Cúng Thanh minh như thế nào cho đúng?

Trong dịp tết Thanh minh, các cuộc lễ gồm có lễ ở ngoài mộ phần tức lễ tảo mộ và lễ tại bàn thờ gia tiên. Về cách sắp lễ và thể thức cúng Thanh minh xin xem ở bài Cách sắp lễ và hành lễ trong dịp Thanh minh. Dưới đây chúng tôi xin đưa ra các bài văn khấn tương ứng với các cuộc lễ này.

Trước hết là lễ tảo mộ. Khi đi tảo mộ, các gia chủ bày đồ lễ tại chỗ thờ chung của nghĩa trang mà phần mộ của gia đình mình đặt để lễ. Nếu phần mộ không đặt tại nghĩa trang tập trung mà đặt tại một khu vực riêng biệt thì gia chủ dùng đôn hoặc mâm mà soạn lễ ra để cúng các thần linh cai quản khu vực có đặt phần mộ. Trong cuộc lễ này, gia chủ khấn bài văn khấn âm phần long mạch. Sau đó gia chủ đến thắp hương trước phần mộ nhà mình và khấn bài văn khấn vong linh.

Bài văn khấn Âm phần long mạch theo sách Văn khấn cổ truyền của Đại đức Thích Thanh Tâm, Nxb Thời Đại:

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần.

Con kính lạy các ngài thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này.

Hôm nay là ngày: (đọc ngày theo âm lịch).

Tín chủ chúng con là: (tên người khấn).

Ngụ tại: (địa chỉ của nhà tín chủ).

Nhân tiết thanh minh, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước án, kính mời chư vị tôn thần lai lâm chiếu giám.

Gia đình chúng con có ngôi mộ của: (cha, ông hay cụ tam đại, tứ đại theo vai của người dưới mộ so với tín chủ), táng tại xứ này, nay muốn sửa sang xây đắp. Vì vậy chúng con xin kính cáo các đấng thần linh, thổ công, thổ phủ, long mạch, tiền chu tước, hậu huyền vũ, tả thanh long, hữu bạch hổ và chư vị tôn thần cai quản trong khu vực này. Chúng con kính mời các vị chư thần về đây chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho vong linh được an nhàn yên ổn, siêu thoát. Cúi xin các vị phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con toàn gia mạnh khỏe an bình, bốn mùa không tật ách, tám tiết hưởng thái bình.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Bài văn khấn lễ vong linh ngoài mộ theo sách Văn khấn cổ truyền:

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy hương linh: (tên người dưới phần mộ, nếu là các cụ tổ tiên đã xa đời thì có thể gọi là cụ Tam Đại, Tứ Đại ...).

Hôm nay là ngày (đọc ngày âm lịch), nhân tiết Thanh minh. Tín chủ chúng con là (tên người khấn hoặc đọc tên những người cùng đi tảo mộ). Ngụ tại (địa chỉ của gia chủ).

Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dày, gây dựng cơ nghiệp của ... ( người dưới phần mộ), chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh (cụ, cha, ông tùy theo vai của người dưới mộ so với người cúng) lai lâm hiến hưởng. Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ cho được dầy bền, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc.

Nhờ ơn Phật, Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh ..... phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên làm phúc cúng dâng Tam Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu khổ, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về tiên tổ.

Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều giữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hòe tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật, Thánh.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).

Trong tết Thanh minh, ngoài việc tảo mộ và cúng lễ ngoài các ngôi mộ, các gia đình cũng thường có cúng gia tiên tại nhà. Bài khấn gia tiên thì có thể tham khảo mẫu văn khấn gia tiên của sách Phong tục thờ cúng của người Việt, Nxb Văn hóa thông tin như sau:

Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Nay con giữ việc phụng thờ tên là ..., .... tuổi, sinh tại xã ..., huyện...., tỉnh.... cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.

Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.

Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp .... Kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.