Ban QLDA ĐTXD huyện Văn Giang, Hưng Yên: Cần làm rõ căn cứ đánh giá năng lực tài chính của nhà thầu công ty phát triển hạ tầng Thủ đô

Lạ lùng: Báo chí chỉ được làm việc với phòng bảo vệ

Trong thời gian qua, không ít các doanh nghiệp đã thiếu sự trung thực trong việc cung cấp hồ sơ dự thầu, báo cáo tài chính, hợp đồng xây lắp tương tự… để dễ dàng qua mắt đơn vị chấm thầu và chủ đầu tư. Hiện trạng này đã gây ra những hệ lụy tiêu cực, làm mất đi tính cạnh tranh bình đẳng trong công tác đấu thầu.

Theo nghiên cứu tìm hiểu, gói thầu Thi công xây dựng công trình (bao gồm cả chỉ phí đảm bảo giao thông) dự án Cải tạo, nâng cấp ĐT.397B, đoạn nút giao ĐH.23, đến nút giao ĐH.20, huyện Văn Giang, Hưng Yên có nhiều hiện tượng bất thường về năng lực của nhà thầu.

Cụ thể, vào ngày 31/8/2022, Giám đốc ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) huyện Văn Giang Nguyễn Quang Huy ký Quyết định số 156/QĐ-BQLDA phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu này. Gói thầu có giá dự toán 30.390.747.642 đồng và giá trúng thầu 30.340.187.000 đồng (Bằng chữ: Ba mươi tỷ, ba trăm bốn mươi triệu, một trăm tám mươi bảy nghìn đồng), tức chỉ tiết kiệm được 50.560.642 đồng, tương đương 0,17%.

Quyết định phê duyệt lựa chọn nhà thầu đáp ứng yêu cầu kĩ thuật. Văn bản này nêu rõ căn cứ vào báo cáo xét thầu của công ty TNHH Tư vấn và Công nghệ xây dựng AT Việt Nam số 47/2022/BCDG-TC ngày 22/8/2022

Đơn vị trúng thầu là công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng (CP ĐTXD) và Phát triển hạ tầng Thủ Đô (địa chỉ: LK567 khu đất dịch vụ LK 27,28 phường Dương Nội, quận Hà Đông, Hà Nội). Công ty được thành lập năm 2011, đã tham gia 11 gói thầu, trong đó có 7 gói thầu do ban QLDA ĐTXD huyện Văn Giang làm chủ đầu tư và trúng thầu cả 7 gói.

Ban QLDA ĐTXD huyện Văn Giang là chủ đầu tư khá quen của công ty CP ĐTXD và Phát triển hạ tầng Thủ Đô.

Qua danh sách tổng hợp này có thể nhận thấy, gói thầu Thi công xây dựng công trình (bao gồm cả chỉ phí đảm bảo giao thông) tại ban QLDA ĐTXD huyện Văn Giang có giá trị lớn nhất mà Công ty này trúng thầu với vai trò độc lập kể từ khi tham gia mạng đấu thầu Quốc gia năm 2017. Trước đó, công ty CP ĐTXD và Phát triển hạ tầng Thủ Đô trúng thầu 2 gói thấp hơn với giá trị lần lượt là 19.063.005.545 đồng và 11.589.649.000 đồng.

Trong khi đó, nghiên cứu E-HSMT của gói thầu Thi công xây dựng công trình (bao gồm cả chỉ phí đảm bảo giao thông), yêu cầu của kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự đã được thể hiện như sau: “Số lượng hợp đồng bằng 2 hoặc khác 2 , ít nhất có 01 hợp đồng có giá trị tối thiểu là 17.700.000.000 đồng và tổng giá trị tất cả các hợp đồng ≥ 35.400.000.000 đồng”.

Chi tiết yêu cầu về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự mà chủ đầu tư đưa ra.

Ngoài ra, chủ đầu tư cũng yêu cầu về doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng như sau: “Doanh thu bình quân hàng năm tối thiểu là 29.600.000.000 đồng, trong vòng 3 năm gần đây”.

Chi tiết về yêu cầu doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng.

Đáng chú ý, ngày 2/8/2022, công ty CP ĐTXD và Phát triển hạ tầng Thủ Đô  đã trúng thầu gói thầu Thi công xây dựng cầu bắc qua kênh Tây do chính ban QLDA ĐTXD huyện Văn Giang làm chủ đầu tư, có giá trị 9.602.930.000 đồng.

Báo cáo đánh giá tổng hợp của gói thầu này chỉ rõ, doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng của công ty CP ĐTXD và Phát triển hạ tầng Thủ Đô trong vòng 3 năm trở lại đây (2019, 2020, 2021) là 22.283.110.583 đồng – thấp hơn trên 7 tỷ đồng so với con số 29.600.000.000 đồng mà E-HSMT gói thầu Thi công xây dựng công trình (bao gồm cả chỉ phí đảm bảo giao thông) yêu cầu.

Trích báo cáo đánh giá tại công trình cầu bắc qua kênh Tây do công ty TNHH Tư vấn và Công nghệ xây dựng AT Việt Nam đánh giá với tổ chuyên gia gồm các ông Lê Đức Anh, Nguyễn Phong và Nguyễn Minh Tuân.

