Xung quanh ồn ào quảng cáo 1 viên kẹo bằng 1 đĩa rau: Chuyên gia nói gì?

Tháng 12/2024, trong một phiên livestream quảng cáo sản phẩm kẹo rau củ, team Quang Linh Vlogs tuyên bố rằng "một viên kẹo tương đương một đĩa rau". Sau đó, dư luận "dậy sóng" cho rằng team của Quang Linh đang quảng cáo "lố", lừa dối người tiêu dùng. Ngay sau đó, Quang Linh đã phải lên tiếng xin lỗi vì thông tin không chính xác mà mình đưa ra. 

Mới đây, ngày 4/3, một người tiêu dùng khác cho biết đã mang sản phẩm kẹo rau củ trên đi kiểm nghiệm tại Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 2 (thuộc Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia). Kết quả cho thấy, 30 viên (một hộp) chỉ chứa 0,51g chất xơ, tương đương 1/6 quả chuối.

Tối 6/3, hoa hậu Thùy Tiên cũng xin lỗi khán giả trên trang cá nhân liên quan đến việc quảng cáo cho sản phẩm kẹo rau củ nói trên. Cô gửi lời xin lỗi đến khán giả vì gây ra những lo lắng và băn khoăn trong suốt thời gian qua. Thùy Tiên cho biết trước khi quảng bá, cô đã được cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng nhận sản phẩm. 

"Tôi cũng đã làm việc với cơ quan chức năng và bên thứ ba để kiểm định thông tin. Hiện nay, tôi biết Cục An toàn Thực phẩm tiến hành kiểm tra sản phẩm. Tôi cũng như các bạn, rất mong muốn mọi chuyện sẽ được làm rõ một cách nhanh chóng và minh bạch nhất. Nếu có bất kỳ vấn đề nào không đúng với những gì tôi đã được cung cấp, tôi cam kết sẽ làm việc với nhà sản xuất để có những biện pháp mạnh mẽ nhất. Tôi xin lỗi một lần nữa vì sự lo lắng mà mọi người đã trải qua”, hoa hậu cho biết thêm.

Song những lời xin lỗi của Thùy Tiên tiếp tục bị phản ứng. Cư dân mạng cho rằng Thùy Tiên lấp liếm, đổ lỗi, đùn đẩy trách nhiệm.

Nhiều ý kiến cho rằng, lời xin lỗi nên tập trung vào việc cô đã đưa ra phát ngôn: "Một ngày chỉ cần ăn 2-3 viên là có thể bổ sung chất xơ cho một người bình thường, rất là tiện lợi". 

Sau phiên livestream sản phẩm, team Quang Linh, Thùy Tiên bị chỉ trích vì quảng cáo "lố"

Trước sự việc trên, Dược sĩ Tiến, người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này cũng lên tiếng chia sẻ. Anh cho biết bản thân thấy tiếc cho Thùy Tiên, mục đích ban đầu cô hoa hậu khi làm sản phẩm này với nhãn hàng đó là vì cô không ăn rau được cho nên việc sử dụng sản phẩm này để bổ sung rau, đó là điều rất đúng. Nhưng không hiểu từ đâu, tại sao, rốt cuộc chuyện bổ sung rau lại trở thành chuyện bổ sung chất xơ, sai là sai chỗ này.

Anh cho biết thêm,  bản thân đã xem các video đưa ra kết quả kiểm nghiệm chất xơ và xác nhận đó là con số đúng. Tuy nhiên, Dược Sĩ Tiến nhấn mạnh nhiều người chưa quan tâm đến phương pháp kiểm nghiệm để cho ra kết quả này. Theo anh, phương pháp TCVN 9050:2012 dựa trên tiêu chuẩn Việt Nam chỉ xác định được khối lượng của chất xơ có thể kết tủa, không tính được lượng chất xơ đã bị hòa tan.

Ngoài ra, Dược Sĩ Tiến cũng tự tính toán để xác định 3 viên kẹo rau củ bằng bao nhiêu hàm lượng rau tươi. Căn cứ theo bảng thành phần được nhãn hàng in trên bao bì, anh tính ra kết quả 3 viên kẹo sẽ tương đương với khoảng 45g rau tươi. Ngay lập tức, dư luận liền tấn công dược sĩ Tiến với nhiều từ ngữ nặng nề.

Phân tích hàm lượng trong sản phẩm, Dược sĩ Tiến bị dân mạng chỉ trích thậm tệ, kéo vào sự việc

Không có thực phẩm nào thay thế rau

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Việt Nam cho biết, không có thực phẩm hay cách ăn uống nào có thể thay thế hoàn toàn cho rau. Các sản phẩm chất xơ chỉ hỗ trợ bổ sung tạm thời cho những người ăn ít rau, ăn rau kém trong giai đoạn cần bổ sung, ví như người bị táo bón.

Theo PGS Lâm, không thể dùng thực phẩm khác thay thế cho rau được. Và cũng không nên dùng các thực phẩm khác để thay thế hoàn toàn cho rau. Vì ngoài chất xơ, rau còn chứa các vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, loại vitamin này thường sẽ bị mất đi trong quá trình sấy. Các loại bột rau hay kẹo rau khi chế biến chỉ còn lại một lượng nhỏ chất xơ, vitamin tự nhiên đã bị mất đi.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cho rằng không có loại thực phẩm nào có thể thay thế hoàn toàn cho rau

PGS Lâm cho biết thêm, hiện nay, các sản phẩm bổ sung chất xơ có phần trăm chất xơ rất thấp hoặc không ghi rõ tỷ lệ phần trăm chất xơ trong sản phẩm. Trong khi đó, 100g rau xanh tươi lại chứa hàm lượng chất xơ phong phú, thay đổi tùy theo loại rau.

