ĐẠI TƯỚNG MÃI LÀ NGƯỜI ÔNG VĨ ĐẠI CỦA LÀNG AN XÁ!
…Hà Nộ? cuố? mùa thu… nồng nàn hoa sữa…
…M?ền trung cuố? mùa thu…những cơn bão dồn dập đến rồ? đ?, để lạ? cho con ngườ? bao vết thương khó lành…
Một ch?ều muộn sau cơn bão số 10, khoảng hơn 18h30 đang ngồ? onl?ne, con nhận được một dòng t?n nhắn face book của cô bạn ở cạnh nhà Ông(một lần nữa, cho con được kính gọ? Đạ? tướng bằng đạ? từ thân thương và kính trọng mà ngườ? làng An Xá m?ềng vẫn gọ? Ngườ?!), cô ấy hỏ? con nghe t?n gì chưa?...
Con không t?n, con vào báo Dân trí và một số trang mạng khác chẳng thấy gì, chỉ thấy một số l?nk hả? ngoạ? thì có đưa t?n. NHƯNG CON VẪN DẶN LÒNG VÀ DẶN BẠN CON RẰNG ĐÂY LÀ VIỆC CẤM KỊ, KHÔNG ĐƯỢC TIN, VÀ KHÔNG ĐƯỢC NÓI LUNG TUNG!
Con vẫn cảm thấy bất an và gọ? đ?ện cho anh con cậu con (con tra? của ngườ? cháu đang trông g?ữ nhà Đạ? tướng ở quê): “Anh ơ?! Có phả?…?!?!” con chưa nó? hết câu, một t?ếng ừ từ phía bên k?a và ha? anh em con cùng ?m lặng khá lâu rồ? con mớ? cất t?ệng dạ nghẹn ngào!
Thế là… cá? ngày định mệnh cũng đến vớ? Ngườ?! Và quê hương mình lạ? gánh thêm một “cơn bão lòng” không được dự báo trước!
Bao nh?êu xúc cảm lẫn lộn lạ? ùa đến vớ? con trong kh? con đang phả? ôn th? cho kỳ th? vấn đáp cuố? cùng của đờ? s?nh v?ên!
Lẫn lộn lắm Ngườ? ạ!
Con không được gặp Ngườ? hàng ngày như ông bà ngoạ? con, không được Ngườ? b?ết đến con nhưng…chẳng h?ểu từ bao g?ờ…chắc cũng như t?ếng con gọ? mẹ, gọ? ngườ? thân, con đã quen gọ? Đạ? tướng là Ông. Con cũng không rõ là từ bao g?ờ, con có thó? quen khoe rằng mình là ngườ? làng An Xá - làng Ông G?áp! Đó là n?ềm tự hào và thó? quen của rất nh?ều ngườ? ở quê m?ềng Ông ạ!
Con cảm g?ác hụt hẫng kh? b?ết hung t?n là sự thật!
Ông ạ! Trong dòng cảm xúc ngổn ngang về Ông của con, có sự t?ếc thương vì đất nước mất đ? một con ngườ? vĩ đạ?, có n?ềm tự hào, có sự thành kính, và…lẫn khuất cả những nỗ? buồn r?êng…
Quê m?ềng còn nghèo lắm Ông ạ! Cơn bão vừa qua, cùng vớ? th?ệt hạ? về nhà cửa, cây cố? thì làng m?ềng bị mất đ?ện mấy ngày, sóng đ?ện thoạ? vớ? mạng 3G rất yếu. Con đ?ện thoạ? về cho mợ, cho mẹ con ngay sau kh? hay t?n Ông nhưng a? cũng “u?” một t?ếng sững sờ! Vì vớ? họ, ngoà? t?v? ra, ở quê làm ch? có nguồn nào nữa để cập nhật t?n tức! Con thoáng chạnh lòng!
Từ lúc Ông đ? cho đến ch?ều tố? mùng 5 tháng 10, có không ít sự quan tâm về v?ệc Nhà nước có tổ chức Quốc tang cho Ông hay không, con không quan tâm đ?ều đó, vì con b?ết chắc chắn một đ?ều rằng NGƯỜI DÂN SẼ ĐỂ TANG ÔNG, và ở làng m?ềng sẽ có LÀNG TANG!
G?ữa kỳ th?, con không thể nào bỏ mặc để chạy về nhà-cứ mỗ? dịp ở quê có sự k?ện gì đặc b?ệt là con luôn cố hết sức để về quê. Con chỉ b?ết nhủ mình: “Chỉ có một nh?ệm vụ lúc này: Học và th? thật tốt!”- hành động lý trí và bản lĩnh như tấm gương của Ông vậy! Và con lạ? tập trung học nhanh để có thể hoàn thành bà? vở sớm và mở máy cập nhật t?n tức về Ông.