Nhằm đóng góp những thông tin hữu ích giúp cơ quan quản lý Nhà nước giải quyết triệt để những tồn tại, thiếu sót trong công tác sử dụng vốn đầu tư công, qua đó củng cố nâng cao hơn nữa niềm tin của nhân dân, phóng viên đã liên hệ làm việc với UBND huyện Văn Giang nhưng không nhận được phản hồi.

Đáng nói, trong quá trình tác nghiệp, bảo vệ UBND huyện Văn Giang cho biết theo yêu cầu từ Ủy ban, báo chí đến chỉ được làm việc qua phòng bảo vệ, mọi văn bản giấy tờ đến đều không được trao đổi trực tiếp với bộ phận văn phòng.

Thực hiện trái quy định luật Báo chí

Đề cập đến vấn đề này, luật sư Dương Văn Phúc, đoàn Luật sư tỉnh Thừa Thiên – Huế cho biết: “Điều 25 luật Báo chí năm 2016 nêu rõ, nhà báo được quyền: khai thác, cung cấp và sử dụng thông tin trong hoạt động báo chí theo quy định của pháp luật; được đến các cơ quan, tổ chức để hoạt động nghiệp vụ báo chí… Ngoài ra, khi đến làm việc tại các cơ quan thì nhà báo chỉ cần xuất trình thẻ nhà báo để được tiến hành các công việc khai thác, cung cấp và sử dụng thông tin trừ những thông tin, tài liệu không được tiếp cận được quy định tại điểm c khoản 2 Điều 25 Luật này.

Với sự việc ở Văn Giang, Hưng Yên mà phóng viên nêu, muốn làm việc phải thông qua phòng bảo vệ, không được trao đổi trực tiếp với văn phòng UBND huyện, như vậy là cơ quan này đã thực hiện trái các quy định của luật Báo chí 2016”.

Luật sư Phúc dẫn cụ thể, tại Điều 3, Nghị định 90/2017/NĐ-CP quy định chi tiết việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của các cơ quan hành chính Nhà nước có quy định: “3. Người thực hiện phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của UBND cấp huyện và UBND cấp xã, gồm:

a) Chủ tịch UBND cấp huyện và cấp xã;

b) Trường hợp Chủ tịch UBND không thể thực hiện phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí thì ủy quyền cho cấp phó của mình thực hiện việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí”.

“Do đó, Chủ tịch UBND huyện phải là người cung cấp thông tin cho báo chí. Hoặc có thể ủy quyền cho cấp phó thực hiện thông qua việc ủy quyền.

Hơn nữa, chức năng nhiệm vụ của phòng bảo vệ là đảm bảo trật tự an toàn cho cơ quan, không phải bộ phận tiếp nhận giải quyết vụ việc hay nơi trả kết quả và thông báo các nội dung tin tức của cơ quan. Phòng bảo vệ càng không có chức năng tiếp nhận thông tin từ báo chí hay trả lời báo chí.

Hơn nữa, tại Điều 4, Nghị định 90/2017/NĐ-CP thì việc thông tin báo chí được thực hiện qua 6 loại hình thức, tuy nhiên không có hình thức nào là trả lời thông qua phòng bảo vệ”, luật sư Phúc nhấn mạnh.

Vị luật sư nêu thêm quan điểm: “UBND huyện Văn Giang là đơn vị quản lý ban QLDA ĐTXD, khi có thông tin cho rằng Ban này đánh giá năng lực tài chính của công ty phát triển hạ tầng Thủ Đô tại gói thầu chưa đúng theo các quy định của pháp luật thì UBND huyện Văn Giang phải có trách nhiệm thông tin đến báo chí.

Việc để phòng bảo vệ tiếp nhận các thông tin mà không cho phóng viên làm việc trực tiếp với văn phòng thể hiện sự thiếu trách nhiệm của UBND huyện đã được quy định rõ tại Điều 6 Nghị định 90/2017”.

Cần kiểm tra, thanh tra làm rõ

Cũng dưới góc nhìn pháp lý, nói về dấu hiệu bất thường trong đánh giá năng lực tài chính nhà thầu công ty phát triển hạ tầng Thủ đô của ban QLDA ĐTXD huyện Văn Giang, luật sư Trần Hậu – công ty Luật FDVN cho rằng: “Trong sự việc nêu trên, để xác định có hay không có hành vi lựa chọn nhà thầu không đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm cần phải trải qua quá trình kiểm tra, thanh tra của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền. Trường hợp phát hiện việc lựa chọn nhà thầu không phù hợp pháp luật thì bên đã vi phạm phải chịu các chế tài xử lý theo quy định”.

Theo đó, nếu quá trình xác minh phát hiện có vi phạm hoạt động đấu thầu thì tùy hành vi, tính chất vi phạm mà có các chế tài xử lý như: kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; trường hợp hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định.

Cũng theo vị luật sư, nếu thực hiện hành vi gian lận trong đấu thầu mà gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định tại Điều 222 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.

Người thực hiện hành vi phạm tội có thể bị áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù đến 20 năm và còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Duy Trung – Dương Thu