Bị phạt đi đào khoai tây, nam sinh vô tình tìm thấy “kho báu” 4.000 năm tuổi

Cụ thể, vào năm 1952, tại Scotland, một học sinh nam của trường Dalhousie bị phạt lao động chân tay, phải ra đồng giúp nông dân thu hoạch khoai tây. Trong lúc làm việc, cậu đã phát hiện ra một vật thể tròn kỳ lạ. Ban đầu, cậu nghĩ rằng đó chỉ là một củ khoai tây thông thường. Tuy nhiên, sau khi trình báo với giáo viên giám sát, vật thể này đã được đưa đến Bảo tàng Hoàng gia Scotland để giám định.

Tại đây, nhà Ai Cập học Cyril Aldred đã nhanh chóng xác định rằng đây là một hiện vật có niên đại từ thời Vương triều thứ 12 của Ai Cập (khoảng 1922-1855 TCN). Vật thể này có màu đỏ đậm, được chế tác từ đá sa thạch.

Nam sinh tìm thấy kho báu khi đi đào khoai tây. Ảnh minh hoạ.

Nam sinh đào được vật thể lạ rất ngạc nhiên khi biết đây chính là một kho báu có từ thời Ai Cập cổ đại có từ gần 4.000 năm trước.. Điều đáng kinh ngạc là 30 năm sau, 17 hiện vật Ai Cập cổ đại từ các thời kỳ khác nhau đã được khai quật ở cùng một nơi. Các chuyên gia suy đoán rằng những món đồ này có thể thuộc về một lãnh chúa địa phương vào thế kỷ 17. Sau khi ông qua đời, người thân của ông đã chôn cất ông đồ đạc dưới lòng đất.

Ý tưởng tìm kiếm những kho báu cổ xưa được chôn giấu ở vùng nông thôn Scotland (Anh quốc), thay vì dưới lòng cát ở Cairo (Ai Cập) có vẻ khó tin. Tuy nhiên, đây là cổ vật đầu tiên trong số 18 cổ vật Ai Cập được các nam sinh trong hơn 30 năm khai quật trong ba thời điểm riêng biệt ở những nơi không ngờ tới nhất – Melville House, một tòa nhà lịch sử gần giáo xứ nhỏ Monimail ở Fife.

Năm 1952, Ngôi nhà Melville bị Trường Dalhousie chiếm giữ. Đây cũng là cơ hội để nam sinh trên phát hiện ra kho báu khi đi đào khoai tây.

Mười bốn năm sau, vào năm 1966, một bức tượng vàng mã bằng đồng Ai Cập hình một con bò Apis đã được các học sinh đang học thể dục ngoài trời tìm thấy trong cùng sân trường có niên đại cuối triều đại Ptolemaic (664-332 trước Công nguyên). Trong một bài tập nhảy, một trong số các cậu bé đã tiếp đất trên một chiếc cọc nhô ra khỏi mặt đất.

Cổ vật được tìm thấy. Ảnh: NMS

Sau khi trường Dalhousie đóng cửa, Hội đồng vùng Fife đã mua lại Melville House vào năm 1975 và sử dụng nơi này làm trường nội trú cho thanh thiếu niên phạm tội và trẻ em có vấn đề về hành vi cho đến năm 1998. Đến năm 1984, một nhóm thanh niên đã mang một bức tượng đồng Ai Cập cổ đến bảo tàng để nhờ nhận dạng.

Khi nhóm thanh thiếu niên mang hiện vật đến nhờ xác định, Tiến sĩ Elizabeth Goring, phụ trách khảo cổ học Địa Trung Hải của bảo tàng vào thời điểm đó, đã nhận ra ngay đó là một bức tượng đồng Ai Cập cổ đại. Bà nhớ lại những câu chuyện mà người tiền nhiệm, Aldred, đã kể về các khám phá trước đây trong khuôn viên Melville, và nhận ra mối liên hệ giữa bức tượng nhỏ này với những hiện vật kia. Phát hiện này khẳng định chắc chắn rằng đã từng có một bộ sưu tập cổ vật Ai Cập tại đây. Tuy nhiên, nguồn gốc và lý do chúng bị chôn vùi vẫn còn là một bí ẩn.

Bị cuốn hút bởi câu chuyện này, bà Goring quyết định "đào sâu hơn" và lên kế hoạch đến thăm trường học để tìm hiểu địa điểm chôn cất các bức tượng. Các chuyên gia tại Bảo tàng Anh xác định bức tượng là hình ảnh một linh mục đang dâng lễ vật, có thể có niên đại từ triều đại thứ 25 (khoảng 747-656 TCN). Quyết tâm tìm hiểu rõ ngọn ngành, bà Goring tiếp tục nghiên cứu và phát hiện thêm nhiều cổ vật khác, từ bức tượng tinh xảo miêu tả nữ thần Isis đang cho con trai Horus bú đến một phần tấm bùa hộ mệnh Con mắt của Horus.

"Đây là một trong những câu chuyện kỳ lạ nhất trong suốt 26 năm làm việc tại bảo tàng của tôi," Tiến sĩ Elizabeth Goring, NMS chia sẻ.

Hầu hết các cổ vật hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Scotland (NMS). Bà Elizabeth Goring cho biết thêm, tòa nhà Melville House trong khuôn viên trường được xây dựng từ năm 1697 và thuộc sở hữu của gia tộc Melville. Rất có thể, một thành viên trong gia đình này, Lãnh chúa Alexander Balgonie, là người đã mang những cổ vật Ai Cập về đây. Ông đến Ai Cập để chữa bệnh vào năm 1856 và qua đời tại Anh một năm sau đó.

Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng, có lẽ, quá đau buồn trước sự mất mát của người thân, gia đình ông đã chôn cất những món đồ ông mang về từ Ai Cập cùng với quan tài, vì họ cho rằng chúng mang lại xui xẻo. Đây có thể là lý do tại sao những cổ vật này lại được các nam sinh của trường tìm thấy.