Điểm lại những vụ tai nạn máy bay liên quan đến dòng Boeing 737

Hai vụ rơi máy bay thảm khốc chỉ trong vòng 5 tháng

Ngày 29/10/2018, máy bay 737 MAX 8 mang số hiệu 610 của hãng hàng không Lion Air đã lao xuống Biển Java 13 phút sau khi cất cánh từ Sân bay Quốc tế Soekarno – Hatta, Jakarta (Indonesia). Tất cả 189 người trên máy bay đều thiệt mạng. Vụ tai nạn cũng dẫn đến một cuộc điều tra đối với các lỗi trên 737 MAX 8.

Hiện trường vụ rơi máy bay của Lion Air. Ảnh: National Rescue

Các điều tra viên kết luận rằng nhà sản xuất Boeing của Mỹ đã hoạt động mà không có sự giám sát đầy đủ từ các nhà quản lý Mỹ. Ngoài ra, hãng chế tạo máy bay Mỹ cũng không lường trước được những rủi ro trong các thiết kế cho phần mềm điều khiển ở buồng lái của máy bay 737 MAX 8, cụ thể là hệ thống tăng cường tính năng điều khiển bay (MCAS).

Thiết bị này dùng để đo góc tấn hoặc độ nghiêng của máy bay. Khi máy bay dốc lên trên quá nhiều, thiết bị sẽ tự điều chỉnh mũi máy bay để lấy lại tốc độ. Việc dựa vào duy nhất thiết bị cảm ứng khiến MCAS rất dễ gặp trục trặc, trong khi đó thiết bị cảm ứng trên đã bị phát hiện hỏng trong lần sửa chữa trước đó.

Chưa đầy 5 tháng sau, ngày 10/3/2019, máy bay 737 MAX 8 mang số hiệu 302 của hãng hàng không Ethiopian Airlines gặp nạn chỉ 6 phút sau khi cất cánh từ sân bay quốc tế Bole, thành phố Addis Ababa, Ethiopia. Toàn bộ 149 hành khách cùng 8 phi hành đoàn trên máy bay đều thiệt mạng.

Mảnh vỡ của máy bay 737 MAX 8 tại hiện trường. Ảnh: Reuters

Theo điều tra, cảm biến góc tấn (AOA) bên trái của máy bay đã bị hỏng ngay sau khi máy bay cất cánh và gửi dữ liệu sai đến hệ thống điều khiển chuyến bay, khiến Hệ thống tăng cường tính năng điều khiển chuyến bay (MCAS) được kích hoạt và máy bay liên tục hạ độ cao xuống điểm khiến các phi công mất kiểm soát".

Dựa trên thiết kế, các cảm biến AOA trên máy bay sẽ kích hoạt chế độ vận hành của MCAS trong trường hợp máy bay có nguy cơ chết máy. Trên các máy bay dòng 737 Max 8, MCAS cũng được thiết kế để ngăn máy bay rơi vào trạng thái chết máy hoặc mất lực nâng. Các máy bay 737 MAX, dòng máy bay đắt hàng nhất của Boeing, đã bị cấm bay trên toàn thế giới sau các tai nạn thảm khốc tại Indonesia và Ethiopia.

Vụ tai nạn “bí ẩn” của chuyến bay MU5735 (Trung Quốc)

Vụ tai nạn thảm khốc gần đây nhất của dòng Boeing 737 là chuyến bay MU5735 của hãng hàng không China Eastern Airlines. Chiếc Boeing (BA.N) 737-800 bay từ sân bay Trường Thủy, Côn Minh đến sân bay Bạch Vân, Quảng Châu vào ngày 21/3/2022. Chiếc máy bay đã rơi từ độ cao 8.900m sau 64 phút cất cánh và rơi xuống huyện Đằng, thành phố Ngô Châu, Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc). 

