Tăng cường hợp tác Quốc phòng Trung Quốc-ASEAN

Đây là cuộc gặp không chính thức lần thứ 5 giữa Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc và Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN và là cuộc gặp lần đầu tiên diễn ra tại Trung Quốc, thể hiện sự coi trọng hợp tác quốc phòng giữa Trung Quốc và ASEAN.

Phát biểu tại cuộc gặp, Thượng tướng Thường Vạn Toàn, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc khẳng định, đối thoại và hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh là một thành tố quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược Trung Quốc-ASEAN. Trung Quốc mong muốn cùng ASEAN hợp tác cùng nhau để duy trì an ninh và ổn định trong khu vực.

Tại cuộc gặp không chính thức với sự có mặt của Bộ trưởng Quốc phòng 10 quốc gia thành viên ASEAN và Phó Tổng thư ký ASEAN, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đề xuất tăng cường xây dựng các cơ chế an ninh để thúc đẩy hợp tác quốc phòng giữa Trung Quốc và ASEAN.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục điều phối và hợp tác với ASEAN trong các cơ chế đa phương như Hội nghị Bộ trưởng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) và Diễn đàn khu vực (ARF). Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ vai trò chủ đạo của ASEAN trong các cơ chế liên quan và cùng làm việc với ASEAN để xây dựng cấu trúc hợp tác an ninh khu vực mang tính chất mở, dung nạp, minh bạch và bình đẳng”, Thượng tướng Thường Vạn Toàn nói.

Liên quan đến vấn đề Biển Đông, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói rằng, Trung Quốc mong muốn giải quyết những tranh chấp thông qua đàm phàn và tham vấn hòa bình cũng như tôn trọng tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông dành cho tất cả các nước chiểu theo luật pháp quốc tế.

Bộ trưởng Quốc phòng các quốc gia thành viên ASEAN phát biểu tại cuộc gặp đều bày tỏ coi trọng hợp tác với Trung Quốc, một cường quốc láng giềng. Các Bộ trưởng mong muốn đẩy mạnh hợp tác quốc phòng thực chất với Trung Quốc nhất là trong lĩnh vực hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa. Các Bộ trưởng khẳng định hòa bình và ổn định tại Biển Đông có ý nghĩa sống còn với an ninh khu vực và mong muốn Trung Quốc và ASEAN thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn thành việc xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).

Phát biểu tại cuộc gặp, Đại tướng Phùng Quang Thanh khẳng định: Quan điểm lập trường nhất quán của Việt Nam là thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện cùng có lợi với Trung Quốc, xử lý tồn tại bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trên tinh thần Thoả thuận nguyên tắc 6 điểm giải quyết các vấn đề trên biển giữa lãnh đạo cấp cao Việt Nam và Trung Quốc. Cùng nhau nỗ lực tìm kiếm giải pháp mà hai bên có thể chấp nhận được, nhằm đóng góp vào việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định để cùng phát triển, mang lại lợi ích chung cho ASEAN và Việt Nam.

Tại cuộc gặp, Đại tướng Phùng Quang Thanh cũng đề xuất ASEAN và Trung Quốc nghiên cứu tăng cường hợp tác quốc phòng trên một số nội dung sau:

Thứ nhất, tăng cường phối hợp để xây dựng các cơ chế quản lý, kiểm soát tranh chấp, phòng ngừa, xử lý các tình huống khẩn cấp trên cơ sở tôn trọng các cam kết đã có giữa ASEAN và Trung Quốc; sớm thiết lập đường dây liên lạc trực tiếp giữa Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nhằm quản lý tốt các vấn đề nảy sinh.

Thứ hai, tăng cường phối hợp trong khuôn khổ ADMM+, ARF nhằm nâng cao năng lực cho các nước ASEAN trong lĩnh vực tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, chống khủng bố, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai… Nghiên cứu đưa nội dung thực hành Bộ quy tắc tránh va chạm ngẫu nhiên trên biển (CUES) vào diễn tập Nhóm chuyên gia ADMM+ về an ninh hàng hải và chống khủng bố.

Thứ ba là duy trì trao đổi, tham vấn lẫn nhau, nhất là bên lề các sự kiện như ADMM, ADMM Hẹp nhằm chia sẻ những vấn đề cùng quan tâm, hiểu biết lẫn nhau, tìm kiếm các khả năng thúc đẩy hợp tác thiết thực đem lại lợi ích cho hai bên.

Thứ tư là giữa ASEAN và Trung Quốc, cũng như giữa một số nước ASEAN có chung biên giới trên biển, việc ngư dân trong quá trình đánh bắt cá xảy ra vi phạm là điều khó tránh khỏi. Vì vậy, đề nghị các lực lượng thực thi pháp luật trên biển cần giúp đỡ ngư dân khi gặp nạn cũng như đối xử nhân đạo với ngư dân trên cơ sở luật pháp quốc tế và quan hệ hữu nghị giữa các nước.