Gà lôi trắng được chuyển danh mục các loài nguy cấp, quý hiếm từ IB sang IIB từ 1/7/2025

Báo Tuổi trẻ cho biết, theo thông tin từ sách đỏ Việt Nam, gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, thuộc lớp Chim, bộ Gà.

Tại Việt Nam, gà lôi trắng phân bố ở Tây Bắc, Đông Bắc và Trung Bộ. Ngoài Việt Nam, trên thế giới loài này còn có ở Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia.

Chúng thường sống ở rừng lá rộng thường xanh, rừng bán thường xanh, rừng thứ sinh, rừng hỗn giao rụng lá. Thức ăn chủ yếu là ngũ cốc, côn trùng, bò sát, ếch, nhái, quả, hạt quả và giun đất.

Gà lôi trắng thường đẻ trứng từ khoảng tháng 2 đến tháng 6, mỗi lứa thường đẻ 4-10 trứng.

Sách đỏ Việt Nam xếp gà lôi trắng vào phân hạng sẽ nguy cấp (Vulnerable, VU). Chúng có vùng phân bố rộng nhưng quần thể bị suy giảm do mất sinh cảnh sống và bị săn bắt làm thực phẩm và làm cảnh. Kích cỡ quần thể ước tính dưới 10.000 cá thể và số lượng cá thể trưởng thành của mỗi tiểu quần thể <1.000 (theo tiêu chuẩn C2a(i)).

Theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP ngày 22/9/2021 của Chính phủ quy định về danh mục các loài, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (gọi tắt thông tư 84/2021) thì gà lôi trắng thuộc nhóm IB (nghiêm cấm khai thác và sử dụng mẫu vật khai thác từ tự nhiên vì mục đích thương mại).

Tuy nhiên Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Thông tư 27/2025/TT-BNNMT quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (gọi tắt thông tư 27/2025) có hiệu lực từ 1/7/2025.

Trong đó có quy định rõ các loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm thuộc nhóm IB và IIB (hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại).

Cụ thể, có 109 loài thuộc nhóm IB. Đơn cử trong bộ Gà, họ Trĩ có 7 loài, gồm công, gà so cổ hung, gà lôi lam mào trắng, gà tiền mặt vàng, gà tiền mặt đỏ, trĩ sao, gà lôi tía.

Ngoài ra còn có nhiều loài động vật hoang dã quen thuộc như khướu ngọc linh, khướu ngực cam, mi núi bà, khướu đầu đen má xám... cũng được đưa vào danh mục này.

Đối với nhóm IIB có 187 loài động vật hoang dã. Trong đó bộ Gà, họ Trĩ gồm có các loài gà so họng trắng, gà so ngực gụ, gà so họng hung, gà so họng đen, gà lôi hông tía và gà lôi trắng.

Như vậy, từ 1/7/2025, gà lôi trắng được chuyển danh mục các loài nguy cấp, quý hiếm từ nhóm IB sang nhóm IIB.

Theo thông tin từ VTC News, hành vi nuôi Gà lôi trắng (động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm thuộc Nhóm IB) trước ngày 1/7/2025 sẽ bị xử lý hình sự với mức phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.

Ngoài ra, tùy vào trường hợp cụ thể tại Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015, mức phạt tù đối với tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm có thể lên tới 15 năm tù.

Tuy nhiên, ngày 24/6/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Thông tư 27/2025/TT-BNNMT có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 quy định “Gà lôi trắng” không còn thuộc loài động vật nguy cấp, quý hiếm theo Nhóm IB mà thuộc Nhóm IIB (giảm độ nguy cấp xuống thấp hơn).

Điều đó có nghĩa, kể từ ngày 1/7/2025, bất kỳ người nào nuôi, nhốt, vận chuyển Gà lôi trắng không phạm vào tội quy đinh tại Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015.