“Giá lợn chỉ giảm trên tivi”: Doanh nghiệp lãi đậm, người tiêu dùng chịu thiệt

“Lợi nhuận một số công ty chăn nuôi rất lớn, theo phản ánh bán một con lợn hơi tại cửa chuồng với giá 75.000 - 80.000 đồng/kg, họ đã lãi 2-3 triệu đồng/con...”, ông Vũ Vinh Phú, nguyên Chủ tịch Hiệp hội siêu thị Hà Nội nêu lên một trong những nguyên nhân đẩy giá lợn tăng cao bất chấp nhiều chính sách bình ổn giá.

“Giá lợn hơi chỉ giảm trên tivi”?!

Một trong những vấn đề nóng được quan tâm nhất hiện nay chính là giá thịt lợn vì suốt cả năm qua, giá thịt lợn tăng cao bất chấp các biện pháp của bộ NN&PTNT. Câu chuyện dân sinh này không chỉ dừng ở những bữa cơm gia đình, hay trong các câu chuyện của các bà nội trợ mà đã lên hẳn diễn đàn Quốc hội, được các Đại biểu thảo luận nghiêm túc.

Cụ thể, sáng 30/3, bộ NN&PTNT ra đề nghị từ 1/4, các doanh nghiệp chăn nuôi lớn giảm giá lợn hơi xuống mức 70.000 đồng/kg theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng, tiến tới giá thấp hơn, ở mức phù hợp khi sản lượng lợn đạt mức cao như trước khi xảy ra dịch vào những quý
cuối năm 2019.

Cùng với đó, tính đến hết tháng Năm, nước ta đã nhập khẩu hơn 70.000 tấn thịt lợn, tăng hơn 300% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, nhập khẩu chủ yếu từ Canada, Đức, Ba Lan, Brazil, Mỹ, Tây Ban Nha và Nga.

Từ ngày 12/6, bộ NN&PTNT cũng cho phép nhập lợn nguyên con từ Thái Lan và coi đây là một trong những cách giúp hạ nhiệt giá trong nước.

Tuy nhiên, ông Hoàng Quang Hàm - Ủy viên ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội nói, việc điều tiết giá cả không thể bằng mệnh lệnh hành chính, mà phải căn cứ trên biện pháp thị trường. Hiện tượng giá thịt lợn vừa qua không hạ dù các cấp thẩm quyền liên tục đưa ra "lệnh" giảm, ông Hàm phân tích, cần nghiên cứu việc tăng giá này do sản xuất hay lưu thông. Nếu do khâu sản xuất thì kích thích tăng đàn, còn do lưu thông thì cân nhắc việc Nhà nước đứng ra thu mua,
cung ứng trực tiếp trên thị trường.

"Cần thiết thì kinh tế Nhà nước phải hỗ trợ, không nên như thời gian qua dư luận cho rằng, người dân chỉ được ăn thịt lợn giá rẻ trên tivi", báo VnExpress dẫn lời ông Hàm.

“Thịt lợn đắt quá, rất ít người mua. Trước đây, trung bình một ngày, tôi bán được khoảng 1 tạ thịt, giờ chỉ bán được 40– 50kg, có hôm ế, phải để tủ đông. Sinh viên hỏi mua 15.000 đồng thịt lợn, tôi không biết cắt thế nào. Nói chung là thịt lợn đắt nên sinh viên “chạy”, chắc họ không đủ tiền, chuyển qua ăn loại thực phẩm khác...”, chị Giang, chủ một sạp bán thịt lợn ở phường Dịch Vọng Hậu (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ với báo Lao động.

Trong khi đó, chị Yến, chủ căng-tin phục vụ cơm sinh viên trong ký túc xá học viện Báo chí và Tuyên truyền tâm sự: “Thịt lợn tăng kéo theo cả giá giò chả, thậm chí là thịt gà, mặc dù rất thương sinh viên nhưng chúng tôi vẫn phải tăng
giá cơm”.

