Chuyện chưa từng kể về ông Chấn và người bạn tù tâm giao

(ĐSPL) - Bạn tù của ông Nguyễn Thanh Chấn, Đỗ Văn Toản (SN 1961), nghẹn ngào v?ết vộ? và? dòng ch?a tay: “Ngày ma? tô? - ông không còn câu chuyện thì thầm to nhỏ nữa, không còn ch?a nhau con cá khô kho mặn nữa. Nhưng n?ềm t?n công lý và ký ức về ông trong tô? còn mã?...”.

Đêm cuố? cùng trước kh? được trả tự do, chờ tá? thẩm sau hơn 10 năm tù đày, ông Nguyễn Thanh Chấn và ngườ? bạn tù cùng phòng của ông là Đỗ Văn Toản (SN 1961) cùng nước mắt lăn dà?.

Phút sẻ ch?a thầm lặng

Ngườ? ta thường nó?: Có ha? nơ? không nên gặp nhau là nhà tù và bệnh v?ện, thế nhưng ông Nguyễn Thanh Chấn và ông Đỗ Văn Toản đã gặp nhau trong hoàn cảnh trớ trêu ấy. Tạ? đây, ông Chấn từng có một thờ? g?an dà? ở cùng buồng g?am vớ? ông Đỗ Thanh Toản. Và rất nh?ều lần cả ha? ngườ? chuyển trạ?, chuyển độ?, cuố? cùng lạ? gặp nhau ở chung một phòng.

X?n kể thêm về những ngày đầu tạ? trạ? g?am Vĩnh Quang (xã Đạo Trù, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc), ông Nguyễn Thanh Chấn (SN 1961, trú tạ? làng Me, Nghĩa Trung, V?ệt Yên, Bắc G?ang) được g?ao về độ? phạm nhân số 22, phân trạ? số 1. Độ? 22 vốn được co? là mảnh đất của những phạm nhân thuộc d?ện “tù lâu, án dà?”. Các tộ? danh từ cướp của, g?ết ngườ?, buôn bán ma túy... đủ cả. Trong thờ? g?an này, ông Chấn vẫn thường được gọ? là phạm nhân chưa “an tâm cả? tạo” bở? suốt ngày nhờ g?ám thị trạ? g?am gử? đơn kêu oan. Đã thế, trong bản án đóng đ?nh dòng chữ, ông Chấn h?ếp dâm bất thành nên xuống tay g?ết ngườ? d?ệt khẩu lạ? càng kh?ến ông Chấn khó khăn hơn trong mô? trường mớ?.

Ông Chấn xúc động đọc lá thư cho PV nghe.

“Tô? luôn kêu oan, nhưng không phả? anh em nào trong trạ? cũng t?n vào đ?ều đó, tô? không trách họ. Nhưng dần dần mọ? v?ệc cũng qua đ?. Rất may những tháng ngày trong trạ?, tô? nhận được sự t?n tưởng và ch?a sẻ từ ngườ? bạn tù cùng phòng, ông Đỗ Thanh Toản”, ông Chấn xúc động tâm sự vớ? PV báo Đờ? sống và Pháp luật

Ăn cùng nhau, ngủ cùng phòng nên g?ữa những ngườ? tù luôn có sự sẻ ch?a, cảm thông vớ? nhau. Theo lờ? kể của ông Chấn, ông Toản là một trong số những ngườ? bạn đặc b?ệt nhất ông có trong những ngày bị cầm tù. Theo đó, sau nh?ều đêm trằn trọc tâm sự vớ? nhau về cuộc đờ?, về g?a đình và về cả những tộ? lỗ? gây ra, ông Toản dần dần t?n rằng ông Chấn thực sự là một trường hợp oan sa?, và t?n tưởng rằng công lý rồ? cũng sẽ đến, sẽ có ngày ông Chấn được m?nh oan, được đoàn v?ên cùng g?a đình.

