Tổng thống Trump sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, một trong những dấu hiệu cho thấy quá trình chuyển đổi sang chính quyền ông Joe Biden vào tháng 1 tới sẽ hỗn loạn trên cả mặt trận đối nội và đối ngoại.

"Tôi xin vui mừng thông báo Christopher C. Miller - Giám đốc Trung tâm Chống khủng bố quốc gia – người rất được nể trọng sẽ là quyền Bộ trưởng Quốc phòng, và điều này có hiệu lực ngay lập tức. Chris sẽ đảm nhiệm một công việc tuyệt vời! Mark Esper đã bị sa thải. Cảm ơn (Esper) vì sự phục vụ của ông", ông Trump viết trên Twiiter.

Trước đó, ông Esper đã mâu thuẫn với ông Trump trong một số vấn đề, đặc biệt là sự quả quyết của ông khi "không ủng hộ việc sử dụng quân đội vào việc chống người biểu tình", trong bối cảnh các cuộc biểu tình trên toàn quốc trong mùa Hè vừa qua.

Ông cũng đang làm việc với Quốc hội về luật đổi tên các căn cứ quân sự của Mỹ theo tên các tướng lĩnh miền Nam. Các nguồn thạo tin cho biết, ông Esper từ lâu đã chuẩn bị sẵn cho kịch bản từ chức hoặc bị cách chức sau bầu cử, đặc biệt nếu ông Trump tái đắc cử.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi nói: “Việc sa thải đột ngột Bộ trưởng Esper là bằng chứng đáng lo ngại cho thấy Tổng thống Trump đang có ý định sử dụng những ngày cuối cùng tại vị của mình để gieo rắc hỗn loạn trong nền dân chủ Mỹ của chúng ta và trên toàn thế giới”.

Trong một cuộc phỏng vấn với Military Times diễn ra một ngày sau cuộc bầu cử và được công bố vào hôm 9/10, ông Esper cho biết bản thân cảm thấy tự hào về những lần ông dám đứng lên đấu tranh với ông Trump.

Ông Lawrence Korb, cựu trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng và là thành viên cấp cao tại Trung tâm Tiến bộ Mỹ, cho biết: “Đây hoàn toàn là một hành động trả đũa của một tổng thống nghĩ về những bất bình nhỏ nhặt của mình hơn là về lợi ích của đất nước. Nó sẽ khiến việc chuyển đổi sang một chính quyền mới càng khó khăn hơn. Thông điệp mà nó gửi đi khắp thế giới là ông Trump sẽ tiếp tục các chính sách của  mình trong thời gian tại vị còn lại”.

Ông Esper là Bộ trưởng Quốc phòng thường trực thứ hai của Tổng thống Trump, sau ông Mattis, một tướng Thủy quân lục chiến Mỹ đã nghỉ hưu vào cuối năm 2018 . Ông Mattis được kế nhiệm bởi Patrick Shanahan, một cựu giám đốc điều hành của Boeing, người đã dành nhiều tháng để đảm nhiệm vai trò này nhưng chưa được Thượng viện chính thức xác nhận.

Ông Trump đã suýt sa thải ông Esper vào ngày 3/6 khi ông công khai mâu thuẫn với tổng thống về việc sử dụng Đạo luật Chống nổi loạn, một luật có từ năm 1807 có thể cho phép chính quyền ông Trump triển khai quân đội phản ứng với tình trạng  quyền ông Trump triển khai quân đội phản ứng với tình trạng bất ổn dân sự bắt nguồn từ các cuộc biểu tình chống bạo lực cảnh sát diễn ra trên toàn quốc.

Theo các báo cáo trích dẫn các nguồn tin chính quyền vào thời điểm đó, các trợ lý của ông Trump đã khuyên ông không nên sa thải bộ trưởng quốc phòng thứ hai của mình, và ông Esper đã được các cố vấn của chính ông khuyên ngăn, không cho ông từ chức. 

Ông Esper trở thành Bộ trưởng Quốc phòng vào tháng 7/2019, kế nhiệm quyền Bộ trưởng Shanahan. Ông Shanahan đã tiếp quản sau khi ông Mattis từ chức, người đã rời bỏ chính quyền do ông Trump quyết định rút quân khỏi miền Bắc Syria, từ bỏ các đồng minh người Kurd, những người đã dẫn đầu cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS.

Sau một thời gian dài im lặng, ông Mattis cáo buộc Tổng thống Trump lạm dụng chức vụ hành pháp và đưa ra "sự nhạo báng hiến pháp" trong phản ứng của chính quyền đối với các cuộc biểu tình của George Floyd.

 Mộc Miên (Theo Guardian)