Có nhiều nguyên nhân dẫn đến suy thận và bất kể nguyên nhân là gì, khi thận bị tổn thương hoặc hoạt động không suôn sẻ, cơ thể có nguy cơ tích tụ dịch bẩn và chất độc. Khi đó, người bệnh có thể cảm thấy các triệu chứng như sưng tấy, khó thở, mệt mỏi, buồn nôn, suy nhược, đánh trống ngực, rối loạn giấc ngủ, chán ăn, đi tiểu quá nhiều hoặc quá ít, thiếu máu, ngứa da.
Để thận khỏe, bạn cần thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh. Theo các chuyên gia, một số thực phẩm có màu trắng và vàng có thể gây tổn thương thận nghiêm trọng và dẫn đến hình thành sỏi. Điều này đồng nghĩa nếu muốn bảo vệ thận, bạn nên tránh tiêu thụ quá nhiều các loại đó.
Dưới đây là những thực phẩm cần tránh hoặc hạn chế để bảo vệ thận.
Quả mơ
Mặc dù giàu vitamin và chất xơ, mơ chứa lượng kali cao. Một ly mơ tươi (165g) cung cấp tới 427mg kali. Mơ khô có hàm lượng kali cao hơn nhiều, vì vậy người bệnh thận cần tránh.
Mơ khô có hàm lượng kali cao hơn nhiều, vì vậy người bệnh thận cần tránh.
Đậu khô và đậu Hà Lan
Đậu khô và đậu Hà Lan có hàm lượng phốt pho rất cao. Tốt nhất là bạn nên tránh các loại đậu và đậu Hà Lan đóng hộp vì chúng được biết là chứa nhiều natri.
Pizza
Pizza thường có cấu tạo gồm vỏ bánh, nhân từ nước sốt cà chua hàm lượng natri cao, phô mai nhiều chất béo và thịt chế biến như xúc xích. Cả natri và chất béo bão hòa đều là những thành phần không tốt cho sức khỏe, bao gồm cả thận nếu ăn thường xuyên.
Để món pizza bổ dưỡng, bạn có thể chuẩn bị một số nguyên liệu như không có thịt chế biến, thêm một chút phô mai, bông cải xanh ở nhân và vỏ bánh làm từ lúa mì nguyên hạt.
Rau bina nấu chín
Rau lá xanh như rau bina chứa lượng kali lớn. Một chén rau bina nấu chín có thể lên đến 839mg kali, gần bằng nửa nhu cầu kali hàng ngày cho người bệnh thận.
Quả hạch
Mặc dù các loại hạt (bao gồm cả bơ đậu phộng) chứa nhiều chất dinh dưỡng và khoáng chất, nhưng không may chúng cũng chứa nhiều kali, phốt pho và natri. Đổi bơ từ các loại hạt để lấy các món ăn có lợi cho thận hơn như bơ, bơ thực vật (đều không chứa kali), thạch hoặc mứt.
Sữa
Hấp thụ quá nhiều sữa, kết hợp với các thực phẩm giàu phốt pho khác, có thể gây bất lợi cho xương của những người mắc bệnh thận.
Các sản phẩm từ sữa rất giàu vitamin, chất dinh dưỡng, protein và là nguồn cung cấp phốt pho, kali tự nhiên. Một cốc (240ml) sữa nguyên chất cung cấp 205mg phốt pho và 322mg kali.
Tuy nhiên, hấp thụ quá nhiều sữa, kết hợp với các thực phẩm giàu phốt pho khác, có thể gây bất lợi cho xương của những người mắc bệnh thận.
Điều này nghe có vẻ lạ vì sữa và các sản phẩm từ sữa thường được khuyên dùng để xương và cơ chắc khỏe. Tuy nhiên, khi thận bị tổn thương, hấp thụ quá nhiều phốt pho sẽ gây tích tụ phốt pho trong máu, kéo canxi ra khỏi xương. Khi đó, xương mỏng, yếu dần theo thời gian và làm tăng nguy cơ gãy xương.
Cà chua
Mặc dù là nguồn thực phẩm giàu vitamin, nhưng người mắc bệnh thận giai đoạn đầu nên hạn chế cà chua. Nếu cơ thể tích tụ quá nhiều kali, bác sĩ sẽ khuyên loại bỏ cà chua khỏi khẩu phần ăn.
Chuối
Chuối được biết đến là một trong những loại trái cây giàu kali nhất. Thật không may, nhiều loại trái cây có hàm lượng kali cao, vì vậy Bannan khuyên bạn nên tránh các loại nước trái cây làm từ chúng, bao gồm nước cam, nước cà chua, nước ép mận, nước mơ và nước bưởi.
Gạo lứt
Gạo lứt có hàm lượng kali và phốt pho cao. Mỗi cốc gạo lứt nấu chín cung cấp 149mg phốt pho và 95mg kali, gấp đôi gạo trắng. Vì vậy, gạo trắng sẽ là lựa chọn phù hợp hơn.
Thịt đỏ và thịt chế biến
Cả thịt đỏ và thịt đã qua chế biến đều chứa nhiều natri, protein và phốt pho, tất cả đều nên tránh trong chế độ ăn uống thân thiện với thận.Bannan nói: “Đối với những người mắc cả bệnh tiểu đường và bệnh thận, điều này có thể làm cho tình trạng kháng insulin của họ trở nên tồi tệ hơn. Một đánh giá nghiên cứu cho thấy rằng hạn chế thịt đỏ trong chế độ ăn uống có thể có khả năng làm chậm sự tiến triển của bệnh thận, cũng như giảm nguy cơ tim mạch”.
Bánh mì nguyên cám và các sản phẩm từ ngũ cốc nguyên hạt
Bánh mì nguyên cám chứa nhiều phốt pho và kali. Một lát bánh mì nguyên cám (36g) có thể chứa 76mg phốt pho và 90mg kali. Người bệnh thận nên chọn bánh mì bình thường thay vì bánh mì nguyên cám.
Mặc dù các loại hạt (bao gồm cả bơ đậu phộng) chứa nhiều chất dinh dưỡng và khoáng chất, nhưng không may chúng cũng chứa nhiều kali.
Nước ngọt
Nước ngọt chứa nhiều đường và ít giá trị dinh dưỡng. Chúng có thể tăng thêm lượng calo vào chế độ ăn uống cũng như nguy cơ tăng đường huyết. Đường huyết tăng cao trong thời gian dài có thể phá hỏng các mạch máu trong thận, tăng nguy cơ mắc bệnh thận.
Một thành phần khác trong nhiều loại soda là axit photphoric. Chất này có thể làm thay đổi thành phần nước tiểu, về lâu dài có thể dẫn tới sỏi thận. Thay nước ngọt bằng các loại đồ uống có hương vị lành mạnh như trà thảo mộc có thể có lợi.