Sau 6 tháng "siết" dạy thêm, học thêm: Bất ngờ những chia sẻ về thu nhập ngoài lương của giáo viên

Thông tư 29 quy định về hoạt động dạy thêm, học thêm đã tạo ra những tác động đa chiều đến công việc và thu nhập của giáo viên trên cả nước.

Thu nhập giáo viên biến động, dạy thêm ngoài trường có xu hướng tăng

Chia sẻ trên báo Tiền phong, thầy M.H, một giáo viên dạy Toán tại trường THPT có tiếng ở Hà Nội cho biết, trước khi Thông tư 29 có hiệu lực, các lớp dạy thêm ngoài trường của thầy chủ yếu dành cho học sinh từ các trường THPT khác. Học sinh trong các lớp chính khóa thầy dạy gần như không đăng ký vì thầy luôn khuyến khích việc học trên lớp là đủ.

Sau khi áp dụng thông tư, số lớp dạy thêm bên ngoài của thầy M.H vẫn giữ nguyên, nhưng hình thức đã thay đổi, nơi thầy thuê mặt bằng nay trở thành một trung tâm bồi dưỡng văn hóa và ký hợp đồng thuê thầy giảng dạy đúng quy định. Tuy nhiên, do không còn các lớp dạy thêm trong trường, thu nhập của thầy có phần sụt giảm.

Thầy M.H cho biết: “Việc giảm thu nhập này không phải do không có học sinh học thêm mà do tôi nhận thấy chỉ dạy số lớp ở ngoài như hiện nay là đủ dù vẫn có học sinh muốn đăng ký thêm". Thầy cũng khẳng định, từ quan sát thực tế, số lượng giáo viên ra ngoài mở lớp chắc chắn đã tăng lên, minh chứng là trung tâm nơi thầy đang dạy liên tục mở thêm chi nhánh.

Tương tự, cô N.T.P, giáo viên dạy Ngữ văn bậc THPT tại TP.HCM, vốn không dạy thêm cho học sinh mình đang dạy trên lớp. Vì vậy, công việc dạy thêm ngoài trường của cô không bị ảnh hưởng bởi Thông tư 29. Cô P. bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với quy định mới vì đã tạo ra ranh giới rõ ràng giữa dạy thêm tiêu cực và dạy thêm theo nhu cầu thực tế.

Tuy nhiên, tại Ninh Bình, cô N.T.Tr, giáo viên Ngữ văn bậc THCS, cho biết Thông tư 29 đã tác động rất mạnh đến thu nhập của giáo viên trong trường. Trước đây, giáo viên có thể dạy thêm ở trường dưới dạng các tiết tăng cường buổi hai, đây mới là nguồn thu nhập chính.

Cô Tr. ví dụ, học phí tại trường chỉ 30.000 đồng/tiết/học sinh nhưng sĩ số rất đông (40-45 em/lớp, gần 100% tham gia), và giáo viên được hưởng 70% mức phí này. Khi thông tư ra đời, giáo viên phải tìm đến các trung tâm để mở lớp, dù học phí cao hơn (50.000 đồng/tiết/học sinh) nhưng mỗi lớp chỉ có 10-15 em, sau khi trừ chiết khấu cho trung tâm, thu nhập thực tế của giáo viên giảm đi đáng kể.

Dù vậy, cô Tr. vẫn thừa nhận rằng Thông tư 29 đã giúp vạch rõ ranh giới giữa "nhu cầu thật" và "nhu cầu ảo". Cô cũng cho biết, quy định mới tạo điều kiện cho những giáo viên giỏi có thu nhập rất cao, vì phụ huynh có quyền tự do lựa chọn giáo viên tốt nhất cho con mình. Trong khi lớp của cô thu 50.000 đồng/tiết, có những giáo viên khác thu phí gấp đôi và lớp vẫn rất đông học sinh. Dù vậy, theo cô, số lượng giáo viên như vậy không nhiều.

Hướng tới giáo dục thực chất, giảm thu nhập không chính đáng

Tại hội nghị tổng kết năm học 2024-2025 của Sở GD&ĐT Hà Nội được tổ chức ngày 20/8, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng đã nhấn mạnh thông điệp về việc chuyển đổi phương pháp quản lý giáo dục từ hành chính sang kiến tạo và thúc đẩy, trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các trường và chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm.

Theo báo VietNamnet, Thứ trưởng đặc biệt lưu ý về việc tăng cường "dạy thực chất, học thực chất", hạn chế tối đa áp lực điểm số và bệnh thành tích. Ông nói: “Trong giáo dục hay lĩnh vực nào cũng vậy, phải có định lượng, bằng điểm số nhưng phải là điểm số thật, chứ không phải để làm thành tích”.

Liên quan trực tiếp đến Thông tư 29, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT từng chia sẻ: “Chúng ta nhớ khi triển khai Thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm và yêu cầu tinh thần tự học của học sinh... Các em không đáng phải học thêm, không cần học thêm thì đừng ép học thêm, mà hướng các em hình thành những năng lực, phẩm chất khác như chơi thể thao, văn nghệ...”. Ông kể lại câu chuyện cách thời điểm đó khoảng 3 tuần, khi hỏi một nữ hiệu trưởng ở Hà Nội về tác động của Thông tư 29, cô đã trả lời: "Giảm nhiều, nhưng chúng em thực hiện nghiêm túc".

Thứ trưởng đã nhắn lại cho cô hiệu trưởng rằng: "Thực tế giảm là giảm những thu nhập vốn không thuộc về chúng ta. Như vậy, đó không phải là giảm. Hay có thể nói chúng ta giảm, hay mất phần thu nhập không phải của chúng ta. Hãy vì học sinh hơn nữa, vì đồng nghiệp mình hơn nữa. Hãy vì một nền giáo dục thực chất và công bằng hơn nữa”.

Đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội, cũng chia sẻ một câu chuyện về việc chạy theo thành tích không thực chất. Ông từng băn khoăn khi một phường thiếu trường học lại dự kiến xây cùng lúc hai trường tiểu học cạnh nhau chỉ để "phấn đấu đạt chuẩn". Ông cho rằng không nên đánh đổi quyền lợi thực sự của học sinh để lấy những thành tích bề nổi.