Trưa 12/10/2013, con mớ? dám mở những cl?p về Ông để xem, vì trước đó con sợ mình không thể lý trí nổ?. Con đã khóc nức nở kh? xem cl?p những g?ây phút cuố? cùng của Ngườ? tạ? bệnh v?ện 108. Trước đó, con cũng đã từng nghĩ rằng l?ệu Ngườ? có như Bác Hồ, muốn nghe một bà? hát nào đó trước lúc đ? xa không?!?! Con vỡ òa nước mắt kh? bà? hát Quảng Bình quê ta ơ? vang lên trong ch?ếc đ?ện thoạ? của cô đ?ều dưỡng bên ch?ếc gố? trắng tạ? căn phòng 207 ấy!
Con vẫn nhớ,…4h sáng mùng 6 tháng 10, con đã rụng rờ? kh? nghe t?n Ngườ? được an táng tạ? Quảng Trạch chứ không phả? tạ? Lệ Thủy – như n?ềm tự hào kh? nghe thông t?n Ngườ? sẽ được an táng tạ? quê mẹ Quảng Bình trong thông báo Quốc tang. Con lạ? nhắn t?n cho anh con để xác nhận và anh nó?: “G?a đình Ông chuẩn bị chỗ đó lâu rồ?!”. Con m?ễn cưỡng “chấp nhận” và nghĩ đó là lý do phong thủy, nên không thể đò? hỏ? gì hơn.
Nhưng… trong dòng cảm xúc hụt hẫng, cùng vớ? rất nh?ều ngườ? dân làng m?ềng nó? r?êng và ngườ? dân Lệ Thủy nó? chung, có lúc con đã tỏ ra bất mãn và ghét bác Đ?ện B?ên như những t?n đồn thất th?ệt của mấy bà? v?ết trên mạng. Đó là một nỗ? buồn r?êng nữa của con.
Con nghẹn ngào kh? nghe phần kết của bà? hát Tướng quân Võ Nguyên G?áp của nhạc sĩ Bù? Hoàng Yến: “… Hôm nay Ngườ? về đây, trrên quê hương Quảng Bình. Tay ôm Lệ Thủy, so? mình bên dòng K?ến G?ang. Mắt nhìn xa xăm, nú? non g?ang sơn đ?ệp trùng… ”
Đạ? tướng về thăm quê (Ảnh: Phan Thị Thuận)
Tấm hình Ông nhờ cô Thuận chụp cho Ông trong lần về quê năm 1987: “Cô phóng v?ên nhỏ hãy chụp cho bác một tấm hình có ngã ba sông, có mũ? V?ết, có cả chợ Tréo nữa” lạ? h?ện lên trong đầu con.
Rồ? kỉ n?ệm hồ? con học cấp 2 Lộc Thủy, Ông về quê, xe chạy từ từ, chúng con đứng ha? bên đường đón Ông, và cả n?ềm hạnh phúc vì may mắn được chạm vào tay Ông kh? Ông đưa tay ra khỏ? cửa kính ô tô bắt tay vớ? chúng con lạ? sống dậy trong con!
Nghẹn ngào, xúc động và chạnh lòng kh? Ngườ? không nằm lạ? huyện nhà!
Mã? đến ngày 8/10/2013, kh? kèm theo thông t?n chính thức công bố địa đ?ểm an táng của Ông là thông t?n từ cô Hạnh Phúc rằng Ông đã chọn Vũng Chùa làm nơ? an táng từ năm 2006, con mớ? vơ? đ? nỗ? buồn và thắc mắc ấy. Nhưng quả thực, con vẫn hy vọng…sẽ lạ? có một khoảng thờ? g?an ngắn trên lộ trình từ sân bay Đồng Hớ? ra Vũng Chùa, Ngườ? lạ? dừng lạ? trước ngô? nhà xưa như v?ệc dừng lạ? 20 phút trước cửa nhà số 30 Hoàng D?ệu.
Ngô? nhà lưu n?ệm Đạ? Tướng Võ Nguyên G?áp tạ? An Xá
Ngày 13/10/2013, con bất lực vì sáng 14 phả? th? môn cuố?, không thể về quê mà chỉ b?ết theo dõ? Tang lễ của Ngườ? qua ch?ếc máy tính của mình. Trong con trở nên trống rỗng, con không thể d?ễn tả được cảm xúc của mình một cách chính xác bằng lờ?. T?ếc thương vô hạn, tự hào khôn nguô?, và cả một dấu hỏ? lớn cho ngày ma?, kh? một ngườ? bạn của con nó? đùa vớ? con: “Hôm nay ngườ? ta cùng khóc vì sự ra đ? của Đạ? tướng, ngày ma?, họ sẽ khóc vì … không còn a? để họ khóc cùng!” ?!?!? Một câu đùa đáng suy ngẫm !!!
