Tuyển sinh đại học 2025: "Học bá" 900 điểm vẫn "rải" gần 30 nguyện vọng, nhiều thí sinh "rối não" trong "ma trận"

Mùa tuyển sinh đại học năm 2025 ghi nhận một hiện tượng chưa từng có, nhiều thí sinh đăng ký xét tuyển với số lượng nguyện vọng khổng lồ, một số em nộp trên 100, thậm chí có trường hợp vượt mốc 150 nguyện vọng.

Thí sinh hoang mang giữa "ma trận" nguyện vọng

Theo thống kê từ Bộ GD&ĐT, kỳ tuyển sinh năm nay có gần 850.000 thí sinh đăng ký hơn 7,6 triệu nguyện vọng trên hệ thống xét tuyển chung. Con số này đưa mức trung bình lên tới gần 9 nguyện vọng mỗi thí sinh, một sự gia tăng đột biến so với các năm trước.

Ghi nhận trên báo Tuổi trẻ Online tại các trường đại học cho thấy, tình trạng thí sinh đăng ký hàng chục, thậm chí hàng trăm nguyện vọng là không hiếm. Đáng chú ý, thống kê sơ bộ đã ghi nhận ít nhất 10 thí sinh đăng ký từ 125 đến 152 nguyện vọng.

Một trường hợp điển hình là thí sinh đăng ký tới 149 nguyện vọng. Em này đã "rải" hồ sơ vào rất nhiều ngành học khác nhau như công nghệ kỹ thuật điện - điện tử, kỹ thuật cơ điện tử, luật kinh tế, logistics và quản lý chuỗi cung ứng tại hàng loạt trường. Thí sinh này cũng sử dụng đa dạng phương thức xét tuyển, từ kết quả thi tốt nghiệp THPT, học bạ, cho đến điểm thi đánh giá năng lực và V-SAT.

Thực tế này đã dẫn đến nhiều câu chuyện dở khóc dở cười. Thí sinh T. chia sẻ trên Tuổi trẻ Online: "Em đăng ký 112 nguyện vọng vì quá sợ trượt. Đến lúc hệ thống cho phép điều chỉnh, em thực sự rối trí, không còn phân biệt được đâu là ngành mình ưu tiên, đâu chỉ là nguyện vọng dự phòng. Cuối cùng, khi nộp lệ phí xét tuyển, em choáng váng với số tiền phải trả và cay đắng nhận ra đã đặt nhầm ngành mình yêu thích nhất ở vị trí thứ 38".

Nhiều em khác cũng rơi vào tình trạng tương tự. Thí sinh L. cho biết: "Em chọn đến 102 nguyện vọng mà vẫn không yên tâm. Vì không hiểu rõ cách quy đổi điểm theo thang bách phân vị, em không biết thứ hạng của mình ở đâu và rất sợ trượt hết".

Ngay cả những thí sinh có điểm cao cũng không tránh khỏi tâm lý bất an. Thí sinh D. ở TP.HCM đạt hơn 900 điểm trong kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia TP.HCM. Ban đầu, em khá tự tin sẽ trúng tuyển.

"Tuy nhiên, khi các trường công bố cách quy đổi điểm giữa các phương thức, em thật sự lo lắng vì điểm thi tốt nghiệp THPT không cao. Do vậy, em đã đăng ký gần 30 nguyện vọng. Giờ nhìn lại, em nhận ra nhiều ngành trong đó mình không thật sự thích và cảm thấy đã chọn 'quá lố'", D. chia sẻ.

Nguyên nhân và hệ lụy

Sự gia tăng số lượng nguyện vọng được thể hiện rõ qua các con số. Năm 2025, cả nước có hơn 7,6 triệu nguyện vọng, trung bình 8,96 nguyện vọng/thí sinh. Trong khi đó, năm 2024 chỉ có khoảng 4 triệu nguyện vọng (trung bình 5 nguyện vọng/thí sinh) và năm 2023 là 3,4 triệu nguyện vọng (cũng khoảng 5 nguyện vọng/thí sinh).

Nhiều trường đại học xác nhận lượng hồ sơ đăng ký năm nay tăng vọt. Tạp chí Tri thức dẫn lời PGS.TS Bùi Hữu Toàn, Chủ tịch Hội đồng Học viện Ngân hàng, cho biết trường nhận hơn 100.000 nguyện vọng từ 38.000 thí sinh, tăng 126% so với năm ngoái. Tương tự, ThS Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông Đại học Công thương TP.HCM, thông tin trường có 100.983 thí sinh đăng ký, tăng gấp đôi. Đại học Kinh tế - Luật (ĐHQG TP.HCM) cũng ghi nhận số thí sinh tăng 1,7 lần và tổng nguyện vọng tăng 3 lần.

Lý giải về hiện tượng này, các chuyên gia cho rằng nguyên nhân chính đến từ những thay đổi trong quy chế tuyển sinh. ThS Phạm Thái Sơn nhận định việc Bộ GD&ĐT bỏ cơ chế xét tuyển sớm là yếu tố quyết định.

"Các năm trước, thí sinh có thể biết kết quả xét tuyển bằng học bạ hay điểm thi riêng trước khi có điểm thi tốt nghiệp. Điều này giúp các em chọn lọc và sắp xếp nguyện vọng trên hệ thống chung một cách có chiến lược hơn. Năm nay, tất cả phương thức đều xét tuyển cùng một đợt, khiến thí sinh có tâm lý phải đăng ký thật nhiều để tăng cơ hội", Tạp chí Tri thức dẫn lời ông Sơn phân tích.

Tuy nhiên, sự gia tăng này không hoàn toàn phản ánh đúng nhu cầu học đại học. TS Mai Đức Toàn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh - Truyền thông Đại học Gia Định, cho rằng: "Dù thí sinh đăng ký bao nhiêu nguyện vọng, cuối cùng các em cũng chỉ trúng tuyển một nguyện vọng duy nhất. Do đó, lấy số lượng nguyện vọng để đo lường nhu cầu học tập là không chính xác".

Hệ lụy của việc này là có thể gây bất lợi cho các trường đại học, đặc biệt là những trường ở tốp dưới, do tỉ lệ "ảo" tăng cao. Dù số lượng đăng ký lớn, số thí sinh xác nhận nhập học thực tế có thể không nhiều như kỳ vọng.

Theo kế hoạch của Bộ GD&ĐT, từ ngày 16/8 đến ngày 20/8, bố tiến hành xử lý nguyện vọng xét tuyển (lọc ảo). Mỗi em chỉ trúng tuyển một nguyện vọng duy nhất, không xảy ra việc thí sinh trúng tuyển chính thức 2, 3 phương thức, hay 2, 3 trường khác nhau.

17h ngày 20/8, các cơ sở đào tạo nhập mức điểm trúng tuyển và kết quả xét tuyển lên hệ thống, rà soát và chuẩn bị công bố kết quả trúng tuyển đợt 1.