“Bắt cóc online” - Bài 1: Khi nạn nhân bị thao túng "tự giam mình" trong thế giới công nghệ ảo

Lời tòa soạn: Không cần xiềng xích hay phòng giam lỏng, những cuộc gọi giả danh công an đã khiến nhiều học sinh, sinh viên vv... bị đe dọa, thao túng tâm lý và bị kẻ lừa đảo "điều khiển từ xa" như một con rối. Nạn nhân ngoan ngoãn nghe lời chúng và "biến mất", thực hiện các yêu cầu của tội phạm lừa đảo như thông báo cho gia đình bị bắc cóc, đề nghị chuyển tiền và cắt liên lạc với gia đình trong một thời gian. Một loại hình “bắt cóc không chạm tay” cực kỳ ranh ma quỷ quyệt gây phẫn uất trong dư luận, nó đã và đang âm thầm diễn ra, bất kỳ ai cũng có thể là nạn nhân nếu không nêu cao tinh thần cảnh giác. Lực lượng công an nhân dân đã có những chiến công trong quá trình giải cứu đầy mưu trí, dũng cảm và bản lĩnh.

Nhóm Phóng viên Đời sống và Pháp luật thực hiện tuyến bài “Bắt cóc online: Khi nạn nhân sập chiếc bẫy vô hình” nhằm bóc trần thủ đoạn tinh vi của tội phạm, theo dấu những cuộc giải cứu nghẹt thở, và chỉ ra lỗ hổng khiến nạn nhân bị dẫn dụ và khuyến cáo của cơ quan chức năng nhằm ngăn chặn, phòng ngừa. Kính mời quý vị độc giả tiếp tục đón xem. Trân trọng.

 

Khi "con mồi" dễ dàng dính bẫy

Thời gian gần đây, liên tiếp nhiều vụ việc học sinh, sinh viên bị dụ dỗ, lừa đảo dưới hình thức “bắt cóc online” đã được các cơ quan chức năng phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Đây là thủ đoạn tinh vi mới nổi, trong đó các đối tượng sử dụng công nghệ cao để thao túng tâm lý nạn nhân, buộc họ “cách ly thông tin” với gia đình, đồng thời dựng lên kịch bản “bắt cóc” để đòi tiền chuộc từ phụ huynh.

Hình thức này đánh trúng vào điểm yếu tâm lý của người trẻ tuổi, thiếu kinh nghiệm sống, dễ hoang mang, và đặc biệt dễ bị thuyết phục khi đối tượng giả danh cơ quan công quyền như công an, viện kiểm sát, tòa án…

Điểm nguy hiểm nhất của chiêu trò này là khả năng thao túng tâm lý cực mạnh khiến nạn nhân tự tin rằng mình đang “làm việc với cơ quan pháp luật”, từ đó tự tách khỏi gia đình, không tiết lộ thông tin, và dễ dàng làm theo mọi hướng dẫn của kẻ lừa đảo.

Một trong những nạn nhân gần đây là nam sinh P.N.D (18 tuổi, Hà Nội). Sáng 26/7, D. nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là cán bộ Công an TP.HCM, thông báo rằng em “liên quan đến một đường dây rửa tiền”.

Bị đẩy vào thế hoảng loạn, D. được hướng dẫn đăng nhập vào Zoom để “làm việc từ xa”. Trên màn hình hiện ra một không gian được dàn dựng giống hệt phòng điều tra thật: người mặc sắc phục đi lại, bàn làm việc, biểu tượng ngành. Mọi chi tiết từ trang phục, âm thanh, cách nói chuyện đều được đầu tư kỹ lưỡng, khiến nạn nhân hoàn toàn tin rằng mình đang làm việc với cơ quan công an thật.

“Cán bộ” đó còn giơ “thẻ ngành” nên em tưởng mình thật sự phạm tôi. Sau đó, “Cán bộ” ra lệnh, cuộc trao đổi này chỉ được phép diễn ra giữa hai người. Nếu có ai khác biết, công an sẽ lập tức đến bắt và xử phạt gia đình 100 triệu đồng”, D. kể lại.

Bằng chiêu bài “kiểm tra tài chính để chứng minh vô tội”, các đối tượng yêu cầu D. chuyển toàn bộ số tiền đang có, đồng thời “diễn” một kịch bản giả để xin bố mẹ 250 triệu đồng “chứng minh tài chính đi du học”.

