Hé lộ cuộc di cư bí mật của giới nhà giàu Trung Quốc: Hơn 500 người mua quốc tịch Síp, bao gồm cả nữ doanh nhân giàu nhất châu Á

Hơn 500 người Trung Quốc đã có quốc tịch châu Âu tại quốc đảo Síp từ năm 2017 đến năm 2019, bao gồm cả người phụ nữ giàu nhất châu Á, theo tài liệu rò rỉ do Đơn vị điều tra của Al Jazeera thu được.

Các tài liệu, được cho là chứa thông tin về 2.500 người nhập cư đến Síp trong khung thời gian đó, dường như đã làm sáng tỏ kế hoạch di cư bí mật của giới thượng lưu Trung Quốc.

Al Jazeera, đài truyền hình nhà nước Qatar, đã không tiết lộ danh sách đầy đủ những người nhập cư được cấp quyền công dân ở Síp theo cái gọi là chương trình hộ chiếu vàng, tiết lộ chỉ tập trung vào những người có thể vi phạm các quy định để có được quyền công dân EU.

Trong số hơn 500 công dân Trung Quốc được cấp quyền công dân Síp, đài truyền hình cung cấp 8 cái tên, trong đó, dẫn đầu là bà Yang Huiyan, chủ của tập đoàn bất động sản Country Garden.

Bà Yang được Forbes vinh danh là phụ nữ giàu thứ 6 trên thế giới vào năm 2020 với khối tài sản trị giá 20,3 tỷ USD. Country Garden đã không trả lời nhiều yêu cầu bình luận.

Công dân Trung Quốc nộp đơn xin thường trú hoặc nhập quốc tịch ở nước ngoài là hợp pháp. Tuy nhiên, một khi một công dân Trung Quốc có quốc tịch nước ngoài, điều đó có thể dẫn đến việc họ tự động mất quyền công dân Trung Quốc, vì Trung Quốc không công nhận quốc tịch kép

Trong số 8 công dân Trung Quốc được Al Jazeera nêu tên, 5 người, bao gồm cả bà Yang, bị tiết lộ thông tin vì họ được cho là những người có liên quan đến chính trị. Họ có thể là thành viên hoặc có người nhà là thành viên của các ủy ban tham vấn chính trị và lập pháp ở Trung Quốc.

Tài sản của bà Yang chủ yếu đến từ cha cô, Yeung Kwok Keung. Ông là thành viên của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc (CPPCC), cơ quan hiệp thương chính trị hàng đầu của Bắc Kinh.

Các tài liệu bị rò rỉ cho thấy bà Yang đã được cấp quốc tịch Síp vào ngày 23/10/2018.

“Người liên quan tới chính trị” thứ hai của Trung Quốc là Lu Wenbin, một đại biểu của Đại hội Nhân dân Thành Đô. Theo các tài liệu mà Al Jazeera cung cấp, Lu có hộ chiếu Síp vào tháng 7/2019.  Ông Lu là chủ tịch của Sichuan Troy Information Technology, một công ty mạng máy tính có trụ sở tại thành phố. Các cuộc gọi đến công ty của Lu không được trả lời.

Chen Anlin, một thành viên của CPPCC tại huyện Huangpi của Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc và là giám đốc tại CECEP Central China Industry Development, một công ty con của Tập đoàn Bảo vệ Môi trường và Bảo tồn Năng lượng Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước, đã được cấp quốc tịch Síp vào tháng 7/ 2018; Fu Zhengjun, người từng là thành viên ủy ban thành phố của CPPCC thành phố Kim Hoa, tỉnh Chiết Giang từ năm 2011 đến năm 2017, được cấp hộ chiếu Síp vào tháng 11/ 2017; và Zhao Zhenpeng, một thành viên trong CPPCC địa phương của Binzhou, tỉnh Sơn Đông, đã nhập quốc tịch vào tháng 2/2019, theo Al Jazeera.

Các cuộc gọi đến công ty của Chen và Zhao đều không được trả lời. Các email đến công ty của Fu cũng không nhận được hồi âm.

Mặc dù các doanh nhân giàu có Trung Quốc thường là thành viên của cơ quan lập pháp địa phương và các ủy ban tham vấn chính trị, nhưng họ có thể bị tước tư cách thành viên nếu bị phát hiện mang hộ chiếu nước ngoài hoặc không khai báo cư trú nước ngoài.

