Tăng vốn điều lệ cho VEC có làm phát sinh khoản chi ngân sách nhà nước?

Chiều mai (ngày 17/2), Quốc hội nghe Tờ trình, báo cáo thẩm tra về phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024 - 2026 của Công ty mẹ - Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) và thảo luận về nội dung này.

Nếu được Quốc hội thông qua, vốn điều lệ của Công ty mẹ - VEC giai đoạn 2024 - 2026 sẽ được bổ sung thêm 38.251 tỷ đồng. Trong đó, 1.562 tỷ đồng từ Quỹ Đầu tư phát triển tại doanh nghiệp và 36.689 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước. Đây là vốn đầu tư công đã giao kế hoạch cho Bộ GTVT để đầu tư 5 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư và đã được giải ngân.

Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình

Cụ thể, trong 36.689 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước, có 10.062 tỷ đồng vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước, 24.127 tỷ đồng vốn ODA tại các dự án thực hiện theo hình thức chuyển vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách Nhà nước, 2.500 tỷ đồng vốn cấp phát ngân sách nhà nước cho Dự án Nội Bài - Lào Cai và Cầu Giẽ - Ninh Bình để chuyển thành nguồn vốn ngân sách nhà nước cấp bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ - VEC.

Việc tăng vốn điều lệ cho VEC sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, khẳng định và phát huy vai trò doanh nghiệp dẫn dắt hàng đầu lĩnh vực đầu tư phát triển mạng lưới đường cao tốc quốc gia trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình cùng dân tộc.

Theo đó, VEC sẽ đủ điều kiện để huy động vốn từ các tổ chức tín dụng thực hiện đầu tư dự án, đặc biệt là mở rộng các tuyến cao tốc hiện hữu do Tổng công ty làm chủ đầu tư, quản lý khai thác và vận hành cũng như đầu tư các dự án mới. Qua đó, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế xã hội nói chung và xây dựng hạ tầng giao thông đường bộ quốc gia nói riêng.

Trước mắt, VEC sẽ đẩy nhanh tiến độ Dự án Bến Lức - Long Thành đảm bảo hoàn thành và đưa vào khai thác toàn tuyến năm 2026; hoàn thành các thủ tục điều chỉnh dự án để triển khai thực hiện các hạng mục còn lại các tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi năm 2025; thực hiện đầu tư mở rộng tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, Nội Bài - Lào Cai, Cầu Giẽ - Ninh Bình…

Giai đoạn 2026 - 2030 và sau năm 2030, VEC dự kiến đầu tư mở rộng một số dự án thuộc cao tốc Bắc - Nam từ 2 làn xe lên 4 làn xe; đầu tư mới một số tuyến cao tốc còn lại chưa thực hiện trong quy hoạch quốc gia; sẵn sàng tham gia các tuyến cao tốc phục vụ mục tiêu an ninh, quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, khó thu hút được các thành phần kinh tế khác tham gia; mở rộng tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây đoạn Long Thành - Dầu Giây, tuyến Nội Bài - Lào cai, Bến Lức - Long Thành, Đà Nẵng - Quảng Ngãi…

Đánh giá về tác động đối với ngân sách nhà nước, tờ trình của Chính phủ nêu rõ, việc tăng vốn điều lệ cho Công ty mẹ - VEC từ nguồn vốn đầu tư công đã giao kế hoạch cho Bộ GTVT để đầu tư dự án và đã giải ngân đầu tư xây dựng 5 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư không làm phát sinh khoản chi ngân sách nhà nước và nợ công, vì vậy không tác động trực tiếp đối với ngân sách nhà nước.

Về hiệu quả kinh tế - xã hội, tài sản kết cấu hạ tầng đường cao tốc giao cho doanh nghiệp quản lý sẽ được tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp, qua đó phần vốn Nhà nước đầu tư trực tiếp vào dự án được tiếp tục đưa vào sản xuất kinh doanh, đầu tư các dự án cao tốc mới, không làm phát sinh thêm khoản chi ngân sách nhà nước và nợ công. Bên cạnh đó, doanh nghiệp sẽ phát huy được tính chủ động, linh hoạt trong tổ chức công tác bảo trì, vận hành, khai thác hiệu quả các lợi thế từ tài sản được giao theo quy định của pháp luật.

Trước đó, tại phiên họp ngày 14/2, Ủy ban Tài chính, Ngân sách (Quốc hội Khóa XV) thống nhất chủ trương bổ sung vốn điều lệ cho VEC hơn 38.000 tỷ đồng.

Ngày 12/2/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất về sự cần thiết tăng vốn điều lệ giai đoạn 2024 - 2026 của Công ty mẹ - VEC; đề nghị Chính phủ khẩn trương xin chủ trương của cấp có thẩm quyền để kịp trình Quốc hội thảo luận, quyết định tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9.