Đình chỉ vụ án đối với Phạm Trung Cang là quá vội vàng?

(ĐSPL) – Tạ? thờ? đ?ểm h?ện tạ?, kh? TAND TP.HN ra quyết đình trả hồ sơ vụ bầu K?ên để đ?ều tra bổ sung, làm rõ trách nh?ệm của ông Phạm Trung Cang thì ông này không có mặt tạ? V?ệt Nam.

CQĐT và VKSND Tố? cao vừa thống nhất ra quyết định phục hồ? đ?ều tra đố? vớ? ông Phạm Trung Cang, nguyên phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), vì có dấu h?ệu đồng phạm trong vụ án Nguyễn Đức K?ên (bầu K?ên - nguyên phó chủ tịch HĐQT, phó chủ tịch Hộ? đồng Sáng lập  ACB) về hành v? “cố ý làm trá? các quy định của Nhà nước về quản ký k?nh tế gây hậu quả ngh?êm trọng” xảy ra tạ? ACB.

Tuy nh?ên, h?ện nay ông Cang đã xuất cảnh ra nước ngoà?, không có mặt tạ? V?ệt Nam để phục vụ công tác đ?ều tra theo quyết định trả hồ sơ để đ?ều tra bổ sung của TAND TP Hà Nộ?. Có thể nó?, đây là một trở ngạ? rất lớn  trong v?ệc xem xét trách nh?ệm hình sự đố? vớ? ông Phạm Trung Cang nó? r?êng cũng như quá trình tố tụng đố? vớ? vụ án Nguyễn Đức K?ên và đồng phạm nó? chung.

Mặc dù Bộ luật TTHS có quy định, trong quá trình tố tụng vụ án, V?ện k?ểm sát có quyền ra quyết định đình chỉ vụ án kh? xét thấy “không có sự v?ệc phạm tộ?” hoặc “hành v? không cấu thành tộ? phạm”. Tuy nh?ên, thực t?ễn tố tụng cho thấy, đố? vớ? những vụ án lớn, phức tạp, l?ên quan đến nh?ều ngườ? thì v?ệc nhận định hay đánh g?á chứng cứ để xác định một hành v? nào đó, có cấu thành tộ? phạm hay không, là một vấn đề không đơn g?ản. Chính vì vậy, kh? ra quyết định đình chỉ vụ án, cơ quan tố tụng phả? hết sức cân nhắc. Nhất là đố? vớ? các vụ án chưa có sự thống nhất về quan đ?ểm g?ữa các cơ quan tố tụng trong v?ệc xác định hành v? phạm tộ? của bị can ( bị cáo).  

Trong vụ án Nguyễn Đức K?ên và đồng phạm bị VKSND Tố? cao truy tố về tộ? “K?nh doanh trá? phép, cố ý làm trá? quy định của Nhà nước về quản lý k?nh tế…” ngay từ đầu Cơ quan Đ?ều tra đã có quyết định khở? tố đố? vớ? 4 bị can, nguyên là lãnh đạo cao cấp của Ngân hàng ACB. Trong đó có ông Phạm Trung Cang. Tuy nh?ên, đến ngày 12/12/2013, VKSND Tố? cao đã ra quyết định đình chỉ vụ án đố? vớ? bị can này.

Theo VKSND Tố? cao thì lý do của v?ệc đình chỉ vụ án là vì, “Ngày 31/12/2010, ông Cang có đơn x?n từ nh?ệm chức danh thành v?ên HĐQT Ngân hàng ACB kh? Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010 chưa có h?ệu lực th? hành và đã được ngân hàng chấp nhận. Do đó, ông Cang không phả? chịu trách nh?ệm về hậu quả làm thất thoát số t?ền 718,9 tỷ đồng”.

Thế nhưng, theo nộ? dung thể h?ện tạ? quyết định trả hồ sơ số 02/HSST ngày 3/1 của TAND TP. Hà Nộ? thì cơ quan này lạ? cho rằng, chủ trương của HĐQT ngân hàng ACB đã thể h?ện rất rõ trong v?ệc uỷ thác cho 19 nhân v?ên gử? hơn 718 tỷ đồng vào ngân hàng V?et?nBank – Ch? nhánh Nhà Bè và Ch? nhánh TP.Hồ Chí M?nh.

Đố? vớ? vấn đề này, TAND TP.Hà Nộ? xác định, ông Phạm Trung Cang đã cùng một số bị can khác trong vụ án ký vào b?ên bản họp thường trực HĐQT ra chủ trương dùng t?ền huy động để uỷ thác cho nhân v?ên và các công ty gử? t?ềnVNĐ cùng USD vào một số tổ chức tín dụng. V?ệc làm này đã v? phạm quyết định 16/2008/QĐ – NHNN của Ngân hàng Nhà nước về cơ chế đ?ều hành lã? suất và Luật các Tổ chức tín dụng

Ngoà? ra, trong quá trình hoạt động, ngày 24/1/2011, ngân hàng ACB có quyết định bổ sung thành v?ên HĐQT là ông Huỳnh Quang Tuấn thay cho ông Phạm Trung Cang. Tuy nh?ên, ông Cang sau đó vẫn g?ữ các chức vụ là thành v?ên Hộ? đồng Tín dụng, Phó chủ tịch Hộ? đồng Đầu tư của ACB. Chính vì thế mà ông Cang vẫn ký tên vào văn bản vớ? tư cách thường trực HĐQT ACB uỷ thác cho nh?ều cá nhân gử? t?ền vào các tổ chức tín dụng, kh? chưa có hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.

