Giám đốc Kinh doanh số VPBankS: Minh bạch thông tin là một trong những bước tiến quan trọng nhất của thị trường chứng khoán trong 25 năm qua

Theo báo cáo đầu tư tháng 5/2025 của CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS), chỉ số VN-Index bước vào tháng 6 khá thuận lợi sau khi tháng 5 đã lấy lại toàn bộ mức giảm mạnh trong tháng 4. Đà tăng mạnh bước sang tuần tăng điểm thứ 5 liên tiếp và chuỗi tăng điểm và chuỗi tăng điểm cũng giúp cho chỉ số lên mức cao nhất trong 3 năm gần đây (vùng 1.340 - 1.350 điểm - PV).

Chứng khoán lấy lại đà phục hồi, bên cạnh đó, hệ thống KRX đã và đang vận hành rất tốt, cùng nổ lực kiên trì từ Chính phủ nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và củng cố hoạt động doanh nghiệp đã đem lại nhiều kỳ vọng. Theo các chuyên gia, việc đưa hệ thống KRX vào vận hành không chỉ mở ra cơ hội lớn để chứng khoán Việt Nam được FTSE nâng hạng lên thị trường mới nổi vào tháng 9 tới mà còn tạo điều kiện để triển khai hệ thống thanh toán bù trừ (CCP), giao dịch trong ngày (day trading),… trong tương lai.

Nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi cũng chính mục tiêu mà Chính phủ quyết tâm thực hiện trong năm 2025. Với những nỗ lực từ cơ quan quản lý thời gian qua, việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đang gần đến đích. Chúng ta đang đứng trước những cơ hội và thách thức nào khi thị trường chứng khoán Việt Nam bước sang một giai đoạn mới. Việt nâng hạng thị trường có phải động lực chính để Vn-Index chinh phục các mốc cao hơn?

Để làm rõ vấn đề này, PV Tạp chí Đời sống & Pháp luật đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Việt Đức - Giám đốc Kinh doanh số tại CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS).

Theo các chuyên gia, việc đưa hệ thống KRX vào vận hành không chỉ mở ra cơ hội lớn để chứng khoán Việt Nam được FTSE nâng hạng lên thị trường mới nổi vào tháng 9 tới mà còn tạo điều kiện để triển khai hệ thống thanh toán bù trừ (CCP), giao dịch trong ngày (day trading),… trong tương lai.

ĐS&PL: Là một nhà đầu tư đã chứng kiến chặng đường dài phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam, ông thấy thị trường đã thay đổi như thế nào so với thuở sơ khai, đặc biệt là vấn đề minh bạch thông tin của các doanh nghiệp niêm yết? 

Ông Nguyễn Việt Đức: Minh bạch thông tin sẽ giúp tạo một sân chơi công bằng cho nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư nhỏ, là hai đối tượng tương đối bất lợi hơn khi tiếp cận thông tin. Các tổ chức quốc tế, khi đánh giá nâng hạng thị trường đặt ra 2 tiêu chí quan trọng có liên quan tới sự minh bạch thông tin:

Một là đối xử công bằng với cổ đông thiểu số. Hai là minh bạch, cung cấp thông tin sâu về thị trường cũng như minh bạch về thông tin giao dịch. Với nhà đầu tư nói chung, những bước tiến lớn về minh bạch hóa thông tin trong 25 năm qua có thể kể đến như: 

Yêu cầu các công ty tuân thủ các thời hạn về công bố báo cáo tài chính, trong đó các công ty lớn phải công bố thông tin trong 20 ngày với công ty không cần hợp nhất báo cáo tài chính và 30 ngày với báo cáo tài chính kể từ ngày kết thúc quý. 

Yêu cầu cổ đông lớn/cổ động nội bộ, tùy đối tượng cụ thể, phải công bố thông tin trước khi mua vào/bán ra cổ phiếu. Riêng với lĩnh vực ngân hàng, yêu cầu công bố các thông tin liên quan tới nhóm sở hữu chéo.