Theo đại diện bộ NN&PTNT, dù nhập khẩu thịt lợn tăng mạnh nhưng giá lợn hơi không những không giảm mà vẫn tăng cao là vì ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi gây xáo trộn nguồn cung nghiêm trọng. Ước tính của ngành nông nghiệp, với tốc độ tái đàn sau dịch tả lợn châu Phi, phải cuối quý IV, lượng lợn hơi xuất chuồng mới đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng thịt trong nước.

Tuy nhiên, theo ý kiến của một số chuyên gia, bài toán cung cầu không phải nguyên nhân trọng yếu khiến giá lợn hơi tăng cao.

Giá tăng vì mỗi khâu “ăn” một ít

Tại phiên thảo luận về báo cáo kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước của Quốc hội, ông Đỗ Thắng Hải - Thứ trưởng bộ Công Thương nhận định, nguồn cung thịt heo hiện vẫn thiếu do yếu tố khách quan khi vẫn chưa tái đàn kịp sau đợt dịch tả lợn châu Phi.

Hiện vẫn còn một số tỉnh chưa công bố hết dịch, nên nông dân vẫn chưa yên tâm tái đàn. Mặt khác, giá con giống tăng cao, 2-3 triệu đồng/con, cũng khiến người chăn nuôi thiếu vốn khi muốn tái đàn. Bên cạnh đó, giá bán lẻ thịt lợn phụ thuộc vào giá lợn hơi, tức giá lợn hơi càng cao, giá bán lẻ đến tay người tiêu dùng tăng tương ứng. Ngoài ra, khâu trung gian hiện chiếm 40-60% giá thành thịt lợn bán tới tay người tiêu dùng, cũng là nguyên nhân đẩy giá heo lên cao.

Trong khi đó, phân tích nguyên nhân khiến giá thịt lợn tăng cao, theo ông Vũ Vinh Phú -nguyên Chủ tịch Hiệp hội siêu thị Hà Nội, nước ta có 100 triệu dân nhưng chỉ có 15 doanh nghiệp cung ứng thịt lợn là có dấu hiệu độc quyền theo nhóm. “Lợi nhuận một số công ty chăn nuôi rất lớn. Theo phản ánh, bán một con lợn hơi tại cửa chuồng với giá 75.000 – 80.000 đồng/kg, họ đã lãi 2-3 triệu đồng/con. Đây là mức lợi nhuận rất cao nên khó chấp nhận”, báo Tiền phong dẫn
lời ông Phú.

Ngoài ra, ông Phú cho rằng, mỗi kg thịt lợn hiện “cõng” 6-7 khâu trung gian, mỗi khâu “ăn” một ít khiến giá thịt lợn đến tay người tiêu dùng cao. “Lâu nay chúng ta vẫn tập trung giảm giá thịt lợn ở khâu nguồn cung, song dường như còn bỏ ngỏ khâu phân phối, bán lẻ. Từ trang trại chăn nuôi đến bán lẻ giá tăng 40-60%, bao gồm thương lái công ty liên kết, lò mổ, bán lẻ; hưởng chi phí mỗi công đoạn 10- 15%, riêng khâu bán lẻ còn hưởng có thể cao hơn, thực tế một số mặt hàng gửi bán vào siêu thị có lúc bị ép chiết khấu lên đến 20-30%”, ông Phú nói.

Thịt lợn là một trong những loại thực phẩm thiết yếu, quan trọng nhất trong bữa ăn của mỗi gia đình, vì vậy việc giá thịt lợn tăng cao ngay lập tức ảnh hưởng tới túi tiền của bà nội trợ. Hy vọng với sự can thiệp kịp thời của cơ quan chức năng, giá thịt lợn trong thời gian tới sẽ được “hạ
nhiệt”, tiến tới bình ổn.

Sơn Ca

Bài đăng trên ấn phẩm tạp chí in Đời sống & Pháp luật số thứ 4 (97)