Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) trích nguồn tin từ Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine cho biết, Nga đã tăng mạnh sản lượng tên lửa đạn đạo Iskander-M, từ 250 đơn vị vào năm 2023 lên 700 đơn vị vào năm 2024. Việc gia tăng này phản ánh sự chuyển hướng chiến lược của ngành công nghiệp quốc phòng Nga khi cuộc xung đột với Ukraine bước sang năm thứ tư.
Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) xác nhận điều này, lưu ý rằng Nga tập trung vào việc mở rộng kho vũ khí tên lửa của mình để duy trì áp lực quân sự. Tình báo Ukraine ước tính Nga đang có khoảng 600 tên lửa Iskander-M, lượng dự trữ đủ cho hai năm, nếu như Nga tiếp tục duy trì các cuộc tấn công với cường độ hiện tại.
Hệ thống tên lửa Iskander-M của Nga. Ảnh: RIA Novosti
Các chuyên gia quân sự nhận định, điều này đã đặt ra những câu hỏi quan trọng về năng lực công nghiệp-quân sự của Nga và những tác động đối với cuộc xung đột đang diễn ra với Ukraine.
Theo thông tin tình báo từ Ukraine, nhà máy Votkinsk - trụ cột của ngành công nghiệp quốc phòng Nga, là nơi thúc đẩy việc sản xuất tên lửa Iskander-M. Kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột với Ukraine vào tháng 2/2022, cơ sở này đã bổ sung thêm 2.500 công nhân, xây dựng các nhà máy sản xuất mới và nhập khẩu thiết bị tiên tiến từ một số quốc gia khác.
Theo giới quan sát, những nâng cấp này cho phép Votkinsk sản xuất không chỉ tên lửa Iskander-M và Iskander-K mà còn cả tên lửa đạn đạo liên lục địa Yars, tên lửa phóng từ tàu ngầm Bulava, thậm chí tên lửa siêu thanh Oreshnik. Sự đa dạng hóa này củng cố kho vũ khí của Nga trên các lĩnh vực chiến thuật và chiến lược. Việc hiện đại hóa nhà máy phản ánh nỗ lực có chủ đích nhằm mở rộng quy mô sản lượng, đảm bảo nguồn cung ổn định cho các hoạt động kéo dài.
Tầm bắn của Iskander-M dao động từ 400 đến 500 km, cho phép nó tấn công sâu trong lãnh thổ Ukraine từ các vị trí an toàn ở vùng biên giới như Bryansk hay Kursk (Nga). Điều đặc biệt khiến Iskander-M trở nên nguy hiểm chính là tốc độ siêu thanh ở pha cuối, đạt Mach 6 đến 7, cùng khả năng cơ động linh hoạt giữa không trung để tránh bị đánh chặn.
Iskander-M không chỉ nhanh mà còn rất "khôn". Tên lửa này có khả năng thực hiện các động tác né tránh trong lúc bay, thay đổi quỹ đạo đột ngột để đánh lừa radar. Thêm vào đó, nó còn được trang bị mồi bẫy điện tử, những mục tiêu giả thả ra ở giai đoạn cuối để đánh lừa hệ thống phòng không đối phương.
Khả năng phóng độc lập trong vài giây từ xe phóng di động giúp Iskander-M khó bị phát hiện và phá hủy trước khi khai hỏa. Với thiết kế này, Nga có thể nhanh chóng triển khai và rút lui, khiến việc truy lùng vị trí phóng trở nên gần như bất khả thi.
Nga đã sử dụng Iskander để tấn công nhiều mục tiêu chiến lược trên khắp Ukraine, từ kho vũ khí, căn cứ quân sự đến các cơ sở hạ tầng như cầu, đường sắt và nhà máy điện. Tại Kiev, mặc dù Ukraine đã đánh chặn được một số tên lửa, nhưng nhiều đòn đánh bằng Iskander-M nâng cấp vẫn gây ra thiệt hại nặng nề. Với nguồn lực phòng không có hạn, Ukraine buộc phải ưu tiên bảo vệ những khu vực trọng yếu.