Nhiều công ty lớn tổ chức đại hội đồng cổ đồng theo hình thức trực tuyến (đặc biệt trong thời gian COVID) giúp cho nhà đầu tư có thể tham dự và trực tiếp chất vấn Ban lãnh đạo doanh nghiệp mà không bị hạn chế bởi địa lý.

Xử phạt nghiêm minh, kịp thời với các hành vi vi phạm về công bố thông tin, một số trường hợp nghiêm trọng xử lý cả về dân sự và hình sự. Đặc biệt, xử lý với các trường hợp tung tin đồn nhằm thao túng giá cổ phiếu.

Với nhà đầu tư nước ngoài nói riêng, bước tiến mạnh mẽ nhất là yêu cầu việc công cấp các thông tin vê doanh nghiệp (báo cáo thường niên, báo cáo tài chính) bằng tiếng Anh giúp cho nhà đầu tư nước ngoài có thông tin chính xác và kịp thời

Cá nhân tôi đánh giá cải tiến về minh bạch thông tin là một trong những bước tiến quan trọng nhất của thị trường chứng khoán trong 25 năm qua và là lý do khiến cho hiện nay có khoảng 10 triệu tài khoản chứng khoán đã được mở tính tới tháng 4/2025. 

Ông Nguyễn Việt Đức - Giám đốc Kinh doanh số tại CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS).

ĐS&PL: Nâng hạng thị trường chứng khoán từ mức “cận biên” lên “mới nổi” trong năm 2025 là một trong những mục tiêu lớn mà Chính phủ đang hướng tới. Xin ông cho biết những thuận lợi và khó khăn của Việt Nam trong quá trình nâng hạng thị trường?

Ông Nguyễn Việt Đức: Câu chuyện nâng hạng thị trường đã khởi động từ năm 2015 và chắc chắn khó khăn nhiều hơn thuận lợi nhưng chúng ta hy vọng có thể kết thúc quá trình này trong năm 2025-2026.

Nói về khó khăn, đa số các chỉ tiêu có tính chất định tính cao, phụ thuộc vào đánh giá của nhà đầu tư nước ngoài và các tổ chức xếp hạng. 

Các tiêu chí thị trường mới nổi, tùy theo yêu cầu của các tổ chức đánh giá xếp hạng khác nhau, nhiều tiêu chí còn vượt quá hệ thống vận hành, thậm chí trình độ phát triển của thị trường như các yêu cầu về cho phép bán khống, cho vay chứng khoán, giao dịch ngoài sàn, không hạn chế tỷ lệ sở hữu (Room) với nhà đầu tư nước ngoài Điều thuận lợi nhất là sự cam kết với mục tiêu này của các cơ quan quản lý cũng như cộng đồng doanh nghiệp. 

Chúng ta hiện cũng đã rất gần với việc nâng hạng thị trường theo tiêu chí của FTSE khi chỉ còn một yếu tố - chi phí với các giao dịch thất bại – là chưa đạt yêu cầu (do việc vận hành mới đi vào thực tế một thời gian ngắn, nhà đầu tư nước ngoài có lẽ sẽ cần thấy việc việc vận hành hiệu quả trong một thời gian đủ dài . Một lần nữa, cần nhấn mạnh để “ pass” phụ thuộc nhiều vào sự đánh giá “định tính” của nhà đầu tư nước ngoài.

ĐS&PL: Chỉ số VN-Index hiện đang ở mức hơn 1.300 điểm. Xin ông cho biết nâng hạng thị trường có phải động lực chính để thúc đẩy thị trường chứng khoán trong thời gian tới? 

Ông Nguyễn Việt Đức: Trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều áp lực từ chiến tranh thương mại trên toàn thế giới trong khi Việt Nam là một trong những nền kinh tế phụ thuộc nhất vào xuất nhập khẩu, nhà đầu tư nước ngoài đã rút vốn tương đối mạnh trong vài năm qua. 

