Thanh tra Chính phủ "điểm mặt" loạt sai phạm tại dự án nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2

Thanh tra Chính phủ vừa chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng để xem xét xử lý theo thẩm quyền đối với tổ chức, cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm liên quan đến dự án nhà máy Nhiệt điện (NMNĐ) Thái Bình 2.

Ngày 6/8, Thanh tra Chính phủ ra thông báo về kết luận thanh tra số 1325/ KL-TTCP ngày 04/8/2020 một số nội dung đối với Dự án nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 và việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất tại số 69 Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, Thành phố Hà Nội.

Thông báo số 1325/TB-TTCP của Thanh tra Chính phủ cho biết, dự án NMNĐ Thái Bình 2 được Thủ tướng giao Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) làm đầu mối đầu tư từ năm 2008.

Về thông qua chủ trương đầu tư: Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 được hội đồng thẩm định của PVN thẩm định có tổng mức đầu tư 31.505,4 tỷ đồng tại thời điểm quý II/2020, trong đó có vốn chủ sở hữu là 30%.

Trước ngày 1/8/2010, đây là dự án, công trình quan trọng quốc gia, do Quốc hội xem xét, thông qua chủ trương đầu tư.

Việc PVN và bộ Công thương đề xuất Thủ tướng Chính phủ đổi tổng mức đầu tư dự án về mặt bằng giá năm 2006 là 18.495,5 tỷ đồng để không trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Hội đồng quản trị PVN quyết định đầu tư dự án là không đúng Nghị quyết 66/2006/QH11 ngày 29/6/2006 của Quốc hội.

Trách nhiệm thuộc về PVN, bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị và cá nhân tham mưu, đề xuất, chỉ đạo đối với chủ trương đầu tư dự án.

Về thẩm định, phê duyệt quyết định đầu tư dự án: Trước ngày 1/8/2010, dự án đầu tư NMNĐ Thái Bình 2 là dự án, công trình quan trọng quốc gia, do đó thẩm quyền thẩm định phê duyệt, quyết định đầu tư dự án thuộc Thủ tướng Chính phủ sau khi được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư.

Trong khi dự án chưa được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, Hội đồng quản trị PVN căn cứ Công văn 800/TTg-KTN do Phó Thủ tướng Chính phủ ký và hồ sơ thẩm định dự án của PVN để phê duyệt quyết định đầu tư dự án là không đúng quy định tại khoản 2, Điều 10, Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/2/2009 của Chính phủ và khoản 2, Điều 39, luật Xây dựng năm 2003.

Trách nhiệm thuộc PVN, bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong việc tham mưu, đề xuất, chỉ đạo và quyết định phê duyệt đầu tư dự án.

Về thẩm định, quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án: Trong quá trình đầu tư dự án, PVN có Quyết định 4626/QĐ-DKVN ngày 26/5/2011 phê duyệt điều chỉnh dự án lần 1 với TMĐT từ 31.505,4 tỷ đồng thành 34.295,1 tỷ đồng và Quyết định 6175/QĐ-DKVN ngày 4/10/2016 phê duyệt điều chỉnh TMĐT dự án lần 2 là 41.799,1 tỷ đồng.

Quá trình thực hiện trình tự thủ tục điều chỉnh dự án lần 1, PVN chưa báo cáo Thủ tướng Chính phủ nhưng PVN đã thẩm định và quyết định điều chỉnh dự án với TMĐT 34.295,1 tỷ đồng là thực hiện không đúng quy định tại khoản 2, Điều 10; Khoản 2, Điều 14; Nghị định 12/2009/NĐ-CP ngày 12/2/2009 của Chính phủ.

Đối với việc điều chỉnh TMĐT lần 2 lên 41.799,1 tỷ đồng, do việc điều chỉnh hợp đồng EPC không đúng điểm a, khoản 3, Điều 15, Nghị định số 48/2010/NĐ-CP ngày 7/5/2010 của Chính phủ, thực hiện không đúng Quyết định 2414/QĐ-TTg ngày 11/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ nên việc điều chỉnh TMĐT này là không đúng quy định.

Trách nhiệm thuộc PVN, bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong việc tham mưu, đề xuất, chỉ đạo và quyết định điều chỉnh dự án.

