Tin tặc có thể “chọc ngoáy” lưới điện thông minh của Mỹ

Lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh - ưu hay nhược?

Theo báo cáo mớ? nhất của v?ện C&oc?rc;ng nghệ Massachusetts (MIT - Mỹ), cùng vớ? sự phát tr?ển nhanh chóng của những t&?acute;nh năng lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh mang lạ? là những nguy cơ được dự báo trước th&oc?rc;ng qua mạng Internet mà lướ? đ?ện này đang kết nố?. Kh&oc?rc;ng thể phủ nhận được t&?acute;nh ưu v?ệt của lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh, MIT khẳng định, mạng lướ? đ?ện quốc g?a này khá ổn định và mạnh, mang lạ? nh?ều lợ? &?acute;ch cho ngườ? dùng. “Lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh đảm bảo ph&ac?rc;n phố? năng lượng bền vững và an toàn, l?&ec?rc;n tục c&ac?rc;n bằng cung - cầu năng lượng”, &oc?rc;ng Marco Cott?, ngườ? đứng đầu c&oc?rc;ng ty Enel chuy&ec?rc;n về phát tr?ển c&oc?rc;ng nghệ mớ? và lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh của Ital?a nhận định. Enel là nhà cung cấp đồng hồ đo c&oc?rc;ng suất đ?ện th&oc?rc;ng m?nh cho hơn 50\% số hộ g?a đ&?grave;nh tạ? nước này. Ch?ếc c&oc?rc;ng tơ kỹ thuật số này g?úp đo nguồn năng lượng t?&ec?rc;u thụ cụ thể. Từ đó, dễ dàng nhận thấy lợ? &?acute;ch của lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh là ngườ? dùng có thể tố? ưu hóa và t?ết k?ệm năng lượng đ?ện t?&ec?rc;u thụ, đồng thờ? g?ảm ch? ph&?acute; đ?ện hàng tháng nhờ vào khả năng đo lường lượng đ?ện t?&ec?rc;u thụ hàng ngày. Còn đố? vớ? các c&oc?rc;ng ty đ?ện lực, lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh sẽ g?úp họ quản lý mạng lướ? đ?ện tốt hơn, cả? th?ện độ t?n cậy của hệ thống và g?ảm th?ểu tổn thất đ?ện năng.

C&oc?rc;ng nghệ lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh mang lạ? h?ệu quả cực lớn bở? nó cho phép nh&ac?rc;n v?&ec?rc;n ngành đ?ện đ?ều kh?ển th?ết bị từ xa th&oc?rc;ng qua Internet hay đường d&ac?rc;y đ?ện thoạ?. Bằng cách đó, mọ? lỗ? về đường đ?ện sẽ được xử lý nhanh chóng, kh&oc?rc;ng tốn nh?ều c&oc?rc;ng sức và thờ? g?an. Do lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh kết nố? vớ? Internet n&ec?rc;n chủ yếu sử dụng hệ thống đ?ều kh?ển g?ám sát và thu thập dữ l?ệu về sự vận hành lướ? đ?ện của Mỹ (SCADA) để k?ểm soát đường đ?ện. Theo Dan Kam?nsky - chuy&ec?rc;n g?a an n?nh mạng của Mỹ nhận định, hệ thống SCADA tuy khá phổ b?ến tạ? Mỹ nhưng h?ện tạ?, vẫn chưa có b?ện pháp bảo vệ an n?nh th&?acute;ch hợp. Kam?nsky cho b?ết, số vụ x&ac?rc;m nhập vào SCADA qua đường Internet chưa nh?ều nhưng sự mất k?ểm soát lướ? đ?ện quốc g?a sẽ dẫn đến những th?ệt hạ? kh&oc?rc;ng nhỏ về k?nh tế. Cụ thể, vào khoảng g?ữa năm 2011, ch&?acute;nh quyền Mỹ đ&at?lde; có cảnh báo về phần mềm SCADA do c&oc?rc;ng ty Sunway Force Control Technology của Trung Quốc sản xuất chứa ha? lỗ hổng. Lỗ hổng này tạo đ?ều k?ện cho t?n tặc kh&oc?rc;ng cần kỹ năng cao về c&oc?rc;ng nghệ có thể lợ? dụng để tấn c&oc?rc;ng mạng lướ? đ?ện từ xa.

