Cúng ông Táo nên dùng cá chép thật hay giấy?

Trong văn hóa người Việt, ngày 23 tháng Chạp Âm lịch, hay còn được gọi là ngày ông Công ông Táo là một trong những ngày quan trọng nhất trong năm. Năm nay, tết ông Công ông Táo rơi vào thứ Tư, ngày 22/1/2025 dương lịch.

Vào ngày này, mọi gia đình sẽ chuẩn bị các lễ vật cùng một mâm cỗ cúng thật tươm tất để dâng lên ban thờ. Theo quan niệm, vào ngày này, các gia đình tổ chức lễ cúng như một hình thức để "tiễn" ông Công ông Táo chầu trời. Người Việt tin rằng ông Công ông Táo chính là những vị thần cai quản bếp núc, mang lại sự ấm no, hạnh phúc cho gia đình.

Bên cạnh những món ăn ngon, tiền vàng, quần áo cho ông Công ông Táo, có một thứ nữa được xem là vô cùng quan trọng và không thể thiếu. Đó chính là những con cá chép.

Vì sao mâm cỗ cúng ông Công ông Táo cần phải có cá chép?

Vì sao mâm cỗ cúng ông Công ông Táo cần phải có cá chép?

Trong dân gian hiện nay vẫn lưu truyền câu nói “cá chép vượt vũ môn” hay câu “cá chép hóa rồng”, tức chỉ có cá chép mới bay được lên trời. Vì vậy, dân gian quan niệm, cá hay cá chép chính là phương tiện để các vị thần cai quản căn bếp nói riêng hay ngôi nhà nói chung của gia đình, sử dụng để bay lên trời. Từ đó có thể "tâu bẩm" với thiên đình những thành tựu, việc làm mà gia chủ đã thực hiện được trong suốt 1 năm qua.

Ngoài ra, trong tâm thức của người Việt, “cá vượt vũ môn” còn mang một ý nghĩa của sự thăng hoa, biểu tượng cho tinh thần vượt khó, sự kiên trì, bền chí để chinh phục tri thức để đi tới thành công. Chính vì lý do này, trong mâm cỗ cúng ông Công ông Táo của người Việt cần nhất định phải có cá chép.

Cúng cá chép giấy ngày ông công ông táo có được không?

Theo chuyên gia, trước đây và cả bây giờ, nhiều người dân vẫn dùng cá chép giấy, tức là đồ mã, cùng với các mũ áo và mâm cỗ mặn để cúng ông Công ông Táo. Sau một tuần hương thì người dân sẽ đem cá chép giấy và mũ áo đi hóa.

Dân gian quan niệm, sau khi hóa vàng, ông Công ông Táo sẽ cưỡi cá chép bay lên trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về tình hình trong năm qua và sau đó xin cho gia chủ có một năm mới bình an, no ấm.

Chuyên gia cho biết, việc cúng ông Công ông Táo bằng cá chép giấy hay cá thật đều được. Nếu như gia đình nào có điều kiện thì có thể dùng cá chép thật, sau đó sẽ thực hiện tục lệ thả phóng sinh, còn không thì hoàn toàn có thể dùng cá chép giấy.

Ngoài ra, nếu như dùng cá chép thật sẽ mang một ý nghĩa tạo công ăn việc làm, thu nhập cho người dân. Vì vậy, hiện nay có khá nhiều làng nghề nuôi cá chép để phục vụ cho ngày lễ ông Công ông Táo.

Cúng ông Công ông Táo sẽ cần mấy con cá chép?

Cúng ông Công ông Táo sẽ cần mấy con cá chép?

Theo tích xưa, Táo quân gồm 3 vị là 2 Táo ông và 1 Táo bà. Cũng có nơi cho rằng 03 vị Táo quân ở đây chính là Thổ Công, Thổ Địa và Thổ Kỳ, là các vị chuyên coi sóc chuyện trong nhà của gia đình.

Khi sắm đồ lễ, gia đình sẽ thường sắm 03 bộ mũ áo cho các Táo. Tương tự, khi sắm cá chép giấy thì họ cũng nên có 3 con cá chép giấy. Nếu dùng cá chép thật thì bạn cũng chỉ nên mua 3 con.

Tuy nhiên, hiện nay, có gia đình đốt quá nhiều vàng mã. Việc làm này sẽ không chỉ tốn kém tiền của, mà còn gây ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sống. Có người thì lại cho rằng thả càng nhiều cá chép, hay thả những con cá chép càng to, càng quý hiếm càng tốt.

Tuy nhiên, theo chuyên gia, việc này không đúng, thực ra nhiều nhất chỉ 03 con là đủ. Lễ nào cũng vậy, quan trọng nhất phải ở tấm lòng thành, chứ không cần phải mâm cao cỗ đầy hay càng nhiều lễ vật thì sẽ càng thiêng.