Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ từ chức vì bất đồng với Tổng thống Trump rút quân khỏi Syria

Chỉ một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố rút quân khỏi Syria, Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã đệ đơn xin từ chức.

Trong bài đăng trên Twitter hôm 20/12, chính Tổng thống Trump cũng cho biết Bộ trưởng Mattis sẽ "nghỉ hưu" vào cuối tháng 2/2019.

"Tướng James Mattis sẽ rời chức trong vinh dự vào cuối tháng 2 tới, sau khi phục vụ trong chính quyền của tôi với tư cách là bộ trưởng Quốc phòng trong hai năm qua", ông Trump "tweet".

Lầu Năm Góc công bố lá thư từ chức của ông Mattis: "Vì tổng thống có quyền lựa chọn một bộ trưởng quốc phòng có quan điểm phù hợp hơn với mình trong vấn đề này và những vấn đề khác, tôi tin rằng việc tôi từ chức là đúng đắn".

Thông báo này được gửi đi chỉ một ngày sau khi ông Trump tuyên bố rút quân khỏi Syria và các quan chức cho rằng tổng thống Mỹ cũng đang cân nhắc việc rút quân khỏi cuộc xung đột kéo dài ở Afghanistan.

Trong thư từ chức, ông Mattis cũng cho rằng Mỹ phải có thái độ "rõ ràng" với các quốc gia như Trung Quốc và Nga. Ông tin rằng Mỹ cần thể hiện sự tôn trọng của mình với các đồng minh và cần đứng lên chống lại các "nhân tố hung ác".

Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết ông Mattis đã từ chức trong cuộc họp với Tổng thống Trump hôm 20/12, khi đó giữa hai người có quan điểm khác biệt đối với một số vấn đề. Nổi bật nhất là quan điểm về việc quân đội Mỹ tại Syria.

Trước đó, Bộ trưởng Mattis từng nhấn mạnh sứ mệnh chống khủng bố ở Syria chưa hoàn thành và Mỹ nên giữ hiện diện quân sự tối thiểu ở quốc gia này. Đây là thông tin được một quan chức trong chính quyền tiết lộ với Washington Post. Theo nguồn tin này, người đứng đầu Lầu Năm Góc cũng từng giải thích với Tổng thống Trump về khả năng sẽ có thêm hỗn loạn ở khu vực và những vấn đề trong tương lai với Mỹ nếu binh lính rút về nước.

Nhưng đến ngày 19/12, Tổng thống Trump đã không màng tới những lời khuyên của Bộ trưởng Quốc phòng và bất ngờ quyết định rút toàn bộ lính Mỹ khỏi Syria.

Vị tướng 4 sao James Mattis nghỉ hưu vào năm 2013 và nhận được sự đặc cách của quốc hội để trở thành Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ vào năm 2016 (theo luật, người đứng đầu Lầu Năm Góc phải rời khỏi quân đội ít nhất 7 năm trước đó). Từ đó đến nay theo các quan chức chính phủ, mối quan hệ giữa ông Mattis và tổng thống dần đi xuống và đang ở điểm thấp nhất.

Từ tháng 10, ông Mattis được dự đoán có thể sẽ ra đi sau khi ông Trump trả lời phỏng vấn đài CBS rằng vị tướng này là "một dạng đảng viên Dân chủ". Tuy nhiên, ông Mattis sau đó tuyên bố rằng ông chưa từng tham gia một đảng phái chính trị nào.

Ông Mattis cũng được cho là không hài lòng với việc tổng thống không chấp nhận đề cử của mình với vị trí Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, chức vụ cao nhất trong quân đội Mỹ (nhưng không có quyền ra lệnh tác chiến). Người đang giữ vị trí này là Đại tướng Joseph Dunford sẽ về hưu vào mùa thu tới và ông Trump tuyên bố đã chọn ra người thay thế là tướng Mark A.Milley, người đang là Tham mưu trưởng Lục quân. Trong khi đó người được Bộ trưởng Mattis đề cử lại là Tham mưu trưởng Không quân, tướng David Goldfein.

Ông Mattis là người tiếp theo trong danh sách quan chức cấp cao của chính quyền Trump từ chức hoặc bị sa thải trong năm nay. Vào tháng 3, ông Trump cũng sa thải cựu ngoại trưởng Rex Tillerson qua một bài đăng trên Twitter.

Theo Viện nghiên cứu Brookings, chính quyền của Tổng thống Trump có tỷ lệ ra đi của quan cấp cao ở mức cao nhất so với 5 chính quyền tiền nhiệm.

Minh Minh (T/h)