 Ngoà? ra, một đ?ểm đáng lo ngạ? nhất của các nhà sản xuất đ?ện là t?n tặc có thể tấn c&oc?rc;ng vào hệ thống k?ểm soát đ?ện bằng cách sử dụng s&ac?rc;u máy t&?acute;nh như trường hợp “s&ac?rc;u máy t&?acute;nh” Stuxnet  tấn c&oc?rc;ng chương tr&?grave;nh hạt nh&ac?rc;n của Iran. Stuxnet được co? là phần mềm độc hạ? đầu t?&ec?rc;n tấn c&oc?rc;ng vào phần cứng c&oc?rc;ng ngh?ệp. Chúng kha? thác những yếu đ?ểm trong W?ndows, từ đó thay đổ? m&at?lde; trong hệ thống k?ểm soát c&oc?rc;ng nghệ của S?emens, dẫn đến v?ệc phá hủy các th?ệt bị ly t&ac?rc;m của Iran. Trong năm 2009, một số nhà cung cấp và quản lý lướ? đ?ện Mỹ thừa nhận, hệ thống mạng máy t&?acute;nh của họ thường xuy&ec?rc;n bị t?n tặc tấn c&oc?rc;ng. Tuy nh?&ec?rc;n, Janet Napol?tano - Bộ trưởng bộ An n?nh nộ? địa Mỹ (DHS) đ&at?lde; từ chố? b&?grave;nh luận về những vụ tấn c&oc?rc;ng như vậy, mặc dù có vụ th?ệt hạ? l&ec?rc;n đến 10 tr?ệu USD. Và cả tập đoàn bảo đảm độ an toàn đ?ện Bắc Mỹ (NERC) cũng l&ec?rc;n t?ếng tuy&ec?rc;n bố họ chưa nhận được th&oc?rc;ng t?n về bất cứ vụ tấn c&oc?rc;ng nào của t?n tặc nhằm vào lướ? đ?ện quốc g?a.

                                            Đ?ều kh?ển đ?ện năng bằng Internet dần trở n&ec?rc;n quen thuộc tr&ec?rc;n thế g?ớ?

Roger Thompson - G?ám đốc ngh?&ec?rc;n cứu bảo mật c&oc?rc;ng ty AVG Technolog?es t?ết lộ, Internet đ&at?lde; mở lố? cho t?n tặc tấn c&oc?rc;ng các cơ sở hạ tầng của quốc g?a và rất có khả năng bọn chúng đang lợ? dụng những lỗ? bảo mật trong ứng dụng M?crosoft Off?ce để tấn c&oc?rc;ng hệ thống mạng k?ểm soát lướ? đ?ện quốc g?a Mỹ, bất chấp v?ệc M?crosoft l?&ec?rc;n tục khắc phục lỗ?

Tuy nh?&ec?rc;n, MIT cho rằng, ngay từ b&ac?rc;y g?ờ, họ cần có hành động cụ thể, chuẩn bị cho ha? thập n?&ec?rc;n tớ?, cần có phương án r&ot?lde; ràng để bảo vệ mạng lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh h?ện tạ?. Các chuy&ec?rc;n g?a an n?nh lo ngạ?, các hệ thống máy t&?acute;nh được sử dụng để k?ểm soát khoảng 5.700 nhà máy đ?ện khắp nước Mỹ có thể sẽ là những mục t?&ec?rc;u hàng đầu của khủng bố mạng. Thực tế, cách đ&ac?rc;y và? năm, bộ An n?nh nộ? địa Mỹ (DHS)  đ&at?lde; có m&oc?rc; phỏng cuộc tấn c&oc?rc;ng mạng qua chương tr&?grave;nh thử ngh?ệm t&ec?rc;n là Aurora. Chương tr&?grave;nh này truy cập từ xa vào một hệ thống máy t&?acute;nh k?ểm soát kết nố? vớ? một máy phát đ?ện vào lướ? đ?ện quốc g?a để phá hỏng nó. Tom Donahue - chuy&ec?rc;n g?a ph&ac?rc;n t&?acute;ch của cục T&?grave;nh báo Trung ương Mỹ (CIA) cho b?ết, năm 2008, tạ? một số nước đ&at?lde; xảy ra các vụ t?n tặc đột nhập hệ thống máy t&?acute;nh k?ểm soát lướ? đ?ện để y&ec?rc;u cầu một khoản t?ền lớn từ ch&?acute;nh quyền. Bở? vậy, đ?ểm yếu của lướ? đ?ện quốc g?a Mỹ trước nguy cơ tấn c&oc?rc;ng khủng bố ngày càng bộc lộ r&ot?lde; hơn kh? các c&oc?rc;ng ty năng lượng chuyển dờ? hệ thống nộ? bộ k?ểm soát th?ết bị phát đ?ện và ph&ac?rc;n phố? sang SCADA.