Đố? vớ? ông Huỳnh Quang Tuấn, tuy không tham g?a vào chủ trương uỷ thác cho nhân v?ên gử? t?ền, nhưng b?ết rõ chủ trương của HĐQT. Và sau kh? thay thế ngườ? t?ền nh?ệm, ông Tuấn đã ký vào b?ên bản họp HĐQT ngày 7/6/2011, trong đó có nộ? dung uỷ thác gử? t?ền, dẫn đến v?ệc bị Huỳnh Thị Huyền Như lừa đảo ch?ếm đoạt.

Vớ? những căn cứ nêu trên, TAND TP. Hà Nộ? cho rằng, hành v? của các ông Phạm Trung Cang và Huỳnh Quang Tuấn có dấu h?ệu đồng phạm về tộ? “Cố ý làm trá? quy định Nhà nước về quản lý k?nh tế, gây hậu quả ngh?êm trọng” nhưng chưa được V?ện k?ểm sát đề cập, xử lý trong Cáo trạng…

Như vậy, cùng một sự v?ệc (và cũng chừng ấy tà? l?ệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án) nhưng các cơ quan t?ến hành tố tụng lạ? có quan đ?ểm đánh g?á vụ v?ệc trá? ngược nhau. Vậy, đâu là thực chất của vấn đề?

Nếu sau kh? từ nh?ệm chức danh thành v?ên HĐQT, nhưng ông Phạm Trung Cang vẫn g?ữ các chức vụ là thành v?ên Hộ? đồng Tín dụng, Phó chủ tịch Hộ? đồng Đầu tư của ACB. Và chính từ những vị trí này, ông đã ký văn bản vớ? tư cách thường trực HĐQT ACB uỷ thác cho nh?ều cá nhân gử? t?ền vào các tổ chức tín dụng, dẫn đến hậu quả gây th?ệt hạ? cho ngân hàng, thì hành v? này có cấu thành tộ? phạm không? Nếu hành v? này được xem là có dấu h?ệu tộ? phạm, thì tạ? sao V?ện k?ểm sát chỉ căn cứ vào mỗ? thờ? đ?ểm ông Cang có đơn x?n từ nh?ệm chức danh thành v?ên HĐQT để cho rằng ông Cang không phả? chịu trách nh?ệm về hậu quả làm thất thoát số t?ền 718,9 tỷ đồng, và từ đó ra quyết định đình chỉ vụ án đố? vớ? bị can này?

Rõ ràng, sự không thống nhất trong nhận định, đánh g?á chứng cứ g?ữa các cơ quan t?ến hành tố tụng đã cho thấy, căn cứ để loạ? trừ trách nh?ệm hình sự đố? vớ? ông Phạm Trung Cang trong vụ án này, là chưa thực sự vững chắc. Vì vậy, v?ệc cơ quan công tố ra quyết định đình chỉ vụ án, chấm dứt toàn bộ hoạt động tố tụng đố? vớ? bị can ngay từ g?a? đoạn truy tố, là quá vộ? vàng. Bở? lẽ, nếu xét thấy bị can (bị cáo) không phạm tộ?, thì trước kh? vụ án được đưa ra xét xử, thậm chí ngay tạ? ph?ên toà, VKS vẫn  có quyền rút quyết định truy tố theo quy định tạ? các Đ?ều 181 và 195 BLTTHS, mà không nhất th?ết phả? đình chỉ vụ án ngay từ g?a? đoạn truy tố như trường hợp này.

Có thể nó?, sự vộ? vàng của cơ quan công tố trong v?ệc ra quyết định đình chỉ vụ án đố? vớ? ông Phạm Trung Cang, chẳng những đã tự đưa mình vào thế khó khăn trong v?ệc phục hồ? đ?ều tra đố? vớ? bị can này, mà còn ảnh hưởng đến t?ến độ chung đố? vớ? quá trình tố tụng vụ án Nguyễn Đức K?ên và đồng phạm – một đạ? án mà dư luận đặc b?ệt quan tâm, và theo t?nh thần chỉ đạo của Ban Phòng chống tham nhũng Trung Ương là nhanh chóng hoàn tất hồ sơ để sớm đưa vụ án ra xét xử. 

Luật sư Hồ Ngọc D?ệp (Đoàn luật sư TP.HCM)