May mắn thay, bố của D. đã nghi ngờ và trình báo kịp thời. Nhờ sự vào cuộc nhanh chóng của Công an phường Từ Liêm, nam sinh được tìm thấy an toàn tại một nhà nghỉ – nơi em đang thực hiện theo lệnh của kẻ lừa đảo, hoàn toàn không có ai khống chế.

Không chỉ thao túng nạn nhân, các đối tượng lừa đảo còn nhắm vào tâm lý sợ hãi của cha mẹ.

Một vụ việc tương tự xảy ra ngày 25/7 tại Hà Nội. Ông N.Đ.T trình báo với Công an phường Bạch Mai rằng con trai ông – cháu N.M.Q (17 tuổi) – đã “bị bắt cóc” và đang bị di chuyển sang Campuchia.

Theo lời ông T., con trai ông nói cần 150 triệu đồng để “đặt cọc công việc”, rồi ngay sau đó cắt đứt liên lạc. Các đối tượng giả mạo công an đe dọa ông T nếu không chuyển tiền, con ông sẽ “không trở về được nữa”. Khi nghe xong, ông T. vô cùng sợ hãi, hoảng loạn.

Bằng sự kiên nhẫn và nghiệp vụ vững vàng, Công an phường Bạch Mai đã rà soát dấu vết di chuyển, lần ra vị trí cháu Q đang “cố thủ” tại một nhà nghỉ trên đường Kim Ngưu. Q. hoàn toàn không hay biết rằng mình đang bị lợi dụng trong một kịch bản lừa đảo.

Rà soát từng camera, chạy đua với thời gian

“Phụ huynh rất mất bình tĩnh, hoảng loạn đặc biệt là mẹ cháu”, Trung tá Nguyễn Thanh Hải, Công an phường Từ Liêm, Hà Nội nhớ lại khi tiếp nhận sự việc từ bố mẹ nam sinh P.N.D.

“Mặc dù con đã 18 tuổi, nhưng vì ít va chạm xã hội, lại bị đe dọa quá gấp gáp nên gia đình rơi vào khủng hoảng. Các đối tượng mạo danh công an gọi điện liên tục, thay đổi nhiều số, thúc ép chuyển tiền trong thời gian ngắn, khiến họ không kịp suy nghĩ”, Trung tá Hải nhớ lại.

Theo Trung tá Hải, nam sinh trước khi mất liên lạc đã gửi cho bố một tin nhắn dài với nội dung được trường đại học cấp học bổng du học và cần nộp ngay 250 triệu đồng vào tài khoản của trường. Cùng lúc, điện thoại nạn nhân tắt máy, không thể liên lạc.

Ngay khi tiếp nhận thông tin, Công an phường Từ Liêm xác định đây có thể là một vụ “bắt cóc online” – tức nạn nhân bị thao túng tâm lý, tự đưa mình đến nơi vắng người theo hướng dẫn từ xa của nhóm lừa đảo.

Chỉ huy Công an phường lập tức huy động hơn 10 trinh sát và điều tra viên giàu kinh nghiệm, chia nhiều hướng tiến hành rà soát khẩn cấp. Một tổ làm việc trực tiếp với phụ huynh tại trụ sở công an để trì hoãn chuyển tiền, tránh gây kích động. Một tổ khác đi truy vết qua dữ liệu camera an ninh.

“Chúng tôi bắt đầu từ nơi cháu ở, rà soát quần áo cháu mặc, hướng di chuyển, thời gian rời nhà... Từ đó truy theo camera các tuyến phố lân cận. Phát hiện cháu đi xe đạp điện một mình, tay luôn cầm điện thoại, ứng dụng Zoom được bật suốt – đúng kịch bản bị điều khiển từ xa qua màn hình”, Trung tá Hải kể lại.

Qua phân tích, lực lượng xác định khả năng cao nạn nhân đang trú tại một nhà nghỉ. Đúng như phán đoán, tại một nhà nghỉ trên địa bàn, xe của cháu được phát hiện. Kiểm tra phòng, trinh sát tìm thấy nam sinh đang ở một mình, không có ai khống chế. Điều đặc biệt, cháu vẫn đang ngồi trước điện thoại, ứng dụng Zoom mở sẵn, chờ “làm việc” với những người cháu tin là công an thật. Khi thấy người lạ vào phòng, phía bên kia lập tức ngắt kết nối.

Ngay lập tức, nam sinh được các đồng chí công an đưa về phường đoàn tụ với gia đình một cách an toàn!

Còn tiếp...