4.083 ngày tù oan, mỏi mòn chờ bồi thường với nỗi đau chưa nguôi

Từ khi được TAND Cấp cao tại Hà Nội tổ chức xin lỗi công khai vào ngày 25/4/2017, đến nay ông Hàn Đức Long vẫn mòn mỏi chờ đợi tiền bồi thường.

Ngày mòn mỏi với ký ức, đêm vật lộn với cơn đau

Cuộc trò chuyện giữa PV và ông Hàn Đức Long (người từng bị tuyên phạt án tử hình về tội Hiếp dâm trẻ em và Giết người) đan xen những cảm xúc vui buồn; đôi khi lại đứt quãng bởi những tiếng ho khan của ông Long. Ông bộc bạch, thời gian này, ông đau ốm liên miên, cứ lên viện điều trị ít ngày rồi lại về nhà.

Bà Mai bây giờ cũng không đi làm xa được, chỉ loanh quanh ruộng vườn, chăm cháu lẫn chăm ông. Giờ đây, bản thân ông bà chỉ mong sao Nhà nước sớm bồi thường oan sai để bù đắp phần nào những tháng ngày ông chịu khổ nhục trong nhà tù. Dẫu biết rằng chẳng giá trị vật chất nào có thể bù đắp được cho những tháng ngày đen tối mà ông và gia đình đã trải qua, nhưng hy vọng số tiền bồi thường sẽ giúp ông bà trả hết nợ nần và sửa sang lại căn nhà mái ngói đã xuống cấp.

“Sức khỏe tôi có lúc thật tồi tệ, có những đêm ngủ chân tay đau nhức, phải đi quanh sân vài vòng sau đó mới ngủ được. Tôi vẫn không thể quên những ngày tháng đầu ngủ 1 gối, chân kê 2 gối”, ông Long chia sẻ.

Ngồi kế bên, bà Mai siết chặt tay chồng, nước mắt ứa ra cùng những cái nấc không thành lời. Người phụ nữ lam lũ chẳng biết nói gì hơn, cố an ủi: “Mọi chuyện qua rồi, sức khỏe của anh sẽ ổn thôi”.

Tâm sự với chúng tôi, bà Mai lo cho chồng nhiều lắm. “Nhiều đêm ông ấy ngủ không sâu giấc, cứ ú ớ trong cơn mơ, chắc có lẽ là những ký ức của ngày tù oan vẫn len lỏi vào trong từng giấc ngủ của ông ấy. Phải nghị lực lắm ông ấy mới có thể chịu đựng được những đau đớn về thể xác lẫn tinh thần đến giờ phút này. Thương chồng nhưng tôi cũng chẳng có tiền để đưa ông ấy đi viện điều trị thường xuyên được”.

Gạt nước mắt, bà Mai kể về những sinh hoạt thường nhật của chồng. Bà bảo, may mà hàng xóm láng giềng cũng đồng cảm và chia sẻ nhiều nên cuộc sống của gia đình bà cũng bớt những điều tiếng thị phi.

Bà Mai cũng kể thêm, từ ngày “tái hòa nhập cộng đồng”, ông Long cũng được cán bộ địa phương thăm hỏi, động viên. Chỉ về phía chiếc tủ bích-phê, bà Mai khoe chút niềm vui nhỏ: “Đầu tháng 11/2017, chồng tôi được trao tặng Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng. Hôm đó, ông Tống Minh Đức, Phó Bí thư Đảng ủy xã Phúc Sơn, đại diện chính quyền địa phương đến trao Huy hiệu cho chồng tôi. Ông ấy vui lắm”!

Ông Long là đảng viên khi còn tham gia quân ngũ. Rời quân ngũ năm 1985, ông về quê làm công an viên. Năm 1999, ông nghỉ công tác tại địa phương. Năm 2005, khi xảy ra vụ án bé gái năm tuổi tại địa phương bị sát hại, ông Long bị cáo buộc là hung thủ, bị bắt giam, đồng thời đình chỉ sinh hoạt Đảng. Sau khi được TAND Cấp cao tại Hà Nội công khai xin lỗi vì đã gây oan sai, tháng 8/2017, ông Long được khôi phục sinh hoạt Đảng.

Trao đổi với PV, ông Long không giấu được sự vui mừng: “Có được ngày hôm nay là cả một hành trình đi tìm công lý gian lao của tôi và gia đình. Kể từ ngày được minh oan, đây là sự ghi nhận lớn của Đảng, chính quyền đối với tôi”. Ông Long cho biết điều mong muốn nhất hiện nay là nhanh chóng nhận được tiền bồi thường oan sai.

Mòn mỏi chờ... bồi thường

Lại nói về câu chuyện bồi thường, ông Long buồn bã kể: “Tôi chờ đợi gần 4 năm rồi, năm lần bảy lượt tôi phải bổ sung hồ sơ, giấy tờ gửi đến TAND Cấp cao tại Hà Nội để hoàn tất thủ tục bồi thường. Nhưng đến nay, tôi vẫn chưa có được sự thỏa thuận cuối cùng”.

Theo lời kể của ông Long, nhà dột, ông cũng không có tiền lợp lại, thường xuyên đau ốm, ông cũng không có tiền thuốc thang. Mỗi lần ra Hà Nội để hỏi về khoản bồi thường cũng mất 1,5 triệu đồng tiền thuê xe. Khổ một nỗi, vợ chồng ông không có tiền để chạy theo... các thủ tục hành chính. “Nhiều năm, vợ tôi chạy vạy kêu oan cho chồng, bị người xấu lừa gạt cũng không ít, giờ nợ nần cũng nhiều lắm, nghĩ đến trả nợ cũng phát ốm”, ông Long nói.

Theo tìm hiểu của PV, từ tháng 5/2017, ông Hàn Đức Long đã làm đơn yêu cầu bồi thường oan sai gửi lên TAND Cấp cao tại Hà Nội. Theo đơn, ông Long yêu cầu được bồi thường tổng số tiền hơn 20 tỷ đồng, với 6 khoản, trong đó có thiệt hại về thu nhập thực tế của bản thân và người thân, tổn thất tinh thần của chính ông và thành viên trong gia đình,... trong hơn 11 năm ông bị kết án oan.

Trong đơn đề nghị bồi thường về tổn thất tinh thần, ông Long cho hay ông bị giam oan 4.083 ngày và ông yêu cầu cơ quan có trách nhiệm bồi thường. Theo ông, đối với tử tù phải thực hiện chế độ giam giữ ở mức cao nhất là loại bỏ ra khỏi đời sống xã hội, các chế độ cũng như tâm sinh lý, tinh thần trong suốt 11 năm không đêm nào được ngủ ngon giấc, chỉ cần một tiếng động nhẹ giữa đêm cũng nghĩ sẽ có người mở cửa dẫn đi thi hành án bất cứ lúc nào. Bởi vậy, ông yêu cầu mức độ tổn thất tinh thần được bồi thường gấp đôi.

Trao đổi với PV, LS. Vũ Thị Nga (đoàn Luật sư Quảng Ninh) cho biết: “Từ năm 2011 đến nay, tôi đã đồng hành cùng gia đình ông Hàn Đức Long trong việc kêu oan cho ông. Hiện vụ việc đang trong giai đoạn thương lượng tiền bồi thường. Tôi cũng mới có buổi làm việc với TAND Cấp cao liên quan đến việc hoàn thiện các thủ tục bồi thường cho ông Long”.

Nguyễn Thúy - Hương Lan

Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật số Thứ 4 (197)