Tăng trưởng GDP tối thiểu 8%: Động lực nào giúp Việt Nam bứt phá?

Nghị quyết 01 của Chính phủ về nhiệm vụ và giải pháp thực hiện Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng với tăng trưởng GDP ít nhất 8%, thậm chí hướng tới mức hai con số nếu điều kiện thuận lợi.

Theo đánh giá, năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm cuối của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, giai đoạn "tăng tốc, bứt phá, về đích" để tạo tiền đề vững chắc cho tăng trưởng cao và ổn định trong dài hạn. Tuy nhiên, việc đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên không hề dễ dàng khi nền kinh tế vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức.

Các kịch bản tăng trưởng trong năm 2025

Trao đổi cùng Đời sống & Pháp luật, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV và Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia nhận định, những rủi ro như bất ổn địa chính trị toàn cầu, sự phục hồi không đồng đều của các động lực tăng trưởng truyền thống và khó khăn của doanh nghiệp – dù đã giảm bớt nhưng vẫn chưa được giải quyết triệt để – tiếp tục là thách thức lớn đối với nền kinh tế.

Để đạt được tốc độ tăng trưởng cao mà vẫn đảm bảo ổn định vĩ mô, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, tinh gọn bộ máy, chống lãng phí, đặc biệt trong các lĩnh vực đất đai, bất động sản, tài sản công, đầu tư công và tài nguyên.

Đồng thời, việc cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh cũng phải được thực hiện quyết liệt để tháo gỡ các rào cản pháp lý liên quan đến hoàn thuế, định giá đất và tiếp cận vốn. Bên cạnh đó, Việt Nam cần tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng khai thác hiệu quả cả ba trụ cột tăng trưởng là tiêu dùng nội địa, xuất khẩu và đầu tư công.

TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV và Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia.

Ngoài việc thúc đẩy các động lực truyền thống, Việt Nam cũng cần tận dụng tối đa cơ hội từ những lĩnh vực kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế xanh, AI, chip bán dẫn và vật liệu mới – những ngành có tiềm năng tạo đột phá trong tăng trưởng.

Ông Lực nhấn mạnh: "Để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, Chính phủ cũng cần linh hoạt trong điều hành chính sách tài khóa và tiền tệ, đồng thời cải cách tiền lương và xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực, tạo cơ chế bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung".

Về triển vọng tăng trưởng trong năm 2025, TS. Cấn Văn Lực đưa ra 3 kịch bản. Cụ thể, với kịch bản cơ sở (xác suất 60%), GDP có thể đạt 8%, với xuất khẩu tăng 12%, đầu tư và tiêu dùng tăng 10 - 12%, công nghiệp chế biến - chế tạo tăng trưởng 10 - 12%, năng suất lao động tăng 6 - 6,5%, và kinh tế số đóng góp khoảng 16 - 18% GDP.

Kịch bản tích cực (xác suất 20%) dự báo GDP tăng 9 - 9,5%, trong khi kịch bản tiêu cực (xác suất 20%) chỉ đạt mức 7 - 7,5%.

"Nếu Việt Nam tạo được đột phá về thể chế và cải thiện niềm tin của doanh nghiệp, tăng trưởng kinh tế có thể không chỉ nhanh hơn mà còn bền vững hơn, đưa đất nước tiến xa hơn trên hành trình phát triển", ông Lực nêu.

Cần nâng tăng trưởng tín dụng lên 17 - 18%

Đồng quan điểm với sự lạc quan nhưng thận trọng này, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh đánh giá năm 2024 là năm phục hồi mạnh mẽ với GDP đạt 7,09%, cao hơn đáng kể mức trung bình giai đoạn 2020-2024.

Theo ông, năm 2025, nền kinh tế tiếp tục vận hành dựa trên ba trụ cột chính là tiêu dùng nội địa, xuất khẩu và đầu tư công.

"Đầu tư công sẽ được đẩy mạnh ngay từ đầu năm do đây là năm cuối cùng thực hiện Kế hoạch Đầu tư công trung hạn. Tiêu dùng nội địa cũng trên đà khởi sắc, đặc biệt nhờ du lịch, với mục tiêu thu hút 20 triệu lượt khách quốc tế. Tuy nhiên, xuất khẩu – động lực tăng trưởng quan trọng – vẫn là một ẩn số", ông Thịnh nhận định.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh.

Vị chuyên gia phân tích rằng trong năm 2024, xuất khẩu tăng 14,3%, mức cao hơn đáng kể so với trung bình nhiều năm trước. Điều này tạo áp lực lớn cho năm 2025, khi tăng trưởng có thể chững lại do xu hướng quay về mức trung bình trong trung - dài hạn.

Bên cạnh đó, kinh tế toàn cầu vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là nguy cơ suy thoái kinh tế Mỹ và những thay đổi trong chính sách thuế quan của chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump. Trong nước, áp lực lạm phát gia tăng khi giá điện, nước, học phí, viện phí có thể tiếp tục điều chỉnh theo cơ chế thị trường.

Do đó, vị chuyên gia cho rằng nếu nền kinh tế diễn biến thuận lợi, GDP năm 2025 có thể tăng 7,3 - 7,8%, lạm phát dao động từ 3,5 - 3,8%.

Trong trường hợp tăng trưởng đạt 8% trở lên, cần đẩy mạnh đầu tư công và nâng mức tăng trưởng tín dụng lên 17 - 18%, song điều này cũng tạo áp lực lạm phát lớn, dù vẫn có thể kiểm soát trong khoảng 3,8 - 4,1%.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh rằng để đạt được các mục tiêu tham vọng này, Việt Nam cần cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công và thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt nhằm đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô.

Ủng hộ quyết tâm của Chính phủ, ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - đánh giá cao việc đặt mục tiêu tăng trưởng từ 8% trở lên.

Theo ông, đây là bước đi thể hiện tinh thần "bứt phá" quyết liệt của Chính phủ ngay từ đầu năm, thay vì chỉ dừng lại ở mức "phấn đấu" như trước. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần phải điều chỉnh một số chỉ tiêu kinh tế để phù hợp với thực tế và khả năng thực hiện.

Ông Hiếu nhấn mạnh rằng nếu đạt được tốc độ tăng trưởng cao, Việt Nam không chỉ ghi dấu ấn thành công trong giai đoạn 2021-2025, mà còn tạo ra nền tảng vững chắc về cả vật chất và thể chế để tiếp tục phát triển bền vững trong những năm tiếp theo.