Hàng loạt gương mặt nổi tiếng vướng vòng lao lý: Khi "nguồn nguy hiểm cao độ" núp trong vỏ bọc danh tiếng

Chỉ trong thời gian ngắn, công chúng Việt Nam liên tiếp chứng kiến một làn sóng các vụ việc pháp lý chấn động, liên quan đến nhiều gương mặt nổi tiếng trong giới giải trí và doanh nhân. Hàng loạt cá nhân từng được biết đến với tầm ảnh hưởng lớn đã bị khởi tố hoặc tạm giam vì các cáo buộc sai phạm nghiêm trọng, đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm của người nổi tiếng.

Loạt vụ việc gây chấn động

Ngày 3/10, Hoàng Thị Hường (sinh năm 1987, Phú Thọ), doanh nhân trong lĩnh vực dược phẩm và sức khỏe, cùng 5 người khác bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố về tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”. Điều tra ban đầu xác định từ 2021–2025, Hoàng Hường để ngoài sổ sách kế toán doanh thu gần 1.800 tỷ đồng, kê sai thuế GTGT gần 2.100 tỷ đồng.

Ngày 13/10, Võ Thị Ngọc Ngân (Ngân 98) bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM khởi tố và tạm giam về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm”, với nhiều tang vật gồm 80 sổ đỏ, hơn 8.000 USD và nhiều tài sản khác.

Ngày 14/10, Shark Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình), Chủ tịch HĐQT Tập đoàn NextTech, bị khởi tố về “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và vi phạm kế toán. Tài sản tạm giữ lên đến gần 900 tỷ đồng, bao gồm vàng, USD, bất động sản và xe hơi.

Ngày 31/10, diễn viên Trương Ngọc Ánh bị Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM khởi tố vì hành vi “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Những vụ việc trên đây chỉ là vài trong số rất nhiều trường hợp gần đây. Điểm chung là các ngôi sao này đều đi quá nhanh và ngã quá đau. Hào quang danh vọng đạt được một cách dễ dàng hoặc mưu cầu quá mức đã khiến họ đánh mất kiểm soát, dẫn đến những hành vi phi đạo đức hoặc phi pháp.

Người nổi tiếng “nguồn năng lượng” hai lưỡi

Trao đổi với phóng viên ĐS&PL về những vụ việc trên, Tiến sĩ, luật sư Nguyễn Quang Anh - Công ty luật TNHH Sao Việt nhận định: Người nổi tiếng luôn được xem như những cá nhân có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong xã hội. Sự nổi tiếng mang lại hào quang: họ có thể dùng tầm ảnh hưởng để lan tỏa thông điệp tích cực, truyền cảm hứng cho công chúng.

Chẳng hạn, nhiều nghệ sĩ và KOL (người dẫn dắt dư luận) đã giúp quảng bá lối sống lành mạnh, khuyến khích giới trẻ khởi nghiệp, hoặc kêu gọi ủng hộ những hoàn cảnh khó khăn, tạo hiệu ứng xã hội tích cực. Ở khía cạnh này, danh tiếng là một tài sản quý giá, khi được sử dụng đúng cách sẽ mang lại giá trị lớn cho cộng đồng.

Tuy nhiên, mặt trái của "quyền lực" này ngày càng bộc lộ rõ rệt, đặc biệt là khi người nổi tiếng lệch chuẩn.

Mối nguy lớn nhất đến từ "niềm tin mù quáng" của công chúng. Do có lượng hâm mộ đông đảo và được tin cậy, chỉ một phát ngôn thiếu chuẩn mực hay hành vi sai trái của người nổi tiếng có thể dẫn đến làn sóng bắt chước tiêu cực.

Nghiêm trọng hơn, hào quang của "thần tượng" hay "shark" (nhà đầu tư) đôi khi che mờ phán đoán của khán giả. Họ sẵn sàng mua sản phẩm kém chất lượng hoặc tin vào mô hình đầu tư rủi ro chỉ vì tin tưởng mù quáng vào người quảng cáo. Khi sự thật vỡ lở, chính người tiêu dùng là bên gánh chịu hậu quả.

Một phép ví von gây ấn tượng, dù chỉ là "chơi chữ", là so sánh người nổi tiếng với mặt trái khi là "nguồn nguy hiểm cao độ" – tương tự như hóa chất độc hại hay vật liệu dễ cháy nổ.

