Dầu ăn chăn nuôi "hô biến" thành dầu ăn, thực phẩm cho người: Tội ác với sức khỏe cộng đồng

Đích đến là bếp ăn tập thể, chế biến đồ ăn vặt cho trẻ em...

Tối 24/6, VTV24 đăng tải video có nội dung, Công an tỉnh Hưng Yên vừa triệt phá một đường dây dầu dùng cho thức ăn chăn nuôi, nhưng lại được biến thành dầu ăn cho người, với quy mô đặc biệt lớn, với số lượng đã tiêu thụ lên tới hàng chục nghìn tấn. Đáng nói, nơi tiêu thụ chính được các đối tượng nhắm đến là những bếp ăn tập thể, nhà hàng, quán xá, kể cả những làng nghề chế biến bánh kẹo, đồ ăn vặt cho trẻ em...

Trao đổi với PV Đời sống và Pháp luật, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội nhận định, dầu ăn dành cho chăn nuôi thường là dầu thô, chưa qua tinh chế hoặc đã qua sử dụng nhiều lần, vốn chứa nhiều tạp chất và độc tố.

“Ban đầu, chúng chỉ được trộn vào thức ăn cho cá, lợn, trâu bò. Nhưng khi những loại dầu này bị tráo đổi, bán ra thị trường làm dầu ăn cho người hậu quả sẽ khôn lường. Người khỏe có thể không thấy ngay tác hại, nhưng độc tố sẽ âm thầm tích tụ, gây nên bệnh tật mạn tính. Với trẻ nhỏ, người già, người có bệnh nền thì càng nguy hiểm hơn”, ông Thịnh cảnh báo.

Ngay cả trong ngành chăn nuôi, việc bổ sung chất béo vào khẩu phần ăn hiện nay cũng đang bị khuyến cáo hạn chế, vì động vật có thể tự tổng hợp chất béo từ tinh bột. Việc con người sử dụng dầu độc hại còn nguy hiểm gấp bội.

Theo chuyên gia, một vấn đề lớn là người tiêu dùng khó lòng phân biệt dầu ăn bẩn. Dầu thô chưa tinh chế có thể có mùi lạ, nhưng dầu đã được tinh luyện hoặc tái chế nhiều lần thì hầu như không còn mùi, không đổi màu, cực kỳ khó nhận ra bằng cảm quan.

Trên thị trường, ngoài dầu chăn nuôi còn có dầu chiên rán đã qua sử dụng nhiều lần từ nhà hàng, khách sạn lớn loại dầu này có thể chứa hàng loạt hợp chất độc hại do biến tính hóa học. Một phần trong số đó cũng bị tuồn ra thị trường để sử dụng lại trong thực phẩm.

“Cần siết chặt kiểm tra, giám sát từ khâu đầu vào. Đặc biệt, các bếp ăn tập thể, trường học nếu vì ham rẻ mà dùng dầu bẩn thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm. Thậm chí, cần xem xét cách chức bếp trưởng, hiệu trưởng nếu có vi phạm”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Liên quan đến vụ việc trên, tối 24/6, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế phát cảnh báo việc sử dụng dầu ăn nhập khẩu dành cho thức ăn chăn nuôi để sản xuất chế biến thành dầu ăn chế biến thực phẩm cho người.

Cụ thể, trước thông tin một số cơ sở bị phát hiện sử dụng dầu ăn nhập khẩu với mục đích dành cho thức ăn chăn nuôi để sản xuất, chế biến thành dầu ăn để chế biến thực phẩm cho người, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cảnh báo đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Làm gì để phòng ngừa rủi ro?

Để phòng ngừa rủi ro và bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là bếp ăn tập thể và đơn vị cung cấp suất ăn sẵn cần yêu cầu nhà cung cấp làm rõ hồ sơ công bố, hồ sơ nguyên liệu của sản phẩm, không chỉ dựa vào bao bì, nhãn mác.

Không sử dụng nguyên liệu không đúng mục đích công bố trong chế biến thực phẩm, kể cả khi có đủ hóa đơn, chứng từ.

Khi phát hiện nghi ngờ, đề nghị thông tin kịp thời tới cơ quan chức năng để xử lý theo quy định.

Tuân thủ đúng mục đích sử dụng của nguyên liệu thực phẩm không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là trách nhiệm pháp lý bắt buộc. Mọi hành vi cố tình sử dụng nguyên liệu không đúng với mục đích đã đăng ký để chế biến thực phẩm, đặc biệt trong trường hợp nguyên liệu không bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng, sẽ bị cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.