Tuyển sinh 2026: Xu hướng giảm mạnh xét học bạ, "lên ngôi" các kỳ thi riêng

Năm 2026, dù các cơ sở giáo dục đại học vẫn duy trì sự đa dạng trong phương thức tuyển sinh, nhưng xu hướng chung đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng siết chặt hoặc loại bỏ xét tuyển học bạ. Thay vào đó, vai trò của các kỳ thi đánh giá năng lực, tư duy ngày càng được củng cố nhằm nâng cao chất lượng đầu vào.

Trong bối cảnh Chương trình giáo dục phổ thông mới (2018) đi vào chiều sâu, nhiều trường đại học đã sớm công bố dự kiến phương án tuyển sinh năm 2026. Điểm nhấn quan trọng nhất là việc nhiều đơn vị quyết liệt giảm bớt sự phụ thuộc vào kết quả học tập THPT (học bạ), đồng thời gia tăng chỉ tiêu cho các phương thức xét tuyển dựa trên kết quả thi tốt nghiệp THPT, thi đánh giá năng lực/tư duy (HSA, APT, TSA) và các chứng chỉ quốc tế.

Siết chặt chỉ tiêu, nhiều trường "nói không" với xét tuyển học bạ

Nhiều trường đại học đã có những điều chỉnh mang tính bước ngoặt. Cụ thể, theo báo VietNamnet, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật (Đại học Quốc gia Hà Nội) thông báo sẽ không sử dụng phương thức xét tuyển học bạ cho bất kỳ ngành học nào trong năm 2026. Tương tự, Trường Đại học Nha Trang cũng công bố tuyển sinh khoảng 3.800 chỉ tiêu theo 3 phương thức, trong đó hoàn toàn không có phương thức xét kết quả học tập THPT.

Tại các trường top đầu, xu hướng "thay thế" và "giới hạn" diễn ra rõ rệt. Đại học Bách khoa Hà Nội dự kiến sẽ thay thế điểm học bạ bằng điểm thi đánh giá tư duy (TSA) khi thực hiện xét tuyển theo phương thức hồ sơ năng lực. Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM dự kiến không còn sử dụng học bạ như một phương thức xét tuyển độc lập.

Bên cạnh đó, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 cho biết sẽ giới hạn chỉ tiêu và số ngành sử dụng phương thức này. Trường Đại học Thủy lợi cũng dự kiến điều chỉnh theo hướng sử dụng phương thức xét tuyển kết hợp giữa kết quả học bạ và chứng chỉ quốc tế, thay vì xét học bạ đơn thuần như trước đây.

Việc thay đổi chương trình giáo dục phổ thông (học sinh chỉ học 4 môn bắt buộc và 4 môn tự chọn) cũng buộc các trường phải điều chỉnh tổ hợp xét tuyển. Các tổ hợp mới sẽ ưu tiên các môn học nền tảng, cốt lõi phù hợp với đặc thù từng ngành đào tạo.

Thí sinh cần chủ động ôn tập và theo dõi sát lịch trình

Báo Sức khỏe & Đời sống dẫn lời các chuyên gia giáo dục, việc các trường đại học sớm công bố định hướng tuyển sinh là lợi thế lớn, giúp học sinh lớp 12 có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Trước bối cảnh cánh cửa xét tuyển học bạ đang hẹp dần, thí sinh cần chủ động dồn sức ôn tập cho kỳ thi tốt nghiệp THPT và tham gia các kỳ thi riêng (đánh giá năng lực, đánh giá tư duy) để đa dạng hóa cơ hội trúng tuyển.

Đặc biệt, học sinh cần rà soát kỹ lưỡng các tổ hợp môn xét tuyển mới, nhất là đối với các nhóm trường khối quân đội, kỹ thuật và kinh tế để có kế hoạch học tập phù hợp ngay từ bây giờ.

Một lưu ý quan trọng về mặt thời gian là kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2026 dự kiến sẽ diễn ra sớm hơn thường lệ, vào hai ngày 11-12/6/2026. Do đó, thí sinh cần nắm chắc các mốc thời gian về đăng ký dự thi, điều chỉnh nguyện vọng và nộp lệ phí để tránh những sai sót đáng tiếc.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh, những phương án hiện tại mới chỉ là dự kiến. Các thông tin chính thức sẽ được cập nhật sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành văn bản hướng dẫn công tác tuyển sinh năm 2026. Vì vậy, phụ huynh và thí sinh cần thường xuyên theo dõi các kênh thông tin chính thống của các trường đại học mà mình quan tâm.