Trấn Thành và câu chuyện "hài không nhảm"?

Vụ ồn ào "cấm diễn" giữa đài truyền hình Vĩnh Long và ngôi sao Trấn Thành đã làm dấy lên vô số ý kiến, tranh cãi trong dư luận. Bên cạnh rất nhiều phân tích, bình luận và nhận định trái chiều, còn có không ít thắc mắc được đưa ra xoay quanh chủ đề: Như thế nào là hài nhảm và làm sao để diễn hài không nhảm?

Như thế nào là hài nhảm và liệu, chỉ mình Trấn Thành "diễn nhảm" trong showbiz?

Sở dĩ thắc mắc đó được khán giả đưa ra là bởi, hài nhảm là nguyên nhân chính dẫn tới việc danh hài Trấn Thành bị nhà đài "cấm cửa". Có điều, khái niệm rõ ràng "hài nhảm" là gì thì hình như, chưa một ai có thể giải thích một cách rõ ràng. Nhảm hay không nhảm, hay hay dở, đôi khi phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức cũng như sở thích của người xem. Đặc biệt, với một lĩnh vực đặc thù như hài kịch ở Việt Nam, khái niệm "nhảm nhí" hay "hài hước" lại rất gần nhau!

Từ lâu rồi, hài kịch Việt Nam gắn liền với những tiếng cười dễ dãi và có phần dung tục. Một phần vì tình trạng khan hiếm những kịch bản xuất sắc, phần khác là vì... khán giả vẫn đang dễ dàng chấp nhận lối hài này. Những tiểu phẩm hài chọc cười dạng thô thiển, những pha tấu hài bằng hành động kì cục hay hóa trang ngộ nghĩnh vẫn có đất sống, bởi một bộ phận không ít khán giả vẫn cảm thấy chúng gây cười. Không khó để bắt gặp thể loại hài "bình dân" này, từ sân khấu hội chợ cho tới sóng truyền hình cấp quốc gia! Và Trấn Thành, thậm chí còn được coi như ngôi sao hài hiếm hoi có sức sáng tạo, tài ứng biến và khả năng chọc cười khán giả một cách đẳng cấp hơn nhiều so với các đồng nghiệp khác. Chính điều đó đã mang lại cho danh hài này vị trí hàng đầu trong làng hài kịch Việt, cộng với hàng triệu khán giả yêu thích, ủng hộ mình!

Vây thì, nếu nói Trấn Thành là "nhảm", các nghệ sĩ hài còn lại ở Việt Nam đang diễn thứ hài gì? Sợ rằng nếu xét một cách chi ly, săm soi như cách người ta đã làm với Trấn Thành, bất kì nghệ sĩ hài nào ở Việt Nam cũng đều có thể đứng trước nguy cơ "cấm diễn". Tại sao? Tại "hài nhảm", "hài bình dân" đã tồn tại quá lâu trong làng hài Việt và đã là nghệ sĩ hài, chắc chắn họ từng phải diễn qua. Những lối chọc cười dễ dãi, những lời thoại có phần dung tục, những hành động gây cười quá lố... tất cả những thứ đặc trưng của "hài nhảm" ấy đều có thể dễ dàng tìm thấy được ở phần trình diễn của bất cứ danh hài nào tại Việt Nam, từ những nghệ sĩ trẻ như Trấn Thành cho tới những cây đa, cây đề trong giới!

Cấm diễn Trấn Thành: Biện pháp "bắt cóc bỏ đĩa" của nhà đài!

Cấm diễn Trấn Thành có thể là quyết định mang nhiều cảm tính của phía đài truyền hình, nhất là khi những lý do nó đưa ra có phần gượng gạo. Thực ra, chàng danh hài này nói không sai, hãy để khán giả tự lựa chọn những gì họ muốn xem. Những thứ hài xấu xí, lố lăng sẽ tự bị khán giả đào thải bằng cách từ chối thưởng thức, còn những gì ý nghĩa, phù hợp chắc chắn sẽ luôn được người xem lựa chọn một cách công bằng. Vậy thì tại sao một đài truyền hình lại tự cho mình cái quyền "định hướng" cho người xem, ép buộc họ có quyền hoặc không được phép thưởng thức phần trình diễn của nghệ sĩ họ mến yêu? Nhất là khi, nghệ sĩ này vẫn đang đều đều xuất hiện trên vô số kênh truyền hình khác, phục vụ cho hàng triệu người hâm mộ?

Bên cạnh đó, còn một câu hỏi khác được đặt ra: Liệu cấm diễn Trấn Thành xong, họ sẽ tìm ra được ngôi sao nào khác để thay thế mà không sợ "nhảm"? Điều này gần như là không thể, bởi "nhảm" hay không hoàn toàn phụ thuộc vào cảm tính của người xem. Không có nghệ sĩ được lòng khán giả tuyệt đối, không có tiết mục nào không bị chê bai, nhưng quan trọng là tỷ lệ giữa yêu và ghét ra sao. Có thể với một vài người, Trấn Thành diễn nhảm nhí, không đáng xem, nhưng điều đó không có nghĩa là mọi người trên thế giới này đều nghĩ vậy. Ít nhất, hàng triệu fan của chàng nghệ sĩ này đã chứng minh điều ngược lại, rằng hài của anh hoàn toàn giá trị và khiến họ hài lòng.

Nếu phán xét cống hiến của nghệ sĩ chỉ qua một vài ý kiến nhỏ nhoi thì dẫu tài năng tới mấy, họ cũng sẽ đi vào vết xe đổ của Trấn Thành một cách không thể nào khác được. Cả triệu người thích, nhưng chỉ một số nhỏ người không thích, họ vẫn có thể bị dựa vào đó để mà "trừng trị" hay cấm diễn? Điều này có phần hơi gay go, bởi nếu như nghệ sĩ thay thế Trấn Thành cũng bị một vài người không thích nhận định rằng "diễn nhảm", phải chăng nhà đài lại tiếp tục... thay người?

Giữa quyết định khó hiểu và đầy cảm tính của những người làm truyền hình Vĩnh Long, khán giả khó lòng thấy được sự cầu thị hay khát khao cống hiến cho người xem nổi. Bởi cái họ thấy chỉ là những mâu thuẫn khó hiểu trong cách làm việc, căn cứ mịt mờ để phán xét và đặc biệt nhất, sự độc đoán khi lấy tư cách cá nhân để phán xét thay cho cả đám đông. Hình như, không một ai có quyền bắt ép người khác phải yêu, ghét giống như mình, cũng như cướp đi quyền tự do thưởng thức, giải trí từ khán giả. Nên nhớ rằng, Trấn Thành vẫn đang là một nghệ sĩ được rất nhiều người yêu mến và rõ ràng, các cơ quan quản lý chưa hề có động thái bắt anh cấm diễn?

Tùng Lâm