Cây mộc hoa trắng có tác dụng gì?

Cây mộc hoa trắng là loại cây gì?

Cây mộc hoa trắng (Holarrhena antidysenteria Wall.) thuộc họ Trúc đào (Apocynaceae). Trong dân gian, loài cây này còn được gọi với nhiều tên khác như Sừng trâu, Mức lá to, Mộc vài, Thừng mực lá to, Mức hoa trắng,...

Mộc hoa trắng được đánh giá là một vị thuốc nam quý, mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe con người. Nhờ đặc tính dược liệu đặc biệt, cây được ứng dụng trong nhiều bài thuốc Đông y giúp hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.

Loài cây này có phạm vi phân bố rộng rãi, xuất hiện ở nhiều quốc gia khác nhau, đặc biệt là các nước Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia,... Ở Việt Nam, cây mộc hoa trắng mọc nhiều ở các tỉnh phía Bắc như Vĩnh Phúc, Cao Bằng, Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn, cũng như một số khu vực miền Trung.

Hạt và vỏ cây của mộc hoa trắng là hai bộ phận chính được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh. Ngoài ra, lá cây cũng có nhiều hoạt chất có tác dụng điều trị hiệu quả.Cây nở hoa từ tháng 3 đến tháng 7, quả bắt đầu xuất hiện vào khoảng tháng 6 đến tháng 12. Thời điểm thu hoạch hạt thích hợp nhất là khi quả đã chín già lúc mùa đông. Sau khi hái, có thể dùng dạng tươi để điều trị hoặc đi phơi hay sấy khô để bảo quản được lâu hơn. Khi dược liệu được sơ chế khô, để giữ được lâu nhất cần đặt vào trong các túi kín và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.

Cây mộc hoa trắng.

Tác dụng dược lý

Chống kí sinh trùng

Theo nhiều nghiên cứu, conessin có tác dụng trừ giun, lỵ amip thông qua hoạt động ức chế tăng trưởng, khử trùng và chống ăn mòn. Hiệu lực như emetin nhưng ít độc và tiện dùng. Conessine tác dụng cả đối với kén và amip, còn emetin chỉ tác dụng đối với amip. Hiện tượng không chịu thuốc rất ít hoặc không đáng kể.

Chống tiêu chảy

Hoạt tính chống tiêu chảy của nước sắc từ vỏ rễ mộc hoa trắng đã được nghiên cứu trên ba chủng Escherichia coli. Kết quả cho thấy cây có khả năng ức chế sự sản xuất và bài tiết độc tố của vi khuẩn trong ruột, làm giảm độc lực của các chủng vi khuẩn gây độc tố ruột (ETEC). Do đó, mộc hoa trắng giúp bảo vệ chống lại nhiều giai đoạn tiêu chảy.

Ngoài E. Coli, nước sắc mộc hoa trắng còn có tác dụng trên Shigella, Staphylococcus aureus, Salmonella typhi, S.aureus, Vibrio cholera, Pseudomonas aeruginosa…

Chống đái tháo đường

Chiết xuất etanolic từ hạt mộc hoa trắng được nghiên cứu rộng rãi về hoạt tính chống đái tháo đường. Với liều từ 250 -300 mg/kg, dịch chiết của nó thể hiện sự ức chế hoạt động của alpha glycosidase. Do đó làm giảm sự hấp thụ carbohydrate từ ruột, ngăn cản sự tăng đường huyết sau ăn.

Chống ung thư

Trong ống nghiệm, hoạt động gây độc tế bào của chiết xuất từ lá mộc hoa trắng có khả năng chống lại 14 dòng tế bào ung thư ở người từ 9 loại mô khác nhau gồm vú, ruột , cổ tử cung, hệ thần kinh trung ương, phổi, gan, miệng, buồng trứng, tuyến tiền liệt.

Các phân đoạn khác nhau của chiết xuất đã được nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy rằng, phân đoạn hòa tan trong cloroform cho khả năng chống ung thư cao nhất trên các dòng tế bào ung thư ở người.

Các tác dụng khác

Nhiều nghiên cứu được thực hiện và cho thấy các dịch chiết khác nhau từ mộc hoa trắng có nhiều tác dụng. Nó có thể gây hạ huyết áp, làm chậm nhịp tim, chống co thắt, chống oxy hóa, kích thích sự co bóp ruột và tử cung.

Hoa mộc trắng đẹp tinh khôi.

Các bài thuốc dân gian có sử dụng cây mộc hoa trắng

Bài thuốc chữa kiết lỵ

Vỏ cây mộc hoa trắng với lượng vừa đủ. Đem dược liệu này đi phơi khô hoặc sấy khô rồi đi tán thành bột mịn. Có thể sắc với nước hoặc hòa với nước sôi ấm uống mỗi ngày dùng với liều từ 10 – 15g. Duy trì dùng liên tục và đều đặn đến khi các triệu chứng của bệnh thuyên giảm.

Bài thuốc chữa viêm đại tràng

Bài 1: Vỏ cây mộc hoa trắng với lượng đủ dùng. Đem đi phơi khô, tán thành bột mịn. Mỗi ngày dùng với liều 10g, cho nước vào sắc chung để uống, uống ngay khi còn ấm.

Bài 2: Hạt của mộc hoa trắng đem đi phơi khô rồi tán bột mịn, mỗi ngày dùng khoảng từ 10 – 15g, cho nước vào sắc, nên sử dụng nhân lúc còn ấm, uống trong ngày. Mỗi ngày có thể uống nhiều lần và cần duy trì trong thời gian dài.

Lưu ý khi dùng hoa mộc trắng

- Hết sức thận trọng khi sử dụng cho trẻ nhỏ.

- Tránh dùng cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho bé bú nếu bác sĩ chưa cho chép.

- Những thông tin về dược liệu mộc hoa trắng chỉ có giá trị tham khảo. Trước khi sử dụng dược liệu này để làm vị thuốc, người bệnh cần hỏi ý kiến bác sĩ để dự phòng rủi ro phát sinh.