Khám phá thành cổ Diên Khánh – di tích cổ xưa hơn 230 năm ở Khánh Hòa

Thành cổ Diên Khánh nằm ở thị trấn Diên Khánh (huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa), cách trung tâm thành phố Nha Trang 10km theo hướng Tây. Nơi này từng diễn ra rất nhiều sự kiện lịch sử quan trọng và giữ vị trí chiến lược, đặc biệt ở khu vực Nam Trung Bộ. 

Muốn đến thành cổ Diên Khánh, du khách từ thành phố Nha Trang có thể lựa chọn di chuyển bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe máy, ô tô. Vì khoảng cách chỉ từ 10km nên thời gian di chuyển khoảng từ 20 phút.

Cụ thể, du khách di chuyển theo tuyến đường 23/10 hoặc đường Võ Nguyên Giáp về thị trấn Diên Khánh. Sau đó rẽ vào đường Lý Tự Trọng và di chuyển thêm khoảng 5 km nữa là bạn sẽ đến được cổng thành cổ.

Cổng Tây thành cổ Diên Khánh. Ảnh: TTXVN

Lịch sử của thành cổ Diên Khánh

Thành cổ Diên Khánh từng là một trung tâm chính trị hành chính rất quan trọng của dinh Bình Khang - tức huyện Diên Khánh ngày nay, đồng thời cũng là một di sản văn hóa lịch sử có nhiều giá trị về nghệ thuật, kiến trúc, quân sự. 

Trải qua lịch sử hơn 230 năm, hiện tại thành cổ Diên Khánh vẫn luôn là một điểm đến hấp dẫn, là chứng nhân cho biết bao nhiêu những thăng trầm, biến động của lịch sử.

Năm 1988, ghi nhận được những giá trị lịch sử, văn hóa của thành cổ Diên Khánh, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã chính thức công nhận nơi đây trở thành di tích lịch sử cấp quốc gia.

Năm 2010, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Khánh Hòa tiến hành tu bổ thành cổ Diên Khánh, nhằm tôn tạo và phát huy giá trị lịch sử đặc biệt quan trọng của di tích. Đến năm 2014, UBND tỉnh Khánh Hòa bắt đầu di dời các cơ quan hành chính quân sự ra khỏi khu vực nội thành Diên Khánh để biến nơi đây trở thành một khu phố đi bộ, phục hồi công trình mang dấu tích lịch sử nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, khám phá của du khách khi dừng chân tại Diên Khánh.

Rêu xanh phủ khắp tường, cổng thành Diên Khánh.  Ảnh: TTXVN

Thiết kế thành cổ

Thành cổ Diên Khánh mang nét kiến trúc vô cùng đặc biệt, được xây dựng theo kiểu Vauban. Vauban vốn được biết đến là một mô hình thành quân sự rất nổi bật ở các nước Tây Âu trong thế kỷ 17 và 18.

Phía trên cổng thành xây lầu tứ giác với mỗi cạnh 3,3m, có bốn cửa ở bốn hướng. Trên cùng là tầng lầu nhỏ có mái uốn cong lợp ngói âm dương. Hai mặt cổng thành được xây lan can cao 0,85 m. Nối liền với bốn cổng là hệ thống tường thành đắp bằng đất cao chừng 3m. Mặt ngoài tường thành có độ dốc lớn, mặt trong thoải hơn và có bậc cấp dẫn lên ở một số đoạn.

Trên tường thành xưa được trồng tre gai ken dày và các loại cây có gai khác. Bên ngoài thành là hào nước sâu khoảng 3-4m, có đoạn sâu tới 5m. Bề rộng mặt hào không đều nhau, tại các góc thành thường hẹp hơn và rộng nhất là trước các cổng thành.

Thành cổ Diên Khánh còn là cơ quan hành chính của phủ Diên Khánh thời Nguyễn. Trong thành thời đó có cột cờ, hoàng cung, dinh Tuần vũ, dinh Án sát, dinh Lãnh binh, dinh quan Tham tri, nhà kho và nhà lao…

Lầu tứ giác có mỗi cạnh 3,30m với 4 cửa rộng 1,30m cao 2,5m, trên cùng là cổ lầu có mái uốn cong lợp ngói âm dương; cổ lầu cao 4,1 m so với nền. Ảnh: TTXVN

Du khách khi dừng chân tại thành cổ Diên Khánh sẽ được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc quân sự vô cùng độc đáo, hòa mình vào không gian cổ kính đầy tính lịch sử để cảm nhận sức mạnh của thời đại qua mỗi đường nét không gian. 

Từ trên tường thành, du khách có thể ngắm nhìn khung cảnh hùng vĩ và cảm nhận được một phần nào quá khứ đầy huyền bí, ấn tượng của vùng đất Diên Khánh xưa.