Số ca chết não hiến tặng mô, tạng đạt kỷ lục trong 32 năm lịch sử ghép tạng

Ngày 11/10, tại Hội thảo "Khoa học về hiến tặng mô, tạng tại Việt Nam lần thứ hai", tổ chức tại Học viện Quân y, PGS.TS Đồng Văn Hệ - Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia - cho biết: 9 tháng đầu năm, Việt Nam có 25 ca chết não hiến mô tạng. Điều này góp phần tăng tỷ lệ và số ca được ghép tạng từ nguồn người hiến chết não. Cụ thể, có 87/829 ca (gần 10,5%,, trong khi trước đây là 5-6%) ca được ghép tạng từ người cho chết não.

“Đây được cho là số lượng kỷ lục của Việt Nam, vì trước đây tỷ lệ tạng hiến từ người chết não khoảng 5-6%”, báo VTC News dẫn lời PGS.TS Đồng Văn Hệ.

Các thầy thuốc dành phút mặc niệm tri ân người chết não hiến tạng. Ảnh: Bộ Y tế

Ca ghép tạng từ người cho chết não đầu tiên tại Việt Nam thực hiện vào tháng 5/2010. Tính đến tháng 10/2022, nước ta ghi nhận 130 ca ghép tạng từ người cho chết não. Tính đến tháng 9/2024, sau 32 năm ghép tạng và 14 năm lấy tạng từ người cho chết não, cả nước ghi nhận 180 ca chết não hiến tạng.

Năm 2023, 1.000 người tại Việt Nam được ghép tạng, đưa nước ta trở thành quốc gia nhiều người được ghép tạng nhất Đông Nam Á. Tuy nhiên, số người được ghép này chủ yếu lấy từ nguồn tạng của người hiến còn sống, còn nguồn tạng lấy từ người chết não chỉ có 12 người.

Theo ông Đồng Văn Hệ, việc vận động hiến mô, tạng là nền tảng của phát triển nguồn hiến mô, tạng từ người cho chết não. Nếu người dân, gia đình không hiểu, không ủng hộ thì việc người chết não hiến mô, tạng rất khó. Do vậy, việc thuyết phục để người dân không chỉ ủng hộ bằng lời nói mà thể hiện bằng hành động qua việc thực hiện đăng ký hiến mô, tạng.

Tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Y tế, Chủ tịch Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam, cho biết tỷ lệ người chết não hiến tạng của Việt Nam nằm trong nhóm thấp nhất thế giới, đứng thứ 3 từ dưới lên.

Theo bà Tiến, một trong những khó khăn trong vận động hiến tạng xuất phát từ quan niệm chết phải toàn thây của nhiều người Việt. Nhiều người vẫn chưa nhận thức được hiến tạng là văn hóa, trách nhiệm và từ bi với cộng đồng. Bên cạnh đó, nguồn chi trả từ bảo hiểm y tế cho ghép tạng tại Việt Nam còn khiêm tốn, chỉ chiếm khoảng 40% tổng chi phí.

Việt Nam hiện có 29 bệnh viện thực hiện ghép tạng, trong đó có 27 cơ sở ghép thận, 8 cơ sở ghép gan, 5 cơ sở ghép tim, 4 cơ sở ghép phổi... Thầy thuốc Việt Nam cũng làm chủ nhiều kỹ thuật khó như ghép tuỵ, ghép đa tạng... Dù số ca chết não hiến tạng tăng lên nhưng tình trạng thiếu tạng ở Việt Nam đang ở mức rất trầm trọng. Ước tính, mỗi ngày có 36 người Việt qua đời vì không có tạng để ghép, theo báo Vietnamnet.