Quả chà là (Date Palm) là một loại quả có nguồn gốc từ khu vực Trung Đông, được xem là một loại cây quý và có vai trò quan trọng trong đời sống của người dân bản địa. Do khả năng thích nghi với khí hậu khô cằn, khắc nghiệt, chà là trở thành nguồn lương thực quan trọng, giúp người dân Dubai và các quốc gia Trung Đông vượt qua những giai đoạn khó khăn. Theo thời gian, chà là đã trở thành biểu tượng gắn liền với sự thịnh vượng và phát triển của "vương quốc xa hoa" Dubai.
Ngày nay, cây chà là đã được trồng rộng rãi tại nhiều khu vực trên thế giới, bao gồm các nước ven Địa Trung Hải, Hoa Kỳ, Mexico và một số quốc gia Đông Nam Á như Thái Lan và Việt Nam.
Quả chà là được đánh giá là một loại quả có nguồn gốc từ khu vực Trung Đông, được xem là một loại cây quý.
Trước đây, trên thị trường Việt Nam, chà là được xem là một loại trái cây nhập khẩu cao cấp, với mức giá khá đắt đỏ. Để thưởng thức chà là tươi nguyên cành, có nguồn gốc từ các quốc gia như Ai Cập, Thái Lan hay Nam Phi, người tiêu dùng thường phải chi trả từ 400.000 đến 600.000 đồng/kg. Số lượng chà là tươi nhập khẩu về Việt Nam hàng năm cũng khá hạn chế, chủ yếu được bày bán tại các cửa hàng trái cây nhập khẩu chuyên biệt.
Tuy nhiên, một vài năm trở lại đây, thị trường Việt Nam đã chứng kiến sự thay đổi đáng kể về nguồn cung và giá cả của quả chà là. Loại quả này hiện đã được bán rộng rãi tại các cửa hàng và chợ truyền thống, với mức giá giảm mạnh so với các năm trước. Chà là tươi hiện nay chủ yếu được nhập khẩu từ Thái Lan, với hai loại chính là hàng nguyên chùm và hàng tách cành. Giá của loại tách cành thường rẻ hơn so với hàng nguyên chùm. Một chùm chà là có trọng lượng trung bình từ 5 đến 6kg.
Nhiều đầu mối kinh doanh đang rao bán chà là nguyên cành với mức giá chỉ từ 160.000 đến 210.000 đồng/kg. Đối với chà là rụng, giá bán thậm chí còn thấp hơn, chỉ dao động từ 120.000 đến 130.000 đồng/kg, giảm khoảng 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây được xem là mức giá thấp nhất từ trước đến nay của mặt hàng này tại thị trường Việt Nam. Các cơ sở nhập khẩu tại chợ đầu mối Thủ Đức và Hóc Môn (TP.HCM) cho biết, số lượng chà là nhập về chợ mỗi đêm lên tới hàng chục tấn. Tính từ tháng 7 đến nay, tổng lượng chà là nhập về các chợ đầu mối đã đạt gần trăm tấn.
Chà là được xem là một loại trái cây nhập khẩu cao cấp, với mức giá khá đắt đỏ.
Tại thị trường Hà Nội, các tiểu thương cho biết, sự gia tăng đáng kể về số lượng chà là được bày bán, dẫn đến việc giá cả giảm mạnh. Các cửa hàng thường mua cả thùng lớn, sau đó tách lẻ để bán theo nhu cầu của khách hàng.
Lý giải về việc giá chà là giảm mạnh, các tiểu thương và đầu mối kinh doanh cho biết, một vài năm trở lại đây Thái Lan được mùa chà là, dẫn đến lượng nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh so với các năm trước. Ngoài ra, năm nay không chỉ có chà là vàng (nhập từ Thái Lan) mà còn có thêm chà là màu hồng và đỏ (nhập từ Ai Cập) được nhập về Việt Nam với số lượng lớn, tạo ra sự cạnh tranh về giá.
Bên cạnh chà là tươi, chà là sấy khô cũng đang được bày bán rộng rãi trên thị trường, với giá dao động từ 300.000 đến 400.000 đồng/kg đối với các sản phẩm đóng gói 500 gram hoặc 1 kg.
Quả chà là khi còn non có màu xanh, sau đó chuyển sang màu vàng sậm khi chín. Quả có hương vị ngọt ngào, thanh mát và kết cấu đặc biệt. Nếu gọt bỏ vỏ, người ăn sẽ cảm nhận được vị ngọt thuần khiết và độ giòn của quả. Tuy nhiên, nhiều người thích ăn cả vỏ vì vị chát nhẹ kết hợp với vị ngọt tạo nên một trải nghiệm thú vị.
Sự gia tăng đáng kể về số lượng chà là được bày bán, dẫn đến việc giá cả giảm mạnh.
Quả chà là là một nguồn dinh dưỡng dồi dào, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chà là rất giàu chất xơ, giúp cải thiện hệ tiêu hóa. Ngoài ra, chà là còn chứa một lượng lớn axit béo không bão hòa, giúp giảm viêm và hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Chà là cũng là một nguồn cung cấp protein và chất chống oxy hóa dồi dào. Các hợp chất flavonoid, saponin và phenolics trong chà là có thể giúp kích thích sản xuất insulin và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tiểu đường.
Quả chà là là một nguồn cung cấp sắt rất dồi dào, giúp bổ máu. Ngoài ra, chà là còn giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện hệ tiêu hóa, bảo vệ xương khớp và mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe. Trong y học cổ truyền Trung Đông, các bộ phận khác nhau của cây chà là còn được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh. Quả chà là non được cho là có tác dụng giúp phụ nữ tăng khả năng thụ thai.
Quả chà là khô.
Tại Việt Nam, nhiều địa phương đã trồng thử nghiệm thành công cây chà là, ví dụ như Đồng Tháp, Đồng bằng sông Cửu Long, Quảng Ngãi. Các vườn cây chà là này mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân địa phương. Bên cạnh việc trồng lấy quả và ươm bán cây giống, nhiều nhà vườn còn phát triển du lịch sinh thái gắn liền với loại cây nhập ngoại này.