Vụ bắt học sinh đẽo gạch trên mái nhà: Hình phạt chưa thể hiện tính nhân ái của thầy cô

Theo tiến sĩ Tâm lý Trần Thành Nam, việc phạt học sinh đẽo gạch giữa trời nắng nóng mà không có thiết bị bảo hộ cho thấy hình phạt chưa thể hiện tính nhân ái của thầy cô.

Những ngày vừa qua, hình ảnh nhóm học sinh đẽo gạch giữa trời nắng, không có quần áo bảo hộ, được đăng tải trên mạng xã hội, nhận nhiều ý kiến trái chiều.

Được biết, sự việc bắt nguồn từ việc một số học sinh lớp 11 có học lực, đạo đức chưa tốt phải lao động giữa trời nắng nóng trên mái nhà bằng hình thức đẽo gạch.

Theo tờ Dân Trí, tiếp nhận những phản ánh trên, ngày 13/6, ông Nguyễn Quang Huân, Hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Trãi (thị trấn Chờ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh) - nơi để xảy ra sự việc trên cho biết, nhà trường đã họp Hội đồng kỉ luật và xử lý cô giáo phạt học sinh đẽo gạch trên mái nhà giữa trời nắng nóng.

Chuyên gia tâm lý nói gì?

Liên quan đến sự việc này, chia sẻ trên báo Tiền Phong, TS Tâm lý Trần Thành Nam, Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng việc kỷ luật học sinh như thế nào cũng là một trong những nét văn hóa ứng xử của cán bộ trong cơ sở giáo dục.

Nguyên tắc của kỷ luật tích cực cũng thường yêu cầu phải đạt được các giá trị là có liên quan, tôn trọng và phù hợp. Lỗi hành vi và hình thức kỷ luật phải có liên quan đến nhau để đảm bảo tính giáo dục.

Ví dụ: học sinh không làm bài tập thì sẽ mất quyền ra chơi để dành thời gian làm bù bài tập. Phạt không liên quan, không mang tính giáo dục sẽ là vì quên không làm bài tập nên phải dọn nhà vệ sinh 1 tuần. Tôn trọng có nghĩa là hình phạt khi đưa ra không được làm bẽ mặt, làm xấu hổ hay xúc phạm lòng tự trọng của học sinh bằng bất cứ cách nào. Nếu phạt dọn nhà vệ sinh trong bối cảnh bạn học nhìn thấy và làm học sinh cảm thấy xấu hổ thì đó là không tôn trọng.

Phạt học sinh bằng cách đẩy học sinh vào những bối cảnh nguy hiểm cũng là không tôn trọng học sinh.

Tính hợp lý của hình phạt ở đây là hình phạt đưa ra phải phù hợp với thể trạng, tính cách, độ tuổi và lỗi mắc phải.

Áp dụng những nguyên tắc, giá trị nêu trên để đối chiếu vào hình phạt học sinh đẽo gạch giữa trời nắng nóng, không được trang bị đồ bảo hộ cho thấy hình phạt đưa ra chưa thể hiện tính nhân ái của thầy cô. Hình phạt cũng chưa thể hiện được tính giáo dục, hình phạt không liên quan đến lỗi khi tất cả học sinh mắc lỗi đều chịu chung hình phạt.

Việc phạt học sinh bằng cách đặt các em vào những bối cảnh nguy hiểm vì vị trí làm việc trên cao, nhiệt độ rất nóng, không có đồ bảo hộ thể hiện chưa tôn trọng học sinh, chưa thực hiện hết trách nhiệm của người thầy. Hình phạt đưa ra cho tất cả học sinh mắc lỗi có cả học sinh nữ với thể trạng yếu hơn là không phù hợp.

Trong nhiều trường hợp, khi những hình phạt của giáo viên đưa ra không đảm bảo được những nguyên tắc tối thiểu là có liên quan, hợp lý và tôn trọng, học sinh sẽ xuất hiện nhiều dạng phản ứng tiêu cực.

Thứ nhất là oán giận (cô không công bằng, không thể tin cô được); Thứ hai là trả đũa (cô phạt tôi vì cô có quyền, nhưng lần sau tôi sẽ…). Cuối cùng là đối phó hoặc nói dối (lần sau mình sẽ cẩn thận để không bị tóm). 

Đó là những vết rạn trong mối quan hệ thầy trò và là khởi đầu cho bầu không khí tiêu cực, không an toàn trong nhà trường.

Thanh Tùng (T/h)