Từ 1/7: Ai sẽ không còn được rút BHXH một lần?

BHXH một lần là gì?

Từ Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực ngày 1/7/2025) có quy định về khái niệm bảo hiểm xã hội như sau:

Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người tham gia bảo hiểm xã hội khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, khi nghỉ hưu hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội hoặc do ngân sách nhà nước bảo đảm.

Còn BHXH một lần là một trong những chế độ mà người lao động được hưởng khi đáp ứng các điều kiện theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (như có tham gia đóng BHXH, sau đó chấm dứt tham gia BHXH và có đề nghị hưởng BHXH một lần).

Ảnh minh họa

Từ 1/7: Ai sẽ không còn được rút BHXH một lần?

Theo báo Thanh Niên, điều 70 của luật BHXH 2024 quy định người lao động chấm dứt tham gia BHXH được hưởng BHXH 1 lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

Thứ nhất, đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH. Đây là điểm mới đáng chú ý. Luật mới giảm số năm đóng tối thiểu để hưởng lương hưu xuống 15 năm (thay vì 20 năm trước đây) nhằm mở rộng độ bao phủ lương hưu.

Vì vậy, trường hợp người đến tuổi nghỉ hưu mà đóng BHXH chưa đủ 15 năm thì được rút BHXH 1 lần. Nếu không rút 1 lần, người lao động có thể chọn hưởng trợ cấp hằng tháng theo điều 23 của luật này như một “lương hưu xã hội” hỗ trợ.

Thứ hai, ra nước ngoài định cư (tiếp tục kế thừa quy định cũ).

Thứ ba, mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS… (tương tự luật cũ).

Thứ tư, suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc khuyết tật đặc biệt nặng. Đây là nhóm đối tượng mới được bổ sung, nhằm mở rộng bảo vệ cho người mất khả năng lao động khi chưa đến tuổi nghỉ hưu.

Thứ năm, người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày 1/7/2025, sau đó nghỉ việc. Đây là điểm chuyển tiếp quan trọng. Đối với những ai đã tham gia BHXH trước khi luật mới có hiệu lực, sau khi nghỉ việc 12 tháng liên tục, không tiếp tục đóng BHXH bắt buộc hay tự nguyện, và có thời gian đóng ít hơn 20 năm thì vẫn được rút BHXH 1 lần nếu có yêu cầu.

Như vậy, người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/7/2025 trở đi sẽ không được phép rút BHXH 1 lần sau 1 năm nghỉ việc như trước đây. Lực lượng lao động mới chỉ được giải quyết BHXH 1 lần trong các trường hợp hạn chế là đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ năm đóng, ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo, hoặc suy giảm khả năng lao động nặng.

Như vậy, từ ngày 1/7/2025, nếu không thuộc các đối tượng nêu trên, người lao động sẽ không được rút BHXH một lần.

Cách tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng và căn cứ đóng bảo hiểm xã hội nhưng không bao gồm số tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, cứ mỗi năm được tính như sau:

Bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội đối với năm đóng trước năm 2014.

Trường hợp có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước và sau năm 2014 mà thời gian đóng trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi để tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần;

Bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội đối với năm đóng từ năm 2014 trở đi;

Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bằng số tiền đã đóng nhưng không quá 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.