Vào những đêm khuya, ông Toản vẫn to nhỏ động v?ên ngườ? bạn tù của mình hãy vững tâm. Cũng có những thờ? g?an ông Toản còn khuyên ông Chấn nên v?ết đơn theo hướng này, hướng k?a, trình bày vấn đề một cách cụ thể, rõ ràng, súc tích để cơ quan có thẩm quyền h?ểu và xem xét. Những lúc vợ con lên thăm, báo t?n đơn kêu oan gử? đ? nhưng chưa có kết quả gì, ông Chấn buồn ra mặt. Rồ? cả lúc ông Chấn chán nản bở? những t?ếng kêu oan trong vô vọng nên đã định nghĩ đến cá? chết. Những ngày ấy, ông Toản luôn phả? “để ý” đến ông Chấn vì sợ bạn làm l?ều. Rồ? những sự sẻ ch?a, động v?ên của những ngườ? bạn tù vớ? nhau kh?ến ông Chấn vững tâm hơn và có n?ềm t?n vào công lý.

Theo lờ? kể của ông Chấn, ông Toản cũng s?nh năm 1961, cầm t?nh con trâu g?ống như ông. Ông Toản quê ở huyện Lập Thạch, Vĩnh Phúc và vào tù vì rất nh?ều tộ?, vớ? tổng hình phạt lên tớ? 21 năm 6 tháng tù. Thế nhưng, g?ữa con ngườ? đầy tì vết ấy vớ? ngườ? nông dân Nguyễn Thanh Chấn dường như không hề có khoảng cách. Cả ha? cảm thấy rất tâm đầu ý hợp và có thể ch?a sẻ vớ? nhau mọ? đ?ều.

Năm 2006, kh? ông Chấn và ông Toản đang ở cùng phòng g?am thì ông Chấn b?ết t?n vợ ông Toản ốm nặng. “Thế rồ? chẳng h?ểu sao hôm sau đó, vợ ông ấy trốn nhà, trốn con cá? bắt xe vào trạ? g?am thăm ông Toản. Hôm sau nhận được t?n bà ấy qua đờ? vì bệnh nặng kh?ến ông Toản như chết lặng. Ôm những món quà mà vợ mớ? gử? vào trong tay mà ông ấy cứ nước mắt ngắn dà?, trông đau khổ lắm”, ông Chấn thương cảm nhớ lạ?.

Sau mất mát lớn lao đó, ông Toản suy sụp rất nh?ều nhưng cũng g?ống như những gì ông Toản làm vớ? mình kh? trong cơn bĩ cực, ông Chấn cũng tìm mọ? cách để an ủ? ngườ? bạn tù, phân tích những đ?ều hay lẽ phả? để ông Toản thêm động lực cả? tạo tốt, sớm trở về vớ? cộng đồng. Ông Chấn không bao g?ờ quên khoảnh khắc mắt ông Toản nhòe lệ, cảm ơn những lờ? từ sâu thẳm ruột gan của ông rồ? ch?a sẻ: “Tô? tù có thờ? hạn, rồ? sẽ lạ? ra. Còn ông là tù chung thân, chẳng b?ết lúc nào sẽ ra. Nhưng tô? t?n rằng nhất định sẽ có một ngày cả ha? được gặp nhau ở ngoà? k?a, khề khà chén rượu mà hưởng tự do...”.

Bức thư nhòe lệ của ngườ? bạn tù gử? ông Chấn.

Khoảnh khắc không tưởng

Thế rồ? do đặc thù của các b?ện pháp cả? tạo, g?ữa ông Toản và ông Chấn cứ hợp rồ? lạ? tan, tan rồ? lạ? hợp, chuyển qua nh?ều phòng để rồ? đến những ngày cuố? cùng sống trong thân phận phạm nhân của Nguyễn Thanh Chấn, ha? ngườ? đàn ông cùng s?nh năm 1961 lạ? được ở cùng phòng vớ? nhau.

Ngày VKSND Tố? cao đến trạ? g?am Vĩnh Quang thông báo ông Chấn sẽ được trả tự do, cả trạ? g?am a? cũng vu? mừng. Không chỉ có phạm nhân mà ngay cả những cán bộ quản g?áo cũng vu? mừng cho số phận của “ngườ? tù chung thân” Nguyễn Thanh Chấn. Trước lúc ông Chấn được trả tự do, lãnh đạo trạ? g?am Vĩnh Quang cũng đã trích quỹ Tấm lòng vàng của trạ? hỗ trợ 2 tr?ệu đồng và đ?ều xe đưa ông Chấn về nhà, đồng thờ? cấp t?ền ăn dọc đường. Theo lờ? Đạ? tá Trần Mạnh Hùng - G?ám thị trạ? g?am Vĩnh Quang, ngoà? v?ệc động v?ên, chuyển đơn thư kêu oan g?úp cho ông Nguyễn Thanh Chấn thì đó là tất cả những gì họ có thể làm để g?úp đỡ một ngườ? vô tộ?. Bở? mọ? ngườ? đều t?n dù muộn, nhưng cuố? cùng công lý sẽ được trả về đúng vị trí vốn có của nó.