Suốt đêm 13/10/2013, con không ngủ. Con phả? “học bù” vì cả ngày mã? theo dõ? tang lễ Ông nên chưa học xong bà?, và kh? học xong, con lạ? bật máy và xem những cl?p về Ông, nghe những bà? hát về Ông, tả? vào đ?ện thoạ? để sau kh? th? xong, con sẽ lập tức về nhà và cho ngườ? thân ở nhà cùng nghe, cùng xem và thấu h?ểu!
Trưa 14/10/2013, con lạ? trên chuyến xe Huế- Lệ Thủy quen thuộc, nhưng cảm xúc hôm đó hơ? khác, trờ? cũng mưa rất to- những cơn mưa trước kh? cơn bão số 11 đổ bộ- chưa bao g?ờ con về nhà lúc mưa to như thế, nhưng mặc, con vẫn về, về để được tự tay thắp cho Ông một nén nhang tạ? nhà!
Khác vớ? mọ? lần về quê, con không xuống thăm ông bà ngoạ? ngay mà đ? ngược xuống nữa, ghé vào nhà Ông. Cậu họ của con- cháu thúc bá của Ông đang ngồ? bên h?ên nhà đốt vàng mã, con x?n phép vào nhà thắp cho Ông nén nhang. Lạ? một lần nữa, trong sự thành kính, con lạ? bắt gặp ánh mắt quen thuộc của Ông trong bức ảnh thờ- như trong những bức ảnh khác của Ông- có một sức sống khó d?ễn tả trong ánh mắt ấy mà con chỉ b?ết là mình không hề sợ, cũng không phả? xa xô? vì là ánh mắt của Đạ? Tướng, nó rất gần gũ?, nhưng lạ? rất uy phong.
Bàn thờ Đạ? Tướng tạ? nhà lưu n?ệm ở An Xá
Con may mắn được lu? tớ? nhà Ông ở quê thường xuyên, con luôn cảm thấy tự hào vì hồ? học 12, con thường về sân vườn nhà và h?ên nhà thờ họ của Ông ngồ? học bà?, con luôn nghĩ rằng mình th? đỗ một phần nhờ vào sức mạnh vô hình từ “vía’’ của nhà Ông.
Cây khế hơn 100 tuổ? gắn vớ? những tháng ngày ấu thơ bên vườn nhà mà theo lờ? cậu con, mỗ? kh? đ?ện về Ông đều hỏ? thăm nó vẫn k?ên cường qua bao mùa lụt bão, nhưng hơ? buồn vì cây đào bên h?ên chỉ còn lạ? cá? gốc trơ trọ? mớ? bị cưa sau cơn bão số 10- mấy ngày trước kh? Ông đ?.
Con lạ? mở bà? hát Tướng quân Võ Nguyên G?áp cho cậu con nghe, và quả thực, thâm tâm con muốn mở để Ông nghe nữa Ông ạ!
Và…Ông ơ?! Qua bà? v?ết này, Ông cho con được cú? lạy Ông một lần nữa, vì con đã cảm nhận được thực sự nụ cườ? hào sảng của Ông kh? trả lờ? câu hỏ? của đạo d?ễn Pháp Dan?el Rousse: “Nếu ngà? có thể quay ngược trở lạ?, thì ngà? sẽ không lặp lạ? đ?ều gì ngà? đã làm?” rằng: “Tô? đã cống h?ến cả cuộc đờ? mình, từng ngày, từng g?ờ, từng phút để mà phục vụ Đảng và nhân dân V?ệt Nam, tô? chẳng hố? t?ếc gì cả !”
Hôm nay đây, Ngườ? đã yên nghĩ tạ? Vũng Chùa, m?ền đất Quảng Trạch của quê hương Quảng Bình chứ không phả? ở Lệ Thủy. Con b?ết vì đ?ều đó, nh?ều ngườ? dân quê m?ềng vẫn còn buồn, còn chạnh lòng.
Nhưng…con thì không Ông ạ! Bở? vì ba lý do:
Thứ nhất, Ông là Đạ? tướng, Ông xa quê rất lâu, nhưng trong những cl?p về Ông mà con được xem, Ông vẫn nó? đặc sệt g?ọng An Xá quê m?ềng!
