Bác sĩ Dược Sài Gòn chia sẻ những điều cần biết về Axit Folic

Axit folic hay Vitamin B9 hay Folacin hay Folat là những dạng vitamin B9 có thể tan trong nước. 

Đây là loại rất cần thiết và quan trọng đối với chế độ dinh dưỡng của cơ thể người, nhất là phụ nữ mang thai cũng như trẻ sơ sinh tham gia vào các quá trình tạo tế bào mới, giúp các tế bào tăng trưởng và phát triển. Cùng Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu những thông tin cần biết về axit folic.

Axit folic có ở đâu?

Vitamin B9 thường có sẵn trong nhiều loại thức ăn hoặc có thể được cung cấp từ thực phẩm chức năng. Các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin B9 bao gồm:

• Các loại rau như và hạt khô, nấm.

• Một số loại trái cây (chuối, dưa gang, chanh, nước ép cam, bưởi, …).

• Các bộ phận như gan và thận bò.

• Ngoài ra axit folic cũng thường được bổ sung vào một số loại thực phẩm chế biến sẵn (sữa, ngũ cốc, bột mì, bánh mì, mì ống, bánh quy, …).

Vai trò của axit folic đối với phụ nữ có thai như thế nào?

• Ngăn ngừa những khuyết tật bẩm sinh: Trong giai đoạn mang thai, não và tủy sống của bé đã được hình thành trong tử cung vì vậy bổ sung đủ lượng axit folic vào giai đoạn này sẽ giúp thai nhi phát triển bình thường và khỏe mạnh, ngăn ngừa một số các khuyết tật bẩm sinh có thể xảy ra ở não và tủy sống bao gồm khiếm khuyết ống thần kinh, nứt đốt sống hoặc khuyết thiếu một phần não bộ khi sinh ra.

• Ngăn ngừa bệnh thiếu máu: Axit folic có vai trò hết sức quan trọng trong việc hình thành và cung cấp các tế bào máu mới cho cơ thể, đồng thời tạo ra các tế bào máu mới cung cấp cho cơ thể, đặc biệt là tế bào hồng cầu. Chính vì vậy phụ nữ mang thai và thai nhi cần được bổ sung đầy đủ axit folic để ngăn được tình trạng thiếu máu.

• Hạn chế nguy cơ mắc ung thư: Axit folic có thể giúp làm giảm một phần nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến ung thư như ung thư vú. Một số trường hợp bệnh nhân dùng axit folic giúp ngăn ngừa bệnh ung thư ruột kết, ung thư cổ tử cung. Vitamin B9 được sử dụng để ngăn ngừa bệnh tim, đột quỵ và làm giảm mức độ hóa chất trong máu. Tuy nhiên, những ứng dụng này hiện đang gặp phải nhiều tranh cãi và chưa có kết luận chính xác được đưa ra.

• Ngăn chặn một số loại bệnh lý: Axit folic còn được sử dụng trong ngăn ngừa bệnh mất trí nhớ, nghe kém do tuổi già, cải thiện dấu hiệu lão hóa, xương phát triển yếu, bồn chồn, mất ngủ, stress, đau thần kinh, cơ bắp, bệnh AIDS, bạch biến hoặc một số hội chứng nguy hiểm khác.

Một số tác dụng của axit folic đối với trẻ em

• Ảnh hưởng đến khả năng ngôn ngữ: Vitamin B9 có vai trò khá quan trọng trong việc giảm nguy cơ phát triển chậm ngôn ngữ ở trẻ. Một số nghiên cứu so sánh giữa các bà mẹ có sử dụng và không sử dụng axit folic trong thời gian mang thai. Kết quả thu được cho thấy khi mẹ sử dụng vitamin B9 trong thời gian 4 tuần trước khi mang thai giúp giảm thiểu nguy cơ chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ sơ sinh. Vitamin B9 có nhiều lợi ích cho phụ nữ mang thai cũng như cho thai nhi. Nó ảnh hưởng đến sự phát triển trí não đồng thời giúp phòng tránh khỏi những nguy cơ khuyết tật ống thần kinh ở trẻ mới sinh.

• Ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ: Vitamin B9 cũng có khả năng ngăn chặn một số dị tật bẩm sinh ở ống thần kinh xung quanh hệ thần kinh trung ương. Nguyên nhân là do các ống này không khép kín và những dị tật về não hoặc tủy sống (trẻ không có não hay hộp sọ) thường khó sống lâu hoặc khuyết tật vĩnh viễn do nứt đốt sống.

Phụ nữ trong thời gian trước và sau khi thụ thai nên cung cấp đủ axit folic. Lượng axit folic phụ nữ mang thai cần bổ sung theo từng giai đoạn nên tuân thủ sự chỉ dẫn của bác sĩ, Dược sĩ để có liều lượng phù hợp cũng như được theo dõi và làm xét nghiệm sàng lọc dị tật khi mang thai. Lượng vitamin B9 khuyến cáo vừa đủ cho phụ nữ trước khi mang thai và 3 tháng đầu là 400 mcg, từ tháng thứ 4 đến hết thai kỳ là 600 mcg và khi cho con bú là 500 mcg. Một số trường hợp cần kiểm tra hàm lượng axit folic trong một liều, đặc biệt nếu dùng axit folic từ viên vitamin tổng hợp. Đối với trường hợp phụ nữ đang sử dụng thuốc chống động kinh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ có cần dùng liều axit folic cao hơn không. Đặc biệt mọi người nên trang bị những kiến thức cơ bản về bệnh động kinh, thuốc chống động kinh trong thời gian mang thai.

Những vấn đề cần lưu ý

• Lưu ý uống axit folic giữa 2 bữa ăn.

• Nên uống viên sắt – axit folic cùng với nước cam hoặc nước trái cây vì Vitamin C làm tăng hấp thu sắt.

• Lưu ý cần tránh dùng vitamin B9 cùng với trà, cà phê, rượu bia.

• Cần uống nhiều nước và ăn nhiều chất xơ vì axit folic có thể gây táo bón.

• Không nên uống thuốc quá lâu hoặc quá nhiều so với quy định. 

• Cần đọc kỹ và tuân thủ hướng dẫn sử dụng trên nhãn thuốc. 

Trên đây là những chia sẻ của Bác sĩ giảng viên Y sĩ đa khoa Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chúc các bạn có một sức khỏe tốt.

Quỳnh Chi