Ví dụ như: 100g rau cải bó xôi (rau chân vịt) có khoảng 2,2g chất xơ; 100g rau muống có khoảng 2g chất xơ; 100g bông cải xanh (súp lơ xanh) chứa khoảng 2,6g chất xơ; cà rốt có khoảng 2,8g chất xơ; bắp cải có khoảng 2,5g chất xơ; mồng tơi có khoảng 2,1g chất xơ và rau dền có khoảng 1,8g chất xơ.

"Một đĩa rau muống luộc trung bình 200-300g sẽ có khoảng 4-6g chất xơ. Như vậy nếu nói một viên kẹo trọng lượng chỉ 3,2g có lượng chất xơ bằng 1 đĩa rau là không chính xác", PGS Lâm cho biết.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nghiêm Quang Vinh, Giám đốc Công ty Luật Nghiêm Quang (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, khi đánh giá một sản phẩm quảng cáo, cần xem xét tiêu chuẩn và cơ sở pháp lý liên quan. Nếu sản phẩm đã đăng ký đúng tiêu chuẩn nhưng khi quảng cáo lại đưa ra thông tin sai lệch hoặc phóng đại quá mức, trách nhiệm thuộc về bên quảng cáo. Trường hợp sản phẩm không đạt chất lượng nhưng vẫn được lưu hành, rõ ràng là hành vi vi phạm pháp luật.

“Pháp luật đã có quy định về xử lý hành vi mua bán hàng giả, hàng trái phép. Nếu sản phẩm là hàng thật, tiêu chuẩn đăng ký đúng nhưng quảng cáo sai sự thật, người quảng cáo – bao gồm cả nghệ sĩ và người nổi tiếng – đều có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật”, luật sư Vinh nhấn mạnh.

Luật sư Nghiêm Quang Vinh, Giám đốc Công ty Luật Nghiêm Quang

Góp ý chuyên môn nhưng không xúc phạm

Đặc biệt, theo dõi vụ việc, LS Vinh thấy rằng, ngoài góc độ góp ý chuyên môn về sản phẩm, cộng đồng mạng đang rất sai lầm khi sử dụng ngôn từ, lời lẽ xúc phạm, ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm của người khác.

"Việc này nếu bị truy cứu có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật", LS Vinh nói.

LS Vinh phân tích, người bị ảnh hưởng có thể gửi đơn khiếu nại đến cơ quan chức năng. Nếu cảm thấy bị xúc phạm, cá nhân có quyền làm đơn kiến nghị theo Bộ luật Dân sự để yêu cầu xử lý hành chính. Trường hợp vu khống, bịa đặt nghiêm trọng có thể bị xử lý hình sự.

Ngoài ra, theo luật sư, Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội đã được ban hành, vì vậy người dùng cần tuân thủ các quy định khi tham gia không gian mạng.

"Trong thời đại số, việc xây dựng và duy trì một văn hóa ứng xử lành mạnh trên không gian mạng là vô cùng cần thiết. Điều này, đòi hỏi sự tham gia và cam kết của tất cả các bên liên quan, bao gồm cá nhân người dùng, nhà quản lý nền tảng và các tổ chức xã hội”, luật sư Vinh chia sẻ thêm về trường hợp Dược sĩ Tiến bị “tấn công” trên mạng xã hội.

Đồng quan điểm, Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng văn phòng Luật sư Kết nối (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng, tình trạng các cá nhân sử dụng mạng xã hội để quy chụp, phán xét người khác gây ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm và thiệt hại đến hình ảnh của cá nhân khác liên tục xảy ra.

Nhiều vụ việc người dùng mạng xã hội công khai, mượn tiếng nói của cộng đồng mạng nhằm công kích với mục đích bôi nhọ, kích động dư luận gây ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội. Tình trạng trên đã khiến dư luận phải đặt câu hỏi về tính pháp lý trong việc sử dụng mạng xã hội với mục đích bôi nhọ tập thể hoặc cá nhân. Cùng với đó là việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm của người bị xúc phạm, bôi nhọ.

Các hành vi vu khống, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân, tổ chức trên mạng xã hội tùy thuộc vào tính chất, mức độ khác nhau còn có thể bị xử phạt từ 10 - 20 triệu đồng. Đồng thời cũng sẽ bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm.

Thậm chí có những hành vi có thể bị xử lý hình sự đến 7 năm tù hoặc phạt tiền lên đến 1.000.000.000 đồng khi gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

"Mỗi công dân đều có quyền nói, quyền trình bày quan điểm, nêu ý kiến cá nhân, nhưng không được làm tổn hại đến danh dự, uy tín, lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức khác. Do đó, mỗi cá nhân cần hiểu và áp dụng luật pháp để bảo vệ quyền lợi của mình chính là góp phần xây dựng một xã hội văn minh", LS Hùng cho hay.