Kh? chào mọ? ngườ? và cảm ơn để về nhà, ông Chấn nhận được cá? ôm s?ết chặt của ông Đỗ Văn Toản và một lá thư nhòe nước mắt của ngườ? bạn tù gần một thập n?ên gắn bó, ch?a sẻ vớ? ông. G?ờ đây kh? đã được đoàn v?ên cùng g?a đình, mỗ? kh? lấy lá thư đó ra đọc, ông Chấn vẫn không cầm được nước mắt.

T?êu đề của lá thư do ông Đỗ Văn Toản v?ết gử? ông Chấn là dòng chữ: “Khoảnh khắc không tưởng” được v?ết rất to và tô đậm.

Bức thư nhoè lệ của ngườ? bạn tù

Lá thư chỉ ha? mặt g?ấy vớ? những dòng chữ v?ết vộ? nguệch ngoạc nhưng ông Chấn vẫn nhớ như ?n từng con chữ: “Ông có b?ết không, hôm nay là ngày công dân thứ 90 tr?ệu của V?ệt Nam chào đờ?. Thực ra tô? không muốn nó? đến câu chuyện dân số nhưng tô? muốn nó? rằng, ông như được s?nh ra lần nữa. Thật mừng cho ông, vu? cùng g?a đình ông, ngày ma? là cuộc đoàn tụ không tưởng của g?a đình ông. Có lẽ vong l?nh của bố ông – Một anh hùng l?ệt sỹ đã thấu h?ểu đ?ều đó.

Có thể ngày ma? tô? – ông không còn câu chuyện thì thầm to nhỏ nữa, nhưng ký ức về ông, con ngườ? ông vẫn còn mã?. Tô? vẫn ở chặng đường còn lạ?. G?ờ thì tô? có thể nó? một câu rằng, chúc mừng ông, chúc mừng sự đoàn v?ên. Nếu có thể, ông thắp g?úp tô? một nén nhang lên bàn thờ của bố ông, ngườ? Anh hùng đã hy s?nh vì Tổ quốc.

Ông à, nếu có thể tô? sẽ v?ết về con ngườ? ông, cuộc đờ? ông thành một t?ểu thuyết. Cho dù có thế nào đ? nữa thì ông cũng phả? bình tĩnh, bước qua khó khăn và hãy t?n vào công lý. Còn ngườ? vợ ông hơn 10 năm khổ cực, vất vả, thật là một sự tìm k?ếm có một không ha?. Rồ? những ngườ? cố tình gán ghép tộ? ác cho ông sẽ phả? trả g?á. Muốn nó? vớ? ông nh?ều lắm, sau này nếu có ngày gặp lạ? chúng ta sẽ tâm sự nh?ều hơn...”.

Cẩn thận gập lạ? bức thư vốn là một tờ g?ấy vở học s?nh v?ết kín ha? mặt, ông Nguyễn Thanh Chấn nhìn chúng tô? nghẹn đ?: “Từ lúc về đến g?ờ, không ngày nào tô? không lô? bức thư ra đọc, đến thuộc lòng rồ?, tô? nhớ ông Toản nh?ều lắm. Ông ấy còn hứa, lúc nào ra trạ? sẽ v?ết cho tô? một quyển sách về những tháng ngày chúng tô? ở cùng nhau. Ông ấy văn hay chữ tốt, tô? t?n là ông ấy hoàn toàn có thể làm được v?ệc đó. Lạy trờ? cho ông ấy mạnh khỏe, yên tâm cả? tạo để sớm ra trạ?”.

Nó? đoạn mắt ông Chấn nhòe đ?, trên gương mặt khắc khổ ấy ánh lên một n?ềm t?n sắt đá, hy vọng vào một ngày ma? tươ? sáng.                                   

Long Nguyễn – Cao Tuân