Chậm bàn giao mặt bằng, thi công cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn gặp khó về tiến độ

Mặt bằng "xôi đỗ"

Đường cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn là dự án trọng điểm, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển 37 xã vùng phía bắc của tỉnh Thái Nguyên, kết nối với tỉnh Cao Bằng. 

Dự án có tổng mức đầu tư hơn 5.700 tỷ đồng, tổng chiều dài gần 30 km, điểm đầu kết nối với đường Thái Nguyên - Chợ Mới (xã Chợ Mới), điểm cuối dự án kết nối đường cao tốc Bắc Kạn - Cao Bằng, phường Bắc Kạn, tỉnh Thái Nguyên.

Giai đoạn trước mắt, đầu tư đoạn tuyến nối từ điểm cuối Dự án đến QL.3B và kết nối với đường Bắc Kạn - hồ Ba Bể, phường Bắc Kạn, tỉnh Thái Nguyên. Tuyến đường có vận tốc thiết kế 80 km/giờ.

Được khởi công ngày 15/3/2025 và ấn định thời gian cơ bản hoàn thành năm 2026, thế nhưng trao đổi với PV Đời sống & Pháp luật, ông Mạc Văn Nghiệp, Giám đốc điều hành dự án (Ban QLDA 2 - chủ đầu tư dự án) cho biết, đến nay, địa phương mới bàn giao mặt bằng với tổng chiều dài khoảng 18 km/28,83 km đạt 62%.

Hiện nay, Liên danh nhà thầu thi công đang tiến hành huy động tổng số 15 mũi thi công trong đó có 9 mũi thi công đường và 6 mũi thi công cầu với 65 đầu máy, thiết bị. Trong đó có 3 mũi chưa nhận được mặt bằng (bao gồm mũi thi công đoạn tuyến Km0+00 – Km2+00; mũi thi công cầu Bản Chàng Km0+938; mũi thi công đoạn tuyến Km15+228 - Km16+660).

Ông Nghiệp cho biết, đối với các vị trí có thể tiếp cận, nhà thầu đang triển khai đồng loạt các hạng mục: Phát quang tuyến, đào bóc hữu cơ, làm cống, thi công cọc khoan nhồi…

Khó khăn lớn nhất là mặt bằng hiện còn "xôi đỗ", nhiều vị trí người dân chưa thu dọn cây cối hoặc chưa chấp thuận phương án đền bù. Vì thế sản lượng thực hiện của dự án vì thế chưa đáng kể.

Để đẩy nhanh tiến độ dự án, Ban QLDA 2 kiến nghị địa phương linh hoạt áp dụng/tháo gỡ dứt điểm các cơ chế chính sách đảm bảo công bằng, minh bạch, tạo sự đồng thuận trong nhân dân bị ảnh hưởng.

Đảm bảo kế hoạch bàn giao cơ bản toàn bộ phạm vi GPMB trong tháng 7/2025 để Dự án tiếp nhận, quản lý và triển khai thi công các hạng mục không ảnh hưởng bởi mưa/lũ;...

Ông Nghiệp cho biết thêm: "Tính toán cho thấy, nguồn vốn GPMB dự án tăng từ 575 tỷ lên 955 tỷ đồng. Trong khi đó, nguồn chưa sử dụng của dự án tại Kho bạc Nhà nước tỉnh là 115 tỷ đồng. Dự kiến, trong các tháng cao điểm giải ngân GPMB sẽ còn thiếu khoảng 95 tỷ đồng.

Xử lý vướng mắc này, Ban QLDA 2 đã báo cáo cơ quan tham mưu Bộ Xây dựng điều chỉnh nguồn, bảo đảm đủ nguồn chi trả theo các quyết định thu hồi".

Bộ Xây dựng ấn hạn chót

Bộ Xây dựng đánh giá tình hình thực hiện dự án còn chậm, công tác GPMB cũng như tái định cư, di dời hạ tầng hiện vẫn chưa hoàn thành. 

Trước tình hình này, Bộ Xây dựng cảnh báo nguy cơ không hoàn thành đúng cam kết nếu không có giải pháp tổng thể, kịp thời và quyết liệt. Đặc biệt, khu vực dự án hiện đang bước vào mùa mưa, càng làm gia tăng thách thức trong tổ chức thi công trên diện rộng.

Để tháo gỡ các vướng mắc, Bộ Xây dựng yêu cầu Ban QLDA 2, đơn vị chủ đầu tư và các nhà thầu tăng cường phối hợp với địa phương, đặc biệt sau quá trình sáp nhập tỉnh và tổ chức lại chính quyền hai cấp. Mục tiêu là sớm giải quyết triệt để các khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư và di dời hạ tầng kỹ thuật; hoàn thành bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch trong tháng 9/2025.

Cùng với đó, Bộ Xây dựng yêu cầu các bên rà soát lại nhu cầu vốn phục vụ công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư và di dời hạ tầng để làm cơ sở báo cáo, đề xuất bố trí vốn, bảo đảm tiến độ giải ngân năm 2025 và mục tiêu thông xe trong năm 2026. Trong trường hợp phát sinh vướng mắc vượt thẩm quyền, Ban QLDA 2 cần chủ động báo cáo Bộ để kịp thời xử lý.

Ngoài ra, chủ đầu tư và nhà thầu có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với địa phương trong công tác cấp phép các bãi đổ thải; đánh giá lại nhu cầu vật liệu xây dựng như đất đắp, cát, đá... nhằm kịp thời điều chỉnh công suất khai thác các mỏ vật liệu nếu cần thiết, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và đáp ứng yêu cầu thi công.

Về công tác tổ chức thi công, Ban QLDA 2 được giao nhiệm vụ yêu cầu liên danh nhà thầu bố trí đầy đủ bộ máy nhân sự, thiết bị; vận hành ngay ban điều hành thi công, tiếp nhận và thu dọn mặt bằng, triển khai các thủ tục liên quan để đẩy nhanh tiến độ. Các hạng mục đã có mặt bằng, ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết như hầm chui, cống, cọc khoan nhồi, dầm... phải được triển khai toàn bộ trước ngày 30/8/2025.

Bên cạnh đó, các đơn vị cần khẩn trương xây dựng đường công vụ dọc tuyến, cầu và cống tạm để tạo điều kiện lưu thông vật tư, thiết bị thi công. Đồng thời, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng phục vụ thi công như lán trại, bãi đúc dầm, kho chứa vật liệu, thiết bị và các khu đổ thải.

Bộ Xây dựng cũng lưu ý đến việc sử dụng các tuyến đường địa phương làm đường công vụ, đẩy nhanh thủ tục cấp phép thi công tại các vị trí đặc thù như sông Cầu, suối Quận, đường tỉnh 259, quốc lộ 3...

Đặc biệt, cần rà soát kỹ các khu vực địa hình phức tạp. nơi có địa hình đồi núi cao, xen kẽ giữa các đoạn tuyến do các nhà thầu khác nhau thi công để tổ chức phương án triển khai phù hợp.

Bộ Xây dựng nhấn mạnh yêu cầu kiểm soát chặt chẽ chất lượng các hạng mục như nền đường, mái taluy, cầu, hầm chui dân sinh và hệ thống thoát nước. Chủ đầu tư, nhà thầu và đơn vị giám sát phải thường xuyên kiểm tra nguồn gốc, chất lượng vật liệu xây dựng và xử lý nghiêm các vi phạm theo đúng quy định hợp đồng. Trong suốt quá trình thi công, phải đảm bảo tuyệt đối an toàn giao thông, an toàn lao động và vệ sinh môi trường.