Khoảng một năm trước, Sun Xiang, một đại biểu của Đại hội Nhân dân Hà Bắc, đã bị tước tư cách thành viên hai ngày sau khi ông bị phát hiện mang hộ chiếu từ đảo quốc Saint Kitts và Nevis thuộc vùng Caribe, được cấp vào năm 2011.

Cũng trong năm 2019, Zhou Yanbo, chủ tịch của một trường tư thục, đã bị tước tư cách thành viên trong Ủy ban Hiệp thương Chính trị Nhân dân Sơn Tây vì che giấu tư cách cư trú tại Canada, mặc dù thời gian cư trú đã hết hạn vào năm 2018 và anh ta chưa gia hạn

Ngoài ra, Trung Quốc có những quy định đặc biệt nghiêm ngặt đối với nhân viên của các cơ quan chính phủ và các tổ chức công, cũng như các giám đốc điều hành cấp cao tại các doanh nghiệp nhà nước. Theo một luật mới của Trung Quốc có hiệu lực vào tháng 7, "nhân viên khu vực công" có thể bị sa thải nếu họ bị phát hiện có quốc tịch nước ngoài hoặc thậm chí thường trú nước ngoài mà không được chấp thuận.

Tang Yong, chủ tịch đương nhiệm của China Resources Power Holding, một tập đoàn nhà nước lớn của Trung Quốc, cũng được Al Jazeera nêu tên. Tang nhận được hộ chiếu Síp vào tháng 1/ 2019, Al Jazeera cho biết.

Một email đến China Resources Power yêu cầu bình luận đã không được đáp trả.

Đơn vị điều tra của Al Jazeera cho biết 8 cá nhân bị tiết lộ chỉ là một phần nhỏ trong số hơn 500 người nhập cư Trung Quốc đến Síp trong 2-3 năm qua, nhưng phần lớn trong số họ không có liên hệ chính trị hoặc tiền án. 

Ngoài ra, Al Jazeera cũng cung cấp hồ sơ của 11 công Trung Quốc mà không nêu tên họ, bao gồm "cựu giám đốc ngân hàng đầu tư tại một công ty chứng khoán có trụ sở tại Trung Quốc", "chủ tịch của một nhà sản xuất xe điện" và "CIO của một Hồng Kông -công ty dược phẩm”.

Theo Al Jazeera, công dân Trung Quốc là nhóm có số lượng người lớn thứ hai tham gia trong chương trình hộ chiếu vàng, đòi hỏi ứng viên đầu tư ít nhất 2,15 triệu Euro (tương đương 2,54 triệu USD) mới có hộ chiếu của quốc đảo này. Công dân Nga, với khoảng 1.000 người nộp đơn, là nhóm lớn nhất.

Những tiết lộ mới của Al Jazeera cho thấy nhiều người giàu Trung Quốc đang cảm thấy bất an về việc giữ lại tài sản của họ, mặc dù họ có thể được coi là những người hưởng lợi lớn nhất từ ​​sự bùng nổ kinh tế của Trung Quốc. Hộ chiếu thứ hai, hoặc thậm chí là hộ chiếu thứ ba, mang lại sự thuận tiện cho việc đi lại, một cách để chuyển tiền ra nước ngoài hoặc thậm chí là cơ hội bỏ trốn trong trường hợp có sự cố.

Xiao Jianhua, nhà tài phiệt Trung Quốc đã rời một khách sạn sang trọng ở Hồng Kông và trở về đại lục để hỗ trợ cuộc điều tra của chính phủ về các giao dịch kinh doanh của mình vào đầu năm 2017, đã đưa ra một tuyên bố sau đó rằng ông là “công dân Canada” và là thường trú nhân Hồng Kông nên được luật pháp của cả hai nơi bảo vệ. Xiao Jianhua đã biến mất vài ngày sau đó và cho đến giờ vẫn không rõ tung tích. Dù vậy, quốc tịch nước ngoài không phải lúc nào cũng là tấm bia đỡ đạn hoàn hảo trước các biện pháp trừng phạt của Bắc Kinh. 

Hộ chiếu Síp mang lại lợi ích to lớn cho người giàu Trung Quốc, khi không yêu cầu cư trú tại quốc gia nhỏ bé, đồng thời cho phép đi lại, làm việc và giao dịch với ngân hàng miễn phí ở tất cả 27 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu.

Ủy ban châu Âu cảnh báo trong một báo cáo tháng 1/ 2019 rằng hộ chiếu vàng có thể giúp các nhóm tội phạm có tổ chức thâm nhập vào châu Âu, đồng thời làm tăng nguy cơ rửa tiền, tham nhũng và trốn thuế.

Mộc Miên (Theo SCMP)