Quan hệ tình dục, chơi thể thao cường độ cao có thể gây đột quỵ?

Thanh Niên dẫn lời Bác sĩ chuyên khoa 1 Phan Ngọc Thảo, Khoa Nội Thần kinh-Đột quỵ, Bệnh viện Gia An 115 (TP.HCM) cho biết, trước khi xảy ra đột quỵ trong các tình huống như quan hệ tình dục hoặc tập thể thao cường độ cao, cơ thể có những tín hiệu cảnh báo mơ hồ như chóng mặt, buồn nôn, nhức đầu bất thường, khó thở, hồi hộp hoặc đau tức ngực hay ngất thoáng qua. Đó chính là cảnh báo sớm về rối loạn tuần hoàn não hoặc tim mạch, nếu chủ quan có thể dẫn tới đột quỵ cấp tính ngay khi hoạt động mạnh.

Theo bác sĩ Ngọc Thảo, đột quỵ có hai loại:

Xuất huyết não (vỡ mạch máu não), tỷ lệ 15-20%: Khi huyết áp tăng quá cao và đột ngột (trong quan hệ tình dục hoặc chơi thể thao cường độ cao), có thể vỡ mạch máu, gây chảy máu não. Trường hợp này thường gặp ở người trẻ có tăng huyết áp tiềm ẩn, mỡ máu cao, hút thuốc, sử dụng rượu bia nhiều, chất kích thích, béo phì…

Thiếu máu não (nhồi máu não), tỷ lệ 80-85%: Xảy ra khi gắng sức quá mức (quan hệ tình dục cũng là tình trạng gắng sức) làm tăng huyết áp, hoặc chơi thể thao cường độ cao (có thể bị chấn thương vùng đầu mặt cổ...) làm bong tróc mảng xơ vữa trong mạch máu. Các mảng này khiến tiểu cầu kết dính, hình thành cục máu đông, rồi di chuyển và gây tắc mạch.

Nhồi máu não có thể gặp ở người trẻ bị xơ vữa động mạch, béo phì, mỡ máu cao, tiểu đường, tăng huyết áp tiềm ẩn hoặc rung nhĩ không được tầm soát và điều trị.

 “Trong sinh hoạt tình dục, không nên lạm dụng thuốc hay biện pháp kích dục khác. Cần có chế độ sinh hoạt tình dục lành mạnh, điều độ, phù hợp với sức khỏe và bệnh lý đi kèm. Nên tập luyện thể thao và duy trì đều đặn cường độ, tránh các bài tập quá gắng sức đột ngột, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ tim mạch”, bác sĩ Ngọc Thảo đưa lời khuyên.

Việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ cũng rất quan trọng: theo dõi huyết áp, đường huyết, mỡ máu, duy trì cân nặng hợp lý, hạn chế rượu bia, không hút thuốc và quản lý stress. Ngoài ra, việc khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường, từ đó phòng ngừa đột quỵ hiệu quả mà vẫn duy trì sức khỏe và sinh lý bình thường.

Thuốc tránh thai làm tăng nguy cơ đột quỵ

PLO dẫn lời Đại diện Bệnh viện Bạch Mai cho biết thuốc tránh thai có chứa estrogen và progestin - hai thành phần có thể làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu, bao gồm cả mạch máu não, gây ra đột quỵ.

Nguy cơ này càng gia tăng ở phụ nữ có các yếu tố nguy cơ sẵn có như hút thuốc lá, thừa cân, béo phì, tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