Dưới đây là 4 cặp thực phẩm khi đi cùng nhau sẽ tạo hiệu ứng cộng hưởng, giúp gan hoạt động trơn tru, phòng ngừa gan nhiễm mỡ và viêm gan.
1. Cà chua + dầu ô liu: Tăng sức mạnh chống oxy hóa
Theo Thời báo Văn học nghệ thuật, cà chua vốn giàu lycopene – chất chống oxy hóa giúp giảm stress oxy hóa, một trong những nguyên nhân gây tổn thương và thoái hóa tế bào gan. Tuy nhiên, lycopene tan trong chất béo nên nếu chỉ ăn cà chua sống, cơ thể sẽ hấp thu kém.
Gợi ý:
Salad cà chua trộn dầu ô liu.
Cà chua xào chín với chút dầu ô liu, ăn kèm rau củ khác.
2. Nghệ + hạt tiêu đen: Bộ đôi chống viêm gan
Trong củ nghệ có curcumin – hoạt chất nổi tiếng với khả năng kháng viêm, chống oxy hóa, thậm chí hỗ trợ ngăn ngừa xơ gan. Tuy nhiên, curcumin lại khó hấp thu nếu dùng riêng lẻ.
Giải pháp là kết hợp cùng piperine – chất trong tiêu đen. Theo khuyến nghị từ National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH), sự kết hợp này giúp tăng sinh khả dụng của curcumin lên hơn 20 lần, từ đó phát huy tối đa tác dụng bảo vệ gan.
Gợi ý:
Pha bột nghệ + tiêu đen làm gia vị trong món kho hoặc súp.
Uống “golden milk” (sữa nghệ) có thêm chút tiêu đen.
3. Tỏi + bông cải xanh: Đẩy mạnh thải độc gan
Tỏi chứa allicin, còn bông cải xanh giàu sulforaphane – cả hai đều kích thích hệ enzyme thải độc (Phase II detox enzymes) trong gan.
Theo một nghiên cứu đăng trên Journal of Agricultural and Food Chemistry, khi kết hợp tỏi và bông cải xanh, khả năng cảm ứng enzyme glutathione S-transferase ở gan tăng tới 30%, giúp cơ thể xử lý độc tố nhanh và hiệu quả hơn.
Gợi ý:
Bông cải xanh xào nhẹ với tỏi băm.
Bông cải hấp, trộn cùng tỏi nghiền và một ít dầu ô liu.
4. Cá hồi + rau lá xanh: Chống gan nhiễm mỡ
Nghiên cứu đăng trên American Journal of Clinical Nutrition cho thấy, bữa ăn kết hợp omega-3 và rau lá xanh giúp cải thiện đáng kể chỉ số mỡ gan ở người béo phì hoặc có nguy cơ gan nhiễm mỡ.
Gợi ý:
Cá hồi áp chảo ăn cùng salad cải bó xôi, rau rocket.
Cá hồi nướng kèm rau củ xanh.
Theo Vnexpress dẫn lời tiến sĩ, bác sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết lá gan khỏe mạnh giữ cho các chức năng trao đổi chất của cơ thể ở trạng thái tối ưu. Sức khỏe của gan suy yếu có thể dẫn đến các bệnh về gan. Song các bệnh gan có thể phòng ngừa thông qua thay đổi lối sống, thực hiện thói quen lành mạnh mỗi ngày.
Duy trì cân nặng khỏe mạnh
Béo phì là yếu tố nguy cơ chính gây ra các bệnh về gan. Những người thừa cân có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn do lượng mỡ thừa tích tụ dẫn đến tổn thương gan và các biến chứng khác. Duy trì cân nặng khỏe mạnh bằng chế độ ăn uống khoa học có thể cải thiện chức năng gan tổng thể. Chỉ số cơ thể (BMI) trong khoảng 18,5-22,9 góp phần giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính và các bệnh khác.
Không lạm dụng rượu bia
Uống rượu bia quá mức là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan. Khi uống rượu bia, gan ngừng làm những việc khác để phân hủy rượu bia ra khỏi máu. Lạm dụng đồ uống có cồn làm tăng nguy cơ viêm, sẹo và các tổn thương khác cho gan.
Không hút thuốc
Tiến sĩ Khanh cho biết khói thuốc chứa hàng trăm chất độc, có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan, tổn thương gan trầm trọng hơn. Thuốc lá còn là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Người có thói quen hút thuốc nên bỏ hút thuốc để có thể cải thiện sức khỏe gan và giảm nguy cơ mắc bệnh gan.
Chế độ ăn lành mạnh
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để cơ thể nhận được các chất dinh dưỡng và chất xơ cần thiết. Hạn chế thực phẩm giàu chất béo, đường và muối vì chúng góp phần gây tổn thương gan. Giảm lượng tinh bột như cơm, bánh mì... Thay vào đó nên có chế độ ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, protein và chất béo lành mạnh để bảo vệ sức khỏe gan.
Tiến sĩ Khanh gợi ý một số thực phẩm có lợi như các loại rau lá xanh giàu chất chống oxy hóa, cá nhiều axit béo omega-3 giảm viêm, cải thiện chức năng gan. Các loại hạt nhiều chất chống oxy hóa và chất béo lành mạnh có thể bảo vệ tế bào gan khỏi hư hại.
Uống đủ nước
Thói quen uống đủ nước góp phần loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể, cải thiện chức năng gan. Mỗi ngày nên uống lượng nước phù hợp với trọng lượng cơ thể, uống nhiều hơn nếu tập thể dục và tham gia các hoạt động ra nhiều mồ hôi.
Tập thể dục đều đặn
Tập thể dục thường xuyên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh, giảm viêm và cải thiện chức năng gan.
Tập thể dục còn cải thiện cách thức hoạt động của insulin, đốt cháy chất béo trung tính, giảm nguy cơ phát triển bệnh gan, nhất là gan nhiễm mỡ. Tập thể dục với cường độ vừa phải, tổng cộng 150 phút mỗi tuần như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội... hầu hết các ngày trong tuần để duy trì sức khỏe nhờ lối sống lành mạnh.
Khám sức khỏe định kỳ
Tiến sĩ Khanh cho biết hầu hết tình trạng tổn thương gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan, ung thư gan giai đoạn đầu đều không có triệu chứng hoặc các dấu hiệu dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Người bệnh dễ bỏ qua khiến tình trạng tổn thương gan tiến triển nặng, khó phục hồi.
Khám sức khỏe định kỳ bao gồm siêu âm, xét nghiệm các chỉ số tổn thương gan có ý nghĩa quan trọng, giúp bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị sớm, nâng cao hiệu quả và chất lượng sống cho người bệnh. Tiêm ngừa vaccine viêm gan A và B theo hướng dẫn của bác sĩ để phòng bệnh gan liên quan đến virus.