Dĩ nhiên, đây là một cách nói chơi chữ nhằm tạo ấn tượng; không ai định nghĩa người nổi tiếng thực sự là chất độc hay mối nguy vật lý. Tuy nhiên, nếu nhìn vào sức công phá của scandal người nổi tiếng, phép ví von này không phải không có lý. Bởi lẽ khi một “nguồn nguy hiểm” kiểu này “rò rỉ” thông tin hoặc hành vi tiêu cực, sức lan tỏa của nó có thể nhanh và rộng chẳng kém gì rò rỉ hóa chất độc hại trong cộng đồng.

Hãy thử hình dung: một phát ngôn gây sốc hoặc hành động phản cảm của người nổi tiếng có thể lập tức trở thành hiện tượng viral, hàng triệu người biết đến chỉ sau vài giờ. Nếu nội dung đó tích cực – ví dụ họ kêu gọi làm điều tốt – thì xã hội được nhờ, “chất xúc tác” nổi tiếng đã phát huy hiệu quả. Nhưng nếu nội dung đó tiêu cực hoặc sai lệch, thì hậu quả cũng lan rộng không kiểm soát: từ việc cổ súy lối sống lệch chuẩn đến lừa dối người tiêu dùng hay nguy hiểm hơn là vi phạm pháp luật.

Giống như việc quản lý chất nguy hiểm đòi hỏi biện pháp kiểm soát chặt chẽ, nhiều ý kiến cho rằng hoạt động của người nổi tiếng cũng cần được giám sát đặc biệt. Đây không phải để tước đi sự tự do sáng tạo hay cá tính của họ, mà nhằm bảo vệ cộng đồng khỏi những ảnh hưởng xấu có thể xảy ra.

Siết chặt giám sát và chế tài

Theo luật sư Nguyễn Quang Anh, cơ quan chức năng đã khẳng định sẽ tiếp tục nhận diện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm như sản xuất, buôn bán hàng giả hoặc quảng cáo sai sự thật có sự tham gia của người nổi tiếng. Điều này đồng nghĩa với việc nếu ngôi sao nào tiếp tay quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, họ sẽ không thể “đứng ngoài pháp luật” chỉ vì có danh tiếng. Thậm chí, ngay cả những cán bộ tiếp tay, bao che cho sai phạm của người nổi tiếng cũng sẽ bị xử lý.

Bên cạnh lĩnh vực quảng cáo thương mại, trong lĩnh vực biểu diễn và ảnh hưởng văn hóa, cơ quan chức năng cũng tỏ rõ vai trò giám sát. Các chuyên gia pháp lý nhấn mạnh rằng mọi hoạt động biểu diễn của nghệ sĩ có ảnh hưởng đến an toàn công cộng đều phải được xem xét và cấp phép bởi cơ quan có thẩm quyền. Mục đích là để đánh giá kỹ lưỡng tác động tích cực hay tiêu cực của nội dung đó đối với xã hội trước khi đến với công chúng.

Nếu người nổi tiếng tự ý thực hiện những hành vi nguy hiểm hoặc truyền bá hình ảnh xấu mà không qua kiểm duyệt, thì rõ ràng đó là vi phạm – ví dụ điển hình là vụ người mẫu Ngọc Trinh làm xiếc trên môtô gây rúng động dư luận. Trong vụ này, Ngọc Trinh đã bị khởi tố và tạm giam vì hành vi lái xe máy tốc độ cao, buông hai tay, không đội mũ bảo hiểm – một hành vi bị coi là “gây rối trật tự công cộng” và tạo ảnh hưởng nguy hiểm khi nhiều bạn trẻ có thể bắt chước.

Việc giám sát và chế tài người nổi tiếng khi họ sai phạm là cần thiết. Sự nổi tiếng không phải là "kim bài miễn tử" để đứng trên pháp luật. Ngược lại, chính sự nổi tiếng đòi hỏi họ phải có trách nhiệm xã hội cao hơn. Cần có một khung pháp lý rõ ràng để buộc họ chịu trách nhiệm khi gây hậu quả, giống như việc đặt biển cảnh báo cho "nguồn nguy hiểm cao độ" không phải để dọa dẫm, mà để đảm bảo "nguồn năng lượng" ảnh hưởng đó được sử dụng một cách an toàn và có trách nhiệm.