Về chỉ định gói thầu EPC đối với dự án NMNĐ Thái Bình 2: Kết luận thanh tra 1325/KL-TTCP ngày 4/8/2020 của Thanh tra Chính phủ chỉ ra, mặc dù chưa xác định các điều kiện để được chỉ định nhà thầu đối với gói thầu EPC dự án theo quy định của pháp luật nhưng PVN đã đề xuất được bộ Công Thương đồng ý, trình Thủ tướng xem xét, ủy quyền cho HĐQT PVN quyết định việc chỉ định thầu dự án NMNĐ Thái Bình 2. 

Trên cơ sở báo cáo, đề nghị của PVN, bộ Công Thương, ngày 11/6/2010, Phó Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản số 978/TTg-KTN, theo đó đồng ý về mặt nguyên tắc việc chỉ định thầu 02 dự án, trong đó có NMNĐ Thái Bình 2, yêu cầu HĐQT PVN quyết định chỉ định thầu dự án theo quy định pháp luật, đảm bảo tiến độ và chất lượng. 

PVN chưa xác định các điều kiện để được chỉ định gói thầu EPC dự án chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định nhưng ngày 18/6/2010, PVN đã căn cứ vào văn bản số 978/TTg-KTN ban hành nghị quyết số 5392/NQ-HĐQT-DKVN đồng ý về chủ trương giao PVC thực hiện gói thầu EPC. Dự án theo hình thức chỉ định thầu. 

Ngày 21/02/2011, HĐTV PVN đã ban hành nghị quyết số 1409/QĐ-DKVN phê duyệt kế hoạch đầu thầu dự án , trong đó có gói thầu EPC có thời gian thực hiện là 45 tháng. Ngày 6/10/2011, Tổng giám đốc PVN ban hành quyết định số 9108/QĐ-DKVN phê duyệt chỉ định PVC là nhà tổng thầu EPC  Dự án với thời gian thực hiện gói thầu 45 tháng là không đúng quy định của pháp luật về đấu thầu (Điểm e, Khoản 3, Điều 40 Nghị định 85/2009/NĐ-CP của chính phủ quy định điều kiện được chỉ định gói thầu có thời gian thực hiện hợp đồng không quá 18 tháng.

Về năng lực nhà thầu: Đến thời điểm được chỉ định, PVC chỉ thực hiện xây dựng công trình dân dụng, hạ tầng, tuyến ống dẫn khí… và thi công một số hạng mục của nhà máy điện… chưa làm tổng thầu EPC các dự án tương tự như dự án NMNĐ Thái Bình 2, hồ sơ năng  lực PVC chưa đáp ứng hồ sơ yêu cầu đề đáp ứng thực hiện gói EPC nhưng PVN vẫn chỉ định PVC làm tổng thầu EPC. 

Sau khi kí hợp đồng tổng thầu EPC, PVC đã thực hiện không đúng cam kết là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến dự án chậm tiến độ, phát sinh tăng chi phí, trong đó có chi trả lãi tiền vay từ năm 2016-2019 là 81,67 triệu USD

Thanh tra Chính phủ kết luận, việc chỉ định PVC làm tổng thầu EPC là không đúng quy định tại Điều 20, Luật Đấu thầu và điểm e, Khoản 3, Điều 40 Nghị định 85/2009/NĐ-CP của chính phủ. 

Trách nhiệm thuộc PVN, PVC, bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong trách nhiệm tham mưu, đề xuất, chỉ đạo và quyết định chỉ định PVC là Tổng thầu dự án NMNĐ Thái Bình 2.

Dự án NMNĐ Thái Bình 2 có những tồn tại, vi phạm như đã nêu tại Kết luận thanh tra, để khắc phục những tồn tại, vi phạm, tránh lãng phí tiền vốn của Nhà nước đầu tư vào dự án này, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cho thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về việc xử lý vướng mắc liên quan tới dự án, sớm đưa vào hoạt động.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan theo thẩm quyền tổ chức kiếm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định pháp luật đối với các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân có những sai phạm, khuyết điểm nêu tại Kết luận thanh tra.

Thanh tra Chính phủ chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với tổ chức, cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm được nêu tại Kết luận thanh tra.

Việt Hương