Bệnh lý hô hấp ngày càng phổ biến, nội soi phế quản mở ra kỳ vọng trong chẩn đoán và điều trị sớm

Việt Nam có tỉ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cao

Ngày 8/6, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tổ chức Hội nghị khoa học "Cập nhật tiến bộ kỹ thuật nội soi phế quản chẩn đoán và điều trị bệnh hô hấp".

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Trung Chính, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, trong bối cảnh các bệnh lý hô hấp đang ngày càng phổ biến và trở thành gánh nặng y tế toàn cầu, từ ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), cho đến viêm phổi kéo dài, nhu cầu cập nhật kỹ thuật hiện đại và tăng cường liên kết chuyên môn trong ngành hô hấp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 3 trên toàn cầu và Việt Nam có tỉ lệ mắc bệnh khá cao trong khu vực Châu Á, Thái Bình Dương bệnh về hô hấp.

PGS Chính cho hay: "Những kỹ thuật nội soi tiên tiến như nội soi siêu âm phế quản đang mở ra kỳ vọng trong chẩn đoán sớm và điều trị sớm cho bệnh nhân".

Bệnh lý hô hấp đang ngày càng phổ biến và trở thành gánh nặng y tế toàn cầu

Chia sẻ từ PGS.TS.BS Trần Văn Ngọc, Nguyên Trưởng khoa Hô hấp, Bệnh viện Chợ Rẫy, Chủ tịch Hội Hô hấp TP HCM cho biết, các bệnh lý hô hấp rất đa dạng, có thể chia thành hai nhóm chính là bệnh lành tính và bệnh cấp tính.

Các bệnh lý hô hấp thường gặp bao gồm: u lành, u ác tính, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản…

"Nội soi phế quản là kỹ thuật gần như có chỉ định trong hầu hết các bệnh lý hô hấp, kể cả hen phế quản – một bệnh vốn ít được nghĩ đến trong chỉ định nội soi. Đặc biệt, đối với các trường hợp nghi ngờ ung thư phổi, nội soi phế quản đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tính chất tổn thương là lành tính hay ác tính, từ đó định hướng chẩn đoán và điều trị phù hợp", ông Ngọc nói.

TS.BSCC Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng ban Điều hành Chương trình chống lao Quốc gia nhận định, kỹ thuật cao trong nội soi phế quản đóng vai trò then chốt trong chẩn đoán các tổn thương ngoại vi, ung thư phổi giai đoạn sớm và nhiều bệnh lý hô hấp khác.

TS.BSCC Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương

"Muốn nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp thì kỹ thuật nội soi hiện đại là yếu tố quyết định. Hiện nay, nhiều can thiệp điều trị sớm đã được thực hiện qua nội soi như: Cắt bỏ tổn thương lành tính dọc theo cây khí phế quản, nong rộng lòng khí phế quản…cho thấy tiềm năng ứng dụng rất lớn.

Đặc biệt, nội soi còn đóng vai trò không thể thay thế trong theo dõi sau ghép phổi. Trong những tuần đầu sau ghép, bệnh nhân cần được nội soi phế quản hàng ngày để đánh giá tổn thương, kiểm tra tình trạng đường thở và lấy mẫu xét nghiệm vi sinh nhằm kiểm soát nguy cơ nhiễm trùng.

Nếu không có nội soi hiện đại thì ghép phổi không thực hiện được. Như vậy, nội soi trong chẩn đoán, điều trị các bệnh lý về phổi có vai trò rất quan trọng. Nếu không có hệ thống chẩn đoán nội soi và can thiệp nội soi hiện đại thì tất cả các phương pháp chẩn đoán, điều trị nội khoa cũng như phẫu thuật phổi tiên tiến sẽ không triển khai được", ông Lượng nói.

Công nghệ hiện đại và AI nâng cao giá trị chẩn đoán bệnh hô hấp

GS.TS.BS Đồng Khắc Hưng, Phó Giám đốc Bệnh viện, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cũng cho rằng, kỹ thuật nội soi phế quản là công cụ then chốt trong chuyên ngành hô hấp, góp phần nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị.

GS. Đồng Khắc Hưng thông tin, gần đây có hai bệnh nhân nhiễm trùng hô hấp với biểu hiện viêm phổi nhưng triệu chứng không rõ ràng, không có đờm để làm xét nghiệm. Nhờ sử dụng nội soi phế quản, các bác sĩ đã lấy được bệnh phẩm và xác định được tác nhân gây bệnh là phế cầu khuẩn.

Theo chuyên gia, nội soi phế quản thế hệ mới với ống mềm tích hợp công nghệ định vị tổn thương ngoại vi giúp bác sĩ định hướng chính xác hơn trong điều kiện phổi có nhiều tổn thương lan tỏa. 

Bên cạnh đó, kỹ thuật sinh thiết xuyên thành phế quản dưới hướng dẫn siêu âm (EBUS-TBNA) đang dần trở thành "chuẩn vàng" trong chẩn đoán các bệnh lý u trung thất, hạch phổi mà trước đây cần phẫu thuật xâm lấn mới tiếp cận được.

Theo GS Hưng, AI giúp nâng cao giá trị chẩn đoán bệnh hô hấp

Đặc biệt, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã được ứng dụng vào phân tích hình ảnh nội soi giúp nhận diện nhanh các dấu hiệu bất thường, từ đó hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán sớm ung thư phổi và nhiều bệnh lý hiếm gặp.

Việc đưa AI vào nội soi không chỉ tăng hiệu suất làm việc của bác sĩ mà còn giúp đồng nhất chất lượng chẩn đoán giữa các tuyến bệnh viện khác nhau.

Ngoài chẩn đoán, các kỹ thuật nội soi can thiệp như gắp dị vật, kiểm soát chảy máu, đặt stent khí đạo cũng đang được triển khai ngày càng phổ biến, mở ra cơ hội điều trị nhẹ nhàng cho người bệnh, tránh phải mổ mở, rút ngắn thời gian nằm viện và giảm chi phí.