Báo Mỹ: Xử tử Jang Song-thaek bằng chó đói là… tin vịt

Chỉ cần suy nghĩ thêm một chút, ngườ? ta sẽ nhận thấy t?n “K?m Jong-un g?ết chú bằng 120 con chó đó?” là một thứ t?n vịt.

Nhưng tạ? sao nh?ều ngườ? vẫn t?n?

Trùng trùng những sự vô lý

Nếu là một ngườ? hay đọc báo mạng, chắc hẳn những ngày gần đây bạn sẽ đọc được t?n trong đó nó? rằng nhà lãnh đạo Tr?ều T?ên K?m Jong-un đã hành quyết ngườ? chú dượng của mình bằng hình phạt “lột hết quần áo rồ? cho 120 con chó đó? xé xác”. Thực tế, câu chuyện hoang đường này xuất phát từ một tờ báo lá cả? phát hành ở Hong Kong hôm 12/12/2013 và mã? đến ngày 24/12/2013 nó mớ? được một tờ báo khác của S?ngapore trích dẫn lạ? và lập tức lan nhanh như vũ bão trên khắp thế g?ớ?.

T?n này cùng vớ? sự bất ngờ và tò mò của thế g?ớ? kh? hồ? tháng trước, tình báo Hàn Quốc t?ết lộ rằng K?m Jong-un đã xử tử ngườ? chú dượng của mình vì tộ? “phản bộ?” và và? ngày sau chính hãng thông tấn nhà nước của Tr?ều T?ên cũng xác nhận thông t?n này.

Theo bình luận của tờ Wash?ngton Post, công bằng mà nó?, đây không phả? là lần đầu t?ên những t?n tức “rất sốc” l?ên quan đến chính phủ Tr?ều T?ên được lan truyền và có vẻ như đó là lý do kh?ến g?ớ? truyền thông thế g?ớ? trong đó có cả truyền thông Mỹ dễ dàng chấp nhận câu chuyện này.

 Nhưng thực tế, có ít nhất 5 dấu h?ệu rất rõ ràng cho thấy đây là một t?n bịa đặt và vô lý.

Đầu t?ên, hãy xem lạ? nguồn t?n đầu t?ên của câu chuyện “120 con chó đó?”. Tờ Wen We? Po phát hành tạ? Hong Kong là nơ? khở? nguồn của câu chuyện này và đáng nực cườ? là nó cũng chỉ tồn tạ? dướ? dạng “nghe nó? thế” hay thậm chí là chẳng có nguồn t?n nào đáng kể. Ngoạ? trừ một và? tờ báo ngh?êm túc có t?ếng, g?ớ? báo chí Hong Kong vốn đã có t?ếng là thường xuyên đăng tả? những câu chuyện rất nhảm nhí, lá cả? và h?ếm kh? nào là sự thật.

Đ?ều đáng nực cườ? hơn nữa là trong một “mặt bằng báo chí” thấp đến như thế mà tờ Wen We? Po vẫn còn bị độc g?ả Hong Kong đánh g?á là tờ báo “không đáng t?n nhất”. Một ngh?ên cứu gần đây còn cho b?ết, trong số 21 tờ báo đang tồn tạ? ở Hong Kong thì tờ Wen We? Po bị xếp thứ 19 về mức độ t?n cậy.

Thứ ha?, hãy lật g?ở lạ? câu chuyện và đặt câu hỏ?: Tạ? sao một t?n tức có vẻ như rất “k?nh khủng”  như vậy mà truyền thông Trung Quốc lạ? không hề có chữ nào trong suốt cả tháng qua? Một số ngườ? thậm chí còn nạ? ra rằng về bản chất và lịch sử, tờ Wen We? Po là một tờ “thân chính phủ Trung Quốc” và nếu có a? đó b?ết rõ mọ? chuyện ở Bình Nhưỡng thì đó phả? là Bắc K?nh nên Wen We? Po “chắc là” có nguồn t?n đáng t?n cậy.

Có đ?ều, chỉ mỗ? mình Wen We? Po đưa t?n ông chú dượng bị hành quyết bằng 120 con chó đó? còn các tờ khác thân th?ết vớ? chính phủ Bắc K?nh hơn rất nh?ều như Tân Hoa Xã, Nhân dân nhật báo hay thậm chí là Thờ? báo Hoàn cầu… lạ? chỉ khẳng định Jang Song Thaek bị xử tử bằng súng máy hay cùng lắm là súng phòng không. Rõ ràng là trong vụ thanh trừng nộ? bộ này của Tr?ều T?ên, Bắc K?nh đã bày tỏ sự khó chịu vậy thì chẳng có lý do gì họ phả? g?ấu t?n “120 con chó đó?” vớ? các tờ báo khác của mình.

Thứ ba, G?ớ? truyền thông Hàn Quốc cũng tỏ ra hoàn toàn không b?ết gì về t?n này. "Câu chuyện này, nếu có thực, khó mà thoát khỏ? tay g?ớ? truyền thông Hàn Quốc vì họ có nh?ều lý do để đưa nó hơn cả”, Chad O'Carroll, ngườ? đang đ?ều hành trang t?n NKNews.org (trang chuyên về t?n tức l?ên quan đến tình hình Tr?ều T?ên) nó?, "Có một lý do khác là những t?n đồn k?ểu này đã có từ rất lâu rồ? nhưng chẳng có a? thèm để ý vì nó quá hoang đường”.

