Mới đây, Bệnh viện Nhi đồng thành phố (TP.HCM) đã tiếp nhận bệnh nhi P.T.M. (nữ, 16 tháng tuổi, ngụ tại Cần Đước, Long An) trong tình trạng tím tái toàn thân, chỉ số SpO₂ giảm nặng còn 75%, thông tin từ Tuổi Trẻ.
Theo lời kể từ gia đình, trước đó vài giờ, bệnh nhi ăn bữa trưa gồm ghẹ và cải bó xôi nấu canh bằng nước giếng. Sau bữa ăn khoảng 1 giờ, trong lúc đang chơi, bé có biểu hiện giật mình, tím môi và da xanh tím, không ho sặc. Gia đình nhanh chóng đưa bé đi khám và nhập Bệnh viện Nhi đồng thành phố.
Tại thời điểm nhập viện, bé quấy khóc, không ban da, không sốt, không khò khè, thở rít, không nôn ói nhưng có dấu hiệu tím toàn thân.
Kết quả xét nghiệm khí máu cho thấy bé bị thiếu oxy và toan chuyển hóa nặng, lactate máu tăng cao. Các chỉ số về tim, phổi, gan, thận đều trong giới hạn bình thường, loại trừ các bệnh lý cấp tính tại các cơ quan này.
Bé gái 16 tháng tuổi bị methemoglobine máu (tức hồng cầu không gắn kết được với oxy để chuyển thành máu hồng) sau bữa ăn trưa. Ảnh: Bệnh viện cung cấp/TTO
Các bác sĩ nghi ngờ methemoglobin máu, tình trạng hồng cầu không thể gắn và vận chuyển oxy do bị biến đổi cấu trúc. Do đó, bệnh nhi được thực hiện "test máu tiếp xúc không khí" bằng cách lấy một mẫu máu lắc đều trong ống tiêm. Nếu máu không chuyển sang màu đỏ tươi mà giữ màu nâu sẫm là dấu hiệu đặc trưng của methemoglobin máu. Kết quả xác định bé mắc căn bệnh này, theo Người Lao Động.
Bệnh nhi lập tức được xử trí bằng cách thở oxy, tiêm thuốc giải độc xanh methylene (methylthioninium) liều 1 mg/kg tiêm tĩnh mạch chậm, kèm uống than hoạt tính để loại bỏ độc chất còn sót lại trong đường tiêu hóa. Sau 5-10 phút tiêm thuốc, bé bắt đầu hồng hào trở lại, chỉ số SpO2 tăng từ 75% lên 95% sau khoảng 30 phút.
BS CKII Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố, khuyến cáo phụ huynh nên cẩn thận khi sử dụng nước giếng nấu ăn, do loại nước này thường chứa nhiều nitrate (NO3-). Đây là chất oxy hóa gây biến đổi hồng cầu, không có khả năng gắn oxy để đưa đến mô cơ thể sử dụng, dẫn đến thiếu oxy tím tái.
"Các bậc phụ huynh khi nấu ăn nên sử dụng nước máy an toàn. Một số loại rau quả như rau dền, củ dền, cải bó xôi... có hàm lượng nitrate cao, nếu nấu bằng nước giếng chưa qua xử lý, lại chứa nhiều vi sinh vật kỵ khí và tạp chất hữu cơ, có thể gây ra tình trạng methemoglobin máu, đặc biệt ở trẻ sơ sinh thiếu tháng", bác sĩ Tiến chia sẻ.