An n?nh mạng và lướ? đ?ện th&oc?rc;ng m?nh

Quả nh?&ec?rc;n, ngành dịch vụ cung cấp đ?ện của Mỹ đang lộ ra nh?ều kẽ hở cho những cuộc tấn c&oc?rc;ng khủng bố, bất chấp những t?&ec?rc;u chuẩn mớ? về an n?nh mạng Internet. Theo ngh?&ec?rc;n cứu mớ? về tương la? của lướ? đ?ện do MIT t?ến hành, những kẽ hở về an n?nh lướ? đ?ện làm tăng nguy cơ đ&?grave;nh trệ g?ao t?ếp đ?ện tử, bao gồm các vấn đề về mất k?ểm soát các th?ết bị của lướ? đ?ện, sự kết nố? l?&ec?rc;n lạc g?ữa các khu vực cung cấp đ?ện hay các trung t&ac?rc;m k?ểm soát bị cắt đức hoặc đ?ện s?nh hoạt bị mất đột ngột tr&ec?rc;n d?ện rộng. MIT ph&ac?rc;n t&?acute;ch, ch? ph&?acute; cho hệ thống an n?nh mạng bảo vệ lướ? đ?ện quốc g?a Mỹ có g?á khoảng 3,7 tỉ USD, con số khá nhỏ so vớ? g?á cả? tạo mạng lướ? đ?ện đ?ện th&oc?rc;ng m?nh vào khoảng 476 tỉ USD sau kh? bị t?n tặc tấn c&oc?rc;ng. R&ot?lde; ràng, đ&ac?rc;y là sự ch&ec?rc;nh lệch ch? ph&?acute; quá lớn, kh?ến nh?ều cơ quan Mỹ buộc phả? quan t&ac?rc;m đến vấn đề an n?nh mạng cho lướ? đ?ện quốc g?a. Bở? vậy, Ủy ban đ?ều hành năng lượng l?&ec?rc;n bang (FERC) trực thuộc bộ Năng lượng Mỹ (DOE) và Tập đoàn bảo đảm độ an toàn đ?ện Bắc Mỹ (NERC) cùng phố? hợp g?ám sát sự phát tr?ển các t?&ec?rc;u chuẩn an n?nh mạng cho các c&oc?rc;ng ty năng lượng. DHS cũng chịu trách nh?ệm kh&oc?rc;ng nhỏ trong chương tr&?grave;nh bảo đảm an n?nh cho lướ? đ?ện quốc g?a.

 Trước đ&ac?rc;y, trong tháng 5/2011, Nhà Trắng cũng đề ra kế hoạch đặt trách nh?ệm g?ám sát lướ? đ?ện quốc g?a vào tay của DHS và ha? tháng sau đó, một dự luật của Quốc hộ? Mỹ lạ? đề nghị sự g?ám sát phố? hợp g?ữa FERC và DOE. Tuy nh?&ec?rc;n, báo cáo của MIT cho rằng, ch&?acute;nh quyền Mỹ n&ec?rc;n chỉ định ra một cơ quan duy nhất chịu trách nh?ệm về c&oc?rc;ng ngh?ệp đ?ện để có sự đ?ều t?ết th&?acute;ch hợp hơn là ph&ac?rc;n tán ra cho những cơ quan địa phương, bang và l?&ec?rc;n bang. Vớ? t&?grave;nh h&?grave;nh lướ? đ?ện quốc g?a có nguy cơ bị tổn hạ? ngh?&ec?rc;m trọng, đ&?acute;ch th&ac?rc;n Tổng thống Barack Obama đ&at?lde; y&ec?rc;u cầu báo cáo về tổ chức an n?nh mạng, nhằm đưa ra những kế hoạch cụ thể cho ngành c&oc?rc;ng ngh?ệp quan trọng này. Trong kh? đó, Benn?e Thompson - Chủ tịch Ủy ban An n?nh nộ? địa của Hạ v?ện Mỹ tuy&ec?rc;n bố, &oc?rc;ng sẽ t?ến hành cho thảo luận về một dự luật để k?ểm soát chặt chẽ và h?ệu quả những lỗ? bảo mật trong quản lý lướ? đ?ện quốc g?a.

A.M