Quốc hội đã thông qua luật sửa đổi 10 luật về an ninh trật tự, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026. Trong số các luật được sửa đổi có Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.
Theo báo Thanh Niên, quy định hiện hành, có 4 trường hợp thu hồi hoặc hủy giá trị sử dụng hộ chiếu: hộ chiếu bị mất hoặc quá 12 tháng hẹn trả mà không đến nhận; được thôi quốc tịch, bị tước quốc tịch hoặc bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không còn thuộc đối tượng được sử dụng hộ chiếu ngoại giao, công vụ; chưa chấp hành quyết định xử phạt đối với một số vi phạm.
Luật sửa đổi bổ sung 3 trường hợp thuộc diện nêu trên: hộ chiếu phổ thông còn thời hạn nhưng đã được cấp mới; hộ chiếu bị sai thông tin; hộ chiếu của người đang bị truy nã.
Chính phủ cho biết, dù hộ chiếu chưa hết hạn nhưng nhiều người vẫn đề nghị cấp lại vì các lý do bị mất, bị hỏng, hết trang đóng dấu…, do đó cần bổ sung quy định hủy giá trị sử dụng hộ chiếu đã cấp trước đó. Trường hợp không thu hồi được hộ chiếu thì sẽ hủy trên hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh.
Quá trình xây dựng luật, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc việc hủy giá trị sử dụng hộ chiếu của người đang bị truy nã. Trường hợp người đó đang ở quốc gia không có cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam thì không thể xin cấp lại hộ chiếu, nên cần có sự linh hoạt để họ tự nguyện hồi hương ra đầu thú.
Ảnh minh họa
Chính phủ cho rằng, mục đích của quy định hủy giá trị sử dụng hộ chiếu đối với người đang bị truy nã nhằm hạn chế quyền tự do đi lại của họ, phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử hoặc thi hành án.
Đối với trường hợp người đang bị truy nã chưa xuất cảnh, việc này sẽ ngăn chặn hành vi xuất cảnh của họ.
Nếu người đang bị truy nã đã xuất cảnh, quy định trên sẽ là cơ sở để Việt Nam đề nghị với cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài trục xuất hoặc dẫn độ người đang bị truy nã.
Trường hợp người bị truy nã có mong muốn về nước để đầu thú hoặc phục vụ hoạt động tố tụng hình sự, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn cho họ.
Quy định mới về hộ chiếu phổ thông cấp theo thủ tục rút gọn
Một điểm khác, luật mới quy định hộ chiếu phổ thông cấp theo thủ tục rút gọn có thời hạn không quá 12 tháng, không được gia hạn và chỉ có giá trị sử dụng 1 lần khi xuất cảnh Việt Nam hoặc nhập cảnh Việt Nam.
Luật mới bổ sung quy định liên quan cấp hộ chiếu phổ thông ở trong nước. Theo đó người đề nghị cấp hộ chiếu nộp tờ khai theo mẫu đã điền đầy đủ thông tin, 2 ảnh chân dung và giấy tờ liên quan; xuất trình thẻ căn cước công dân hoặc thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử hoặc hộ chiếu còn giá trị sử dụng.
Bổ sung quy định về giấy tờ liên quan đến việc cấp hộ chiếu phổ thông ở nước ngoài. Cụ thể, là bản chụp thẻ căn cước công dân hoặc thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử hoặc giấy tờ khác có liên quan do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp đối với trường hợp có sự thay đổi thông tin về nhân thân so với thông tin trong hộ chiếu đã cấp lần gần nhất, theo báo Tuổi Trẻ.