Thứ ha?, cho đến kh? từ b?ệt cõ? đờ?, trá? t?m Ông vẫn có chỗ dành cho quê hương Lệ Thủy, cho mảnh vườn tạ? Độ? 3, An Xá, Lộc Thủy, Lệ Thủy mà m?nh chứng đáng để con khấu đầu là ngày 5/10/2013, đã có ngườ? từ Hà Nộ?, theo đề nghị của g?a đình Ông, vào vườn nhà lấy đất ra Hà Nộ? để dùng lúc nhập quan cho Ông! Không chỉ con, mà những ngườ? nghe con nó? đ?ều này đều nghẹn ngào xúc động và mọ? sự băn khoăn, chạnh lòng đều tan b?ến hết Ông à!
Thứ ba, con x?n kính cẩn gọ? Ông G?áp của làng bằng ha? chữ: Vĩ nhân! Bở? tầm nhìn của Ông kh? Ông lựa chọn nú? Thọ Sơn làm nơ? an táng cho mình! Không phả? bàn nh?ều, con t?n- vớ? con mắt của một vị tướng tự học uyên bác, quyết định ấy của Ông cũng đúng đắn như quyết định năm xưa trong trận Đ?ện B?ên Phủ, trong tất cả những ch?ến dịch mà Ngườ? chỉ huy để g?ành lạ? độc lập cho đất nước hôm nay!
Cách đây mấy ngày, bão số 11 lạ? ập vào m?ền trung, con rất lo Ông ạ! Cứ nghe lốc xoáy ở Quảng Trạch, con lạ? sợ rằng, nơ? ấy, không phả? là nơ? nồng nàn hoa sữa mà g?a đình Ông đang sống, cũng không phả? là nơ? cóc kêu một đêm cũng lụt như bên bờ K?ến G?ang mà là nơ? nú? Thọ Sơn có chuyện gì xảy ra vớ? mộ phần của Ông không?!? Rồ? con lạ? mỉm cườ? nhẹ nhõm vì chẳng nghe t?n gì về th?ên ta? ở xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, càng vu? hơn kh? thấy báo chí đưa t?n rằng nơ? ấy, hàng ngày vẫn có rất nh?ều lượt khách đến v?ếng mộ Ngườ?!
Do đ?ều k?ện khách quan, con chưa thể đặt chân lên nú? Thọ Sơn để thăm Ngườ?, nhưng con vẫn sẽ nghe những bà? hát ngợ? ca Ngườ?, khắc gh? trong đầu ánh mắt Ngườ?, nhớ những cl?p xúc động về Ngườ?. Và đặc b?ệt, con vẫn sẽ không ngừng khoe CON LÀ NGƯỜI AN XÁ, LÀ CON EM ĐẠI TƯỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP!
Con thật sự ước ao và? năm sau kh? ra trường, con có thể đ? thẳng lưng, dắt bạn bè con về thăm nhà lưu n?ệm của Ngườ? tạ? An Xá, vì con cũng là một ngườ? con An Xá có tấm lòng vớ? quê hương và làm được những đ?ều ý nghĩa cho quê hương của mình! Đó là một mục t?êu của con Ông ạ!
Con x?n kính cẩn cú? lạy anh l?nh Ngườ? Ông vĩ đạ? của làng An Xá!
Trong những câu hò khoan Lệ Thủy của các ông các bà cao tuổ?, các chị phụ nữ quê m?ềng sẽ không còn câu hò mừng đón Ông về thăm quê nhưng Ông vẫn sống mã? cùng xóm làng, cùng lễ hộ? đua thuyền truyền thống hàng năm, cũng như câu hò khoan mà lần về nhà vừa rồ? con lạ? được em bé con cậu 3 tuổ? hát cho nghe trong chương trình bé tập hát dân ca ở trường mầm non: “An Xá vu? mừng đón Đạ? tướng về quê! Ơ? là hố!”. Các em nhỏ, rồ? cũng sẽ như con ngày xưa, vẫn sẽ gọ? Ông bằng đạ? từ quen thuộc, vẫn sẽ quen vớ? nhà lưu n?ệm của Ông, và vẫn sẽ tự hào vì mình là con em An Xá!
Cổng làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình
…Con lạ? đang nghe câu hát: "…Nếu cuộc đờ? có cho đ? lạ? từ đầu, Tướng Quân vẫn sẽ đ? lạ? con đường mà Ngườ? đã đ?…”
Tác g?ả: Bù? Thị Thu Hoà?
(An Xá, Lộc Thủy, Lệ Thủy, Quảng Bình)