Cũng cần phả? nhắc lạ? rằng, g?ớ? truyền thông Hàn Quốc có một nguồn thông t?n vô cùng độc đáo đó là kha? thác từ những ngườ? đào tẩu khỏ? Tr?ều T?ên và h?ện tạ? thì tình báo Hàn Quốc cũng vẫn có một độ? ngũ ngườ? cung cấp t?n rất đông đảo ở ngay trong nộ? bộ Tr?ều T?ên. Có lẽ đâu, một t?n tức “quý báu” như thế, một “cơ hộ? vàng” để rêu rao, nó? xấu đố? thủ như thế mà Hàn Quốc và tất cả các tờ báo lớn, nhỏ nước này lạ? bỏ qua? Nó? cách khác, nếu câu chuyện là có thực thì Wen We? Po chả đến lượt đưa t?n về nó.

Thứ tư, câu chuyện k?ểu này đã “lang thang khắp nơ?” suốt cả tháng mà vẫn không hề có một nguồn nào xác tín hay khẳng định. Đ?ều này còn chưa đáng ngạc nh?ên rằng tạ? sao gần như toàn bộ g?ớ? truyền thông châu Á, chẳng có a? thèm k?ểm chứng hay mảy may ngh? ngờ rằng nó chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng.

Thứ năm, cứ g?ả sử như câu chuyện 120 con chó đó? là có thật thì cũng phả? h?ểu một đ?ều rằng vụ hành quyết không thể thực h?ện một cách bí mật trong bóng tố? vì nó sẽ mất “tính răn đe” – cá? đích mà K?m Jong-un hướng tớ? kh? loạ? bỏ vị công thần này. Và không có nguồn t?n nào nó? rằng Jang Song Thaek bị hành quyết bằng chó mà chỉ có những nguồn t?n rất đáng t?n cậy cho b?ết ông ta bị xử bắn bằng súng máy.

"Ông ta bị đưa ra tòa án b?nh, và đ?ều log?c hơn cả là ông ta bị hành quyết bằng súng”, O'Carroll nó? và khẳng định các nguồn t?n tình báo Hàn Quốc cũng xác nhận v?ệc này.

Thứ sáu, như nhà văn châm b?ếm Karl Sharro đặt ngh? vấn: "Nếu có chuyện 120 con chó thật thì l?ệu trong hoàn cảnh man rợ ấy, a? còn đủ dũng cảm và có khả năng đứng đếm số chó?”

A? là ngườ? có lỗ??

Trở lạ? câu chuyện này, tờ Wash?ngton Post nêu vấn đề, tạ? sao không chỉ g?ớ? truyền thông châu Á mà đến g?ớ? báo chí Mỹ cũng dễ dàng t?n vào một nguồn t?n không có thật như vậy?

Vấn đề là do Tr?ều T?ên là một đất nước quá khép kín và quá bí ẩn. Đất nước này bí ẩn đến nố? mà có lần nhà báo Isaac Stone F?sh h?ện nay đang làm cho tờ Fore?gn Pol?cy có lần đã nó? đùa rằng các nhà báo Mỹ có thể v?ết bất cứ thứ gì họ muốn về Tr?ều T?ên mà chẳng cần nguồn t?n vì độc g?ả chỉ có một cách duy nhất là chấp nhận nó. Về sau, g?ớ? báo chí Mỹ gọ? đó là “Thuyết bảo đảm của Stone F?sh” kh? v?ết về Tr?ều T?ên.

Nhưng đó không phả? là đ?ều đảm bảo cho câu chuyện “120 chó đó?” lan đ? xa đến vậy. “Bạn b?ết rồ? đấy, tất cả các câu chuyện về Tr?ều T?ên thường có lượng truy cập cực lớn và đó là lý do vì sao các b?ên tập v?ên dễ dàng cho những bà? báo này đ? qua cửa của họ”, O'Carroll lý g?ả?, “ Tô? đoán là các b?ên tập v?ên sẽ bấm bút xuất bản bà? báo và ngả ngườ? ra ghế mỉm cườ? nghĩ rằng: Vô lý ư? A? mà k?ểm chứng được nó chứ?”.

Vớ? độc g?ả Mỹ, chính vì sự th?ếu h?ểu b?ết một cách cơ bản về cách thức vận hành của chính quyền Bình Nhưỡng nên họ cũng dễ dàng t?n theo mà không buồn ngh? vấn. Hồ? năm 2012, chính ngườ? Mỹ cũng đã t?n rằng K?m Jong-un bị ám sát ở Bắc K?nh và những hình ảnh tồ? tệ về đất nước này đã t?ếp sức cho trí tưởng tượng của độc g?ả bay cao đến mức họ sẵn sàng t?n tất cả mọ? thứ báo chí v?ết về Tr?ều T?ên.

Cũng theo O'Carroll, ngườ? đ?ều hành NKNews, một phần lỗ? nữa trong câu chuyện này là do chính g?ớ? tuyên truyền của Tr?ều T?ên. Đã không ít lần đà? truyền hình nước này hoặc hãng thông tấn KCNA phát đ? những đoạn ph?m trong đó quân độ? Tr?ều T?ên thả những con chó đó? ra cắn xé hình nộm của Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak, hay Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Chính họ đã tuyền truyền thế thì cũng khó trách a? đó t?n rằng vào một ngày nào đó câu chuyện này sẽ thành sự thật và cũng khó trách các b?ên tập v?ên. “Bạn sẽ bảo các b?ên tập v?ên phả? làm gì? Bỏ qua câu chuyện hút khách như thế này chỉ vì ‘cảm thấy nó vô lý’ để rồ? không lâu sau đó nó lạ? trở thành sự thật ư?”, O'Carroll kết luận.

Theo Infonet