Trào lưu ăn thô: Xu hướng ẩm thực mới của giới trẻ

Thế nào là ăn thô?

Chế độ ăn thô hay còn được gọi là Raw Vegan, hiểu theo một cách đơn giản, là chế độ ăn uống sử dụng thực phẩm tươi sống. Các thực phẩm này phải ở trạng thái chưa được làm nóng ở mức nhiệt trên 40-48 độ, không trải qua các công đoạn tinh chế, thanh trùng hay xử lý và chế biến theo bất kì cách đặc biệt nào khác. 

Chế độ ăn Raw Vegan tiêu thụ thực phẩm thô và nguyên bản, thường là các loại trái cây, rau, quả hạch, hạt, ngũ cốc và các loại đậu. Theo đó, tăng cường sức khỏe là lý do chính khiến nhiều người chọn tuân thủ theo chế độ ăn Raw Vegan. Các phương pháp chuẩn bị bữa ăn thay thế, chẳng hạn như ép trái cây, pha trộn, ngâm, ướp muối cũng được ưa dùng thay vì nấu ăn.

Một số người là tín đồ của chế độ ăn Raw Vegan cho rằng chế độ ăn này cung cấp tất cả các chất dinh dưỡng mà con người cần. Họ cũng theo đuổi chế độ ăn này vì lợi ích giảm cân, cải thiện sức khỏe và bảo vệ môi trường.

Một bữa ăn điển hình được đăng tải trong group Làng ăn thô - Fruitarian ( Raw Vegan ) trên Facebook.

Sự lầm tưởng về ăn thô và ăn thuần chay

Đối với nhiều người, chế độ ăn thô còn khá mới mẻ và họ thường lầm tưởng rằng chế độ ăn thô và thuần chay giống nhau. Tuy nhiên, thực chất, chế độ ăn thuần chay tránh tất cả các sản phẩm từ động vật, gồm thịt, cá, trứng và sữa. Chế độ ăn thuần chay có thể không phải là chế độ ăn lành mạnh nhất, vì ăn thực phẩm chế biến không bị cấm trong chế độ này.

Còn chế độ ăn thực phẩm thô là chế độ ăn dựa trên các thực phẩm chưa qua chế biển như trái cây, rau củ, quả hạch, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, dầu thực vật như canola và ô liu, hoặc thực phẩm được chế biến rất ít, thường được nấu dưới 48°C. Điểm khác biệt là một vài người ăn thô vẫn sẽ bổ sung trứng sống và sữa theo nhu cầu của mỗi người, thậm chí còn có số ít sử dụng cá và thịt sống trong chế độ dinh dưỡng riêng của họ.

Hiểu theo cách khác, mặc dù cả chế độ ăn thuần chay và thực vật đều tránh các thực phẩm có nguồn gốc động vật nhưng sự khác biệt chính là chế độ ăn thô có thể là thuần chay nhưng chế độ ăn thuần chay không thể là ăn thô. Tóm lại, chế độ ăn thuần chay bao gồm một số thực phẩm đã qua chế biến, điều này không bao gồm trong một phần của chế độ ăn Raw Vegan.

Chế độ ăn thô mang lại nhiều ý nghĩa

Thực phẩm dùng để ăn thô thường không qua các bước nấu chín, nên sẽ giữ được nguyên bản lượng vitamin và khoáng chất có trong tự nhiên, giúp ích cho sức khỏe của bạn, nhất là tác dụng kháng viêm và chống lại một số bệnh tật nhất định. Chế độ này cũng giúp hạn chế nạp natri vào cơ thể, do đó giảm được nguy cơ đột quỵ, suy tim, loãng xương, ung thư dạ dày và bệnh thận.. Hơn nữa nó còn giúp cải thiện tâm trạng và làm đẹp da nhờ chế độ nhiều rau củ quả. Ngoài ra, chúng ta có thể tránh được một số loại thực phẩm qua chế biến có hại như đồ ăn vặt hay đồ ngọt.

Theo đuổi chế độ ăn thô đến nay đã được 1 năm, bạn Trần Thị Huyền Trang (22 tuổi) tại Hà Nội cho hay: “Trước đây mình bị đau dạ dày rất nặng, mỗi khi ăn xong mình thường bị đầy bụng, khó tiêu, cơ thể cảm thấy rất nặng nề. Mỗi bữa mình ăn rất nhiều nhưng cơ thể không hấp thụ được các chất và không thể tăng cân. Sau khi biết đến chế độ ăn thô từ chị Uyên Care, mình bắt đầu học cách chia bữa ăn thành các bữa nhỏ, chỉ ăn các loại hoa quả mát và lành tính khiến cơ thể mình nhẹ nhàng hơn, dạ dày của mình nhờ đó mà giảm đau đáng kể".

Trang cho biết mình thuộc típ người khá nóng tính và không điều khiển được cảm xúc khi có các vấn đề xảy ra, nhưng sau khi ăn thô một khoảng thời gian bạn đã dần dần thay đổi tính cách, nhìn mọi việc một cách tích cực hơn và bắt đầu biết cách trân trọng, biết ơn những thứ xung quanh trong mọi hoàn cảnh, từ đó bạn không còn nổi nóng với những chuyện nhỏ nhặt xung quanh nữa.