Việc nâng hạng thị trường là một trong những lý do chính, bên cạnh việc duy trì tăng trưởng kinh tế và ổn định vĩ mô để dòng tiền này quay trở lại mua chứng khoán của các công ty hàng đầu và giúp cho thị trường có thể chinh phục các đỉnh mới. Đây là dòng vốn “mồi” giúp thị trường sôi động, kích hoạt các hoạt động khác của thị trường như IPO hay hoạt động mua bán và sát nhập. 

Trong 3 năm qua, bất chấp việc nhà đầu tư nước ngoài bán ròng, nhà đầu tư trong nước vẫn tiếp tục mua vào, chỉ số VN-Index có hiệu quả tốt hơn nhiều các nước khác trong khu vực Đông Nam Á. Không cần tới việc nâng hạng chính thức, những thay đổi về thị trường đã khiến cho nhà đầu tư trong nước tin tưởng và hành động.

ĐS&PL: Ông nghĩ như thế nào về công nghệ trading tự động, ông có bao giờ nghĩ rằng đến một ngày công nghệ AI có thể tạo những "bot" có thể thay thế hoàn toàn đội ngũ môi giới chứng khoán? 

Ông Nguyễn Việt Đức: Xu hướng giao dịch chủ động dưa vào tư vấn của AI là một xu thế không mới và cũng không thể đảo ngược trên toàn thế giới. Tuy nhiên, ngay cả tại các thị trường rất phát triển, vẫn luôn luôn tồn tại 2 kênh là chủ động giao dịch (chủ yếu dựa trên tư vấn tự động) và kênh giao dịch dựa trên tư vấn của đội ngũ tư vấn tài chính. 

Với khách hàng có tài sản lớn, không có thời gian để theo dõi các diễn biến thị trường, khách hàng sẽ luôn cần (và sẵn sàng trả phí) để nhận được sự chăm sóc từ đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt tại các thị trường mà sự hiểu biết về cổ phiếu và thị trường chứng khoán của người dân còn thấp.

Đó là lý do VPBankS, bên cạnh kênh giao dịch chủ động dành cho nhà đầu tư có thể tự quản lý các khoản đầu tư và mong muốn mức chi phí giao dịch thấp vẫn duy trì đội ngũ môi giới chứng khoán chất lượng để hỗ trợ nhà đầu tư không có đủ thời gian hoặc kỹ năng để tự đầu tư và giao dịch.

Theo lãnh đạo VPBankS, Xu hướng giao dịch chủ động dưa vào tư vấn của AI là một xu thế không mới và cũng không thể đảo ngược trên toàn thế giới. 

ĐS&PL: Ông có lời khuyên gì cho những nhà đầu tư mới tham gia thị trường?

Ông Nguyễn Việt Đức: Tỷ phú Warren Buffet có câu hỏi bất hủ “nếu bạn không để tiền sinh ra lúc bạn ngủ thì bạn sẽ phải làm việc suốt đời”. Với tỷ suất sinh lời trung bình khoảng 11% - 14% mỗi năm, đầu tư chứng khoán là kênh phù hợp với nhà đầu tư có số tiền không lớn. Mức sinh lời chênh lệch giữa kênh chứng khoán và tiết kiệm hàng năm nhìn có vẻ không quá lớn, nhưng với quy tắc lãi kép, sau 10 năm thì khoản đầu tư chứng khoán sẽ tăng gấp đôi so với gửi tiết kiệm.

Tuy nhiên, đây cũng là một thị trường rủi ro mất vốn do giảm giá chứng khoán, đặc biệt là với nhà đầu tư có xu hướng lướt sóng. Lời khuyên của tôi là bạn nên bắt đầu bằng các sản phẩm có tính an toàn như chứng chỉ quỹ, ETF hoặc danh mục đầu tư chứng khoán được chuyên gia quản lý. Các sản phẩm này có sẵn trên nền tảng số NEO Invest của Công ty cổ phần chứng khoán VPBank và nhà đầu tư có thể giao dịch online 100% rất dễ dàng. 

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!