Chiếc Boeing (BA.N) 737-800 gặp nạn sau 64 phút cất cánh. Ảnh: AP

Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc thông tin, máy bay của China Eastern Airlines bị mất liên lạc ở Ngô Châu. Dữ liệu theo dõi chuyến bay kết thúc lúc 14h22 ngày 21/3/2022 (theo giờ địa phương), khi máy bay ở độ cao khoảng 982 m với vận tốc 696 km/h. Tất cả 132 hành khách và phi hành đoàn đều thiệt mạng sau vụ tai nạn.

Các chuyên gia hàng không dân dụng của Trung Quốc cho rằng vụ tai nạn này của China Eastern Airlines rất khác so với các vụ tai nạn hàng không trước đây. Sau khi máy bay rơi xuống với tốc độ cao, nó gần như tan rã hoàn toàn, mảnh vỡ nhỏ và rải rác, điều này tăng độ khó cho việc tìm kiếm, điều tra và thu thập chứng cứ tại chỗ.

Bên cạnh đó, công tác xác minh phân tích mảnh vỡ, điều tra bảo dưỡng đủ điều kiện bay và các vấn đề khác liên quan cũng rất phức tạp, đòi hỏi nhóm điều tra phải thực hiện chặt chẽ, khách quan và chuyên sâu để đảm bảo kết luận điều tra cuối cùng.

Theo cơ quan quản lý hàng không Trung Quốc, các cuộc điều tra cho đến nay tập trung vào việc các bộ phận chính của máy bay hoạt động như thế nào trước khi tai nạn xảy ra, đồng thời xem xét kiểm soát không lưu, hành khách và những gì máy bay đang chở.

Các vụ tai nạn khác liên quan đến Boeing 737 tính từ năm 2010

- Ngày 25/1/2010, chiếc Boeing 737-800 mang số hiệu 409 của hãng hàng không Ethiopian Airlines đã đâm xuống Biển Địa Trung Hải ngay sau khi cất cánh từ Sân bay Quốc tế Beirut Rafic Hariri. Chuyến bay có 90 hành khách và 8 phi hành đoàn, không có ai sống sót cho vụ tai nạn này.

- Ngày 22/5/2010: Máy bay 737-800 mang số hiệu 812 của hãng hàng không Air India Express đã trượt khỏi đường băng lao xuống một thung lũng gần đó khi hạ cánh xuống Sân bay Quốc tế Mangalore. Trong 158 hành khách, cùng 6 phi hành đoàn chỉ có 8 người sống sót.

Hiện trường nơi chiếc Boeing 737-800 của hãng hàng không Air India Express gặp tai nạn. Ảnh: Reuters

- Ngày 19/3/2016: Máy bay 737-800 mang số hiệu 981 của hãng hàng không Flydubai từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đến Rostov-on-Don (Nga) đã gặp nạn trong quá trình hạ cánh do điều kiện thời tiết kém. Tất cả 62 người trên máy bay đều thiệt mạng.

- Ngày 28/9/2018: Máy bay 737-800 mang số hiệu 73 của hãng hàng không Air bay từ Pohnpei (Micronesia) đến Port Moresby (Papua New Guinea) đã lao xuống một đầm lầy khi bay trung chuyển đến Sân bay Quốc tế Chuuk. Vụ tai nạn đã khiến 47 người thiệt mạng.

- Ngày 8/1/2020: Máy bay 737-800 mang số hiệu 752 của Hãng hàng không Quốc tế Ukraine đã bị bắn hạ ngay sau khi cất cánh từ Sân bay Quốc tế Imam Khomeini ở Tehran khi đang thực hiện hành trình trở lại Kiev. Phía Iran sau đó đã thừa nhận đây là một tai nạn khi phòng không nước này nhận nhầm PS752 là một mối đe dọa. Toàn bộ 167 hành khách và 9 phi hành đoàn đều thiệt mạng.

- Ngày 7/8/2020, máy bay 737-800 mang số hiệu 1344 của hãng hàng không Air India Express đã đâm vào một hẻm núi ở Sân bay Quốc tế Calicut khi các phi công cố gắng hạ cánh trong điều kiện trời mưa lớn. Phi hành đoàn và 18 hành khách trên máy bay đều thiệt mạng.

Phương Uyên (T/h)