Dự thảo Luật BHXH sửa đổi: Một số đề xuất mới về đóng bảo hiểm xã hội trong doanh nghiệp

Bổ sung đối tượng lao động được đóng BHXH

Theo Tờ trình 527/TTr-CP của Chính phủ về Dự thảo Luật BHXH sửa đổi, dự thảo mới đã mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bằng việc bổ sung thêm các đối tượng như:

- Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương.

- Người lao động làm việc không trọn thời gian (người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt).

- Trường hợp không giao kết hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên, phù hợp với Bộ luật Lao động năm 2019.

Với quy định trên, doanh nghiệp sẽ phải lập hồ sơ đăng ký tham gia và đóng bảo hiểm xã hội bổ sung cho một bộ phận lao động tại doanh nghiệp như: người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ không hưởng tiền lương; lao động không trọn thời gian; trường hợp không giao kết hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng đảm bảo nội dung để được coi là hợp đồng lao động.

Người sử dụng lao động có thể bị phạt nặng nếu chậm đóng BHXH cho người lao động. Ảnh minh họa

Dự kiến, doanh nghiệp sẽ phải bỏ thêm một khoản chi phí không nhỏ để đảm bảo đóng bảo hiểm đầy đủ cho người lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Người tham gia BHXH bắt buộc sẽ hưởng các chế độ bao gồm: ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật.

Bổ sung thêm nhiều đối tượng được doanh nghiệp đóng BHXH

Tờ trình 527/TTr-CP của Chính phủ về Dự án Luật BHXH sửa đổi, dự thảo mới đã mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bằng việc bổ sung thêm các đối tượng như:

- Chủ hộ kinh doanh (có đăng ký kinh doanh);

- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố tương tự như đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã;

- Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương;

- Người lao động làm việc không trọn thời gian (người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt);

- Trường hợp không giao kết hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên, phù hợp với Bộ luật Lao động 2019.

Chế tài với doanh nghiệp chậm, trốn đóng BHXH cho người lao động

Đây là một trong những đề xuất mới về đóng bảo hiểm xã hội trong doanh nghiệp đáng chú tại dự thảo mới, vấn đề tác động trực tiếp đến quyền lợi của người lao động.

Theo dự thảo Luật BHXH sửa đổi, người sử dụng lao động có hành có hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH còn có thể bị xử lý bằng các biện pháp sau:

- Với số tiền trốn đóng sẽ bị tính lãi 0,03%: Đối với người sử dụng lao có hành vi không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sau thời hạn đóng chậm nhất. Cùng với đó, người sử dụng lao động vẫn phải đóng đủ số tiền trốn đóng và bị xử lý vi phạm hành chính theo quy định.

- Cơ quan có thẩm quyền quyết định ngừng sử dụng hóa đơn: Đối với người sử dụng lao động có hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH từ 06 tháng trở lên, đã áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính mà vẫn không đóng hoặc đóng không đủ số tiền BHXH bắt buộc phải đóng.

- Cơ quan có thẩm quyền quyết định hoãn xuất cảnh: Đối với người sử dụng lao động có hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH từ 12 tháng trở lên, đã áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính mà vẫn không đóng hoặc đóng không đủ số tiền BHXH bắt buộc phải đóng.

- Cơ quan BHXH có quyền khởi kiện và kiến nghị khởi tố đối với trường hợp có dấu hiệu phạm tội trốn đóng BHXH theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Thêm vào đó, dự thảo mới còn bổ sung quy định về việc người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH không đầy đủ, kịp thời mà gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.

Mức tiền lương đóng BHXH tối thiếu, tối đa cho người lao động có thay đổi lớn

Theo đề xuất mới tại dự thảo Luật BHXH sửa đổi, tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc đã được quy định cụ thể hơn theo hướng tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương tháng, bao gồm mức lương, phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác, được trả thường xuyên và ổn định trong mỗi kỳ trả lương.

Đặc biệt để đáp bảo phù hợp với tiến trình cải cách tiền lương, bỏ mức lương cơ sở, dự thảo mới đã có sự thay đổi về mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc tối thiểu và tối đa như sau:

* Hiện nay:

- Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc tối thiểu: Luật BHXH năm 2014 không quy định cụ thể nhưng từ quy định về tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc và quy định về tiền lương trong BLLĐ năm 2019 có thể hiểu mức tiền lương tháng đóng BHXH tối thiểu của người lao động làm việc tại khu vực ngoài nhà nước bằng mức lương tối thiểu vùng tháng do Chính phủ công bố.

- Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc tối đa: Bằng 20 lần mức lương cơ sở.

* Dự thảo Luật BHXH sửa đổi:

- Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc tối thiểu: Bằng một nửa mức lương tối thiểu tháng vùng cao nhất do Chính phủ công bố.

- Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc tối đa:Bằng 08 lần mức lương tối thiểu tháng vùng cao nhất do Chính phủ công bố.

Bảo An (T/h)