Ngoài ra, Trang thường bị mất ngủ, ngủ không sâu giấc và mỗi khi ngủ dậy luôn cảm thấy rất mệt mỏi, thiếu sức sống để bắt đầu ngày mới, nhưng từ khi biết đến ăn thô, giấc ngủ của bạn được cải thiện rõ rệt. "Ăn thô cho mình rất nhiều năng lượng, sau mỗi bữa mình thấy có đủ sức khoẻ để làm việc, giờ sinh hoạt của mình cũng tự thay đổi về đúng đồng hồ sinh học của cơ thể, cứ tầm khoảng 9h là mình đã buồn ngủ và 6h sáng hôm sau thức dậy", cô bạn chia sẻ.

”Mình nhận ra là một cơ thể khoẻ mạnh không phải quyết định bởi ngoại hình mà là tư duy và cách chúng ta đối mặt với những vấn đề của cuộc sống", Trang chia sẻ.

Chị Lưu Thanh Mai (31 tuổi) tại Hà Nội, chủ cửa hàng bán đồ chay online tâm sự, chị biết đến chế độ ăn thô khi đi tham gia những khóa thiền. Khi chị tiếp xúc với những thiền sinh ăn chay trường thì chị mới biết ăn chay chia rất nhiều trường phái khác nhau, và ăn thô là một khái niệm mới trong số đó. 

Trước đó, chị cũng đang ăn chay theo kiểu tự phát, có gì ăn đó nên chị tăng gần 5kg sau gần 6 tháng ăn chay. Do vậy, chị chuyển sang ăn thô để có thể cải thiện vóc dáng cũng như sức khoẻ của bản thân hơn. Lúc bắt đầu ăn thô thì chị ăn liền 10 ngày để trải nghiệm và quan sát cơ thể. Sau đó, hàng tháng chị sẽ dành ra 3 ngày để ăn chế độ này. Chị học cách lắng nghe cơ thể và đáp ứng mỗi khi cơ thể cần chữa lành.

"Tôi quyết định chọn chế độ ăn này như một lối sống vì nó giúp tôi kích hoạt chế độ tự chữa lành của cơ thể, những bệnh ốm lặt vặt hay bệnh của phụ nữ mà trước đây tôi hay mắc thì giờ không còn xuất hiện nữa. Hơn nữa, tôi được kết nối với mẹ thiên nhiên, trở về với lối sống thuận tự nhiên. Tôi nhận ra chế độ ăn này đã giúp tôi sống trong tỉnh thức, ăn đơn giản và sống cũng đơn giản hơn", chị Mai bày tỏ.

 Chị Mai kết luận, rất nhiều vấn đề của bản thân đã được khắc phục chỉ bằng việc thay đổi chế độ ăn, vì vậy, chị sẽ theo chế độ này lâu dài và muốn đưa nó đến với nhiều người hơn nữa.

Ăn thô đúng cách

Việc ăn thô cần phải đúng cách, đúng phương pháp mới phát huy và đem lại hiệu quả. Đặc biệt với giới trẻ chủ yếu là thanh thiếu niên đang trong giai đoạn phát triển nên có nhu cầu dinh dưỡng cao. Vậy nên nếu ăn thô  trong một thời gian dài không chỉ khiến cơ thể thiếu calo mà còn cả các vitamin, khoáng chất và protein, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. 

Theo chuyên trang nổi tiếng về sức khỏe Healthline, việc ăn nhiều rau và trái cây có thể cung cấp các lợi ích sức khỏe, bao gồm giảm cân, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, cải thiện tiêu hóa và sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, bên cạnh đó, ăn thô cũng làm giảm mức cholesterol HDL giúp bảo vệ thành mạch và gây ra thiếu hụt vitamin B12, iốt, canxi và vitamin D, dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe. Nó cũng có thể gây sâu răng vì thiếu hụt protein và calo, cũng như các vấn đề về khả năng sinh sản.

Trao đổi với phóng viên, Thạc sĩ - Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hằng, khoa nội Tiêu hoá, Bệnh viện 19-8 khẳng định ưu điểm lớn nhất của việc ăn sống giúp chúng ta có thể giữ gần như trọn vẹn chất dinh dưỡng trong thực phẩm, nhất là các loại vitamin, khoáng chất sẽ bay hơi khi nấu chín.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, cách ăn này không thực sự phù hợp ở nước ta bởi vấn đề về vệ sinh an toàn thực phẩm. Thực phẩm ở Việt Nam không thể đảm bảo an toàn vệ sinh 100% do môi trường đất và nước của Việt Nam nhiễm sán rất nhiều, do đó sử dụng những thực phẩm chưa được nấu chín sẽ có nguy cơ bị nhiễm khuẩn đường ruột. Đây cũng là lý do tại Việt Nam, người dân luôn được khuyến cáo ăn chín, uống sôi trong mọi trường hợp.

"Chế độ ăn thô có thể không gây hại về ngắn hạn nhưng nếu áp dụng trong thời gian dài, cơ thể sẽ bị thiếu hụt vitamin và khoáng chất dẫn đến mắc bệnh suy dinh dưỡng" - bác sĩ Hằng cho biết.

Ngoài ra, cũng bởi vì sự thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng như protein, một số các vitamin hoà tan trong dầu không thể lấy được nhiều từ thực vật, bác sĩ Hằng cũng khuyến cáo về việc sử dụng các thực phẩm chức năng để bổ sung cho cơ thể.

Để phát huy được hiệu quả tốt nhất của việc ăn thô, bạn hãy tìm hiểu và chọn cho mình phương pháp ăn thô đúng cách, khoa học, phù hợp với nhu cầu cơ thể chứ không chỉ xem ăn thô như một trào lưu đơn giản.

Hương Giang