HĐXX đánh giá, việc tòa sơ thẩm không áp dụng Thông tư 27 là có nguyên nhân khách quan, bởi tại thời điểm xét xử, thông tư chưa được phổ biến đến cơ quan tiến hành tố tụng.
Sáng 17/10, TAND tỉnh Hưng Yên mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án gà lôi trắng đối với bị cáo Thái Khắc Thành (45 tuổi, trú tại tỉnh Nghệ An).
Sau khi nghị án, HĐXX TAND tỉnh Hưng Yên đã tuyên bị cáo Thái Khắc Thành được miễn trách nhiệm hình sự, thả tự do tại tòa, theo Người Lao Động.
Toàn cảnh vụ án
Hồ sơ vụ án thể hiện, từ năm 2022, Thành biết gà lôi trắng là loài động vật nguy cấp, quý hiếm, không được nuôi nhốt hay mua bán, song vẫn nảy sinh ý định nhân giống để bán.
Năm 2024, anh lên mạng mua một con gà lôi trống ở Cần Thơ giá 4,5 triệu đồng và đổi một con chim chích chòe lửa lấy hai con gà mái ở Nghệ An. Thành không đăng ký việc nuôi với cơ quan có thẩm quyền. Sau thời gian chăm sóc, hai con mái đẻ trứng, nở được 10 con non.
Ngày 26/3, một tài khoản lạ nhắn hỏi mua 10 con gà giá 500.000 đồng mỗi con, nhờ Thành nuôi thêm vài ngày với tiền công một triệu đồng. Đến sáng 1/4, anh thuê xe chở số gà đi giao thì hôm sau bị Công an Thái Bình (thời điểm bấy giờ) kiểm tra, thu giữ toàn bộ. Khám nhà Thành, cơ quan điều tra thu thêm ba con, theo VnExpress.
Tháng 8, TAND khu vực 5 - Hưng Yên tuyên phạt bị cáo Thái Khắc Thành 6 năm tù, phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm theo quy định tại Bộ luật Hình sự.
Sau phiên tòa sơ thẩm, Viện trưởng VKSND tỉnh Hưng Yên đã kháng nghị phúc thẩm, đề nghị hủy toàn bộ bản án để điều tra lại. Trong khi đó, bị cáo Thành không kháng cáo kêu oan mà chỉ xin được xem xét giảm nhẹ hình phạt, miễn trách nhiệm hình sự theo chính sách pháp luật mới.
Bị cáo Thái Khắc Thành tại tòa hôm nay. Ảnh: VnExpress
Ngày 13/8, TAND tỉnh Hưng Yên chấp nhận đề nghị thay đổi biện pháp ngăn chặn, cho bị cáo Thành được tại ngoại, cấm đi khỏi nơi cư trú. Đến ngày 17/10, vụ án được đưa ra xét xử theo trình tự phúc thẩm.
Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Thái Khắc Thành thừa nhận toàn bộ hành vi của mình, cho rằng việc mua bán, nuôi nhốt gà lôi trắng là sai pháp luật, đồng thời bày tỏ mong muốn được HĐXX xem xét miễn trách nhiệm hình sự.
Luật sư bào chữa đề nghị HĐXX áp dụng Thông tư 27 - văn bản có hiệu lực trước khi xét xử sơ thẩm - để miễn trách nhiệm hình sự và miễn hình phạt bổ sung 30 triệu đồng cho bị cáo.
Đại diện Viện kiểm sát cũng thay đổi nội dung kháng nghị, thống nhất quan điểm đề nghị HĐXX miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt bổ sung. Phía Viện kiểm sát cho rằng việc khởi tố, truy tố đối với anh Thái Khắc Thành là đúng người, đúng tội, song cần điều chỉnh cho phù hợp với chính sách pháp luật mới.
Xem xét toàn bộ hồ sơ và diễn biến tại phiên tòa, HĐXX nhận định: tại thời điểm phạm tội, gà lôi trắng được xếp trong nhóm IB theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ, nên hành vi của bị cáo bị xử lý hình sự là đúng quy định. Tuy nhiên từ ngày 1/7, Thông tư 27 có hiệu lực, quy định gà lôi trắng thuộc nhóm IIB, không còn nằm trong danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm nghiêm cấm khai thác, buôn bán.
Theo quy định Bộ luật Hình sự, khi có sự thay đổi pháp luật làm cho hành vi không còn nguy hiểm cho xã hội nữa, người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự. Vì vậy, hành vi của anh Thái Khắc Thành hiện nay không còn bị coi là tội phạm, thông tin từ Dân Trí.
Vợ chồng anh Thái Khắc Thành vui mừng trong khoảnh khắc được miễn trách nhiệm hình sự vụ gà lôi trắng. Ảnh: TTO
Lý do tòa sơ thẩm không áp dụng thông tư có lợi cho bị cáo
Hội đồng xét xử (HĐXX) TAND tỉnh Hưng Yên cũng đã làm rõ nguyên nhân cấp sơ thẩm không áp dụng Thông tư 27/2025/TT-BNNMT - văn bản pháp luật mới có lợi cho bị cáo Thái Khắc Thành (45 tuổi, trú tại Nghệ An) trong vụ án gà lôi trắng.
Theo HĐXX, Thông tư 27 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành ngày 24/6, có hiệu lực từ 1/7, quy định gà lôi trắng không còn thuộc nhóm IB (loài nguy cấp, quý, hiếm nghiêm cấm khai thác, buôn bán) mà được chuyển sang nhóm IIB. Tuy nhiên, đến ngày 16/7, thông tư này mới được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ và chưa được gửi cho các cơ quan tiến hành tố tụng để rà soát các trường hợp đang bị tạm giữ, tạm giam, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án.
Do đó, tại thời điểm xét xử sơ thẩm ngày 8/8, TAND khu vực 5 - Hưng Yên chưa tiếp cận được văn bản này, dẫn đến việc không thể áp dụng quy định mới có lợi cho bị cáo, theo báo Dân Trí.
Quang cảnh phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: NLĐ
HĐXX đánh giá, việc tòa sơ thẩm không áp dụng Thông tư 27 là có nguyên nhân khách quan, bởi tại thời điểm xét xử, thông tư chưa được phổ biến đến cơ quan tiến hành tố tụng. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân, HĐXX quyết định sửa bản án sơ thẩm, miễn toàn bộ trách nhiệm hình sự và hình phạt bổ sung cho bị cáo.
Kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyên miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt bổ sung và hủy bỏ biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, trả tự do cho bị cáo Thái Khắc Thành.
Đồng thời, HĐXX kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường khi ban hành các văn bản làm thay đổi chính sách hình sự, cần sớm gửi thông báo đến các cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan thi hành án để kịp thời rà soát, áp dụng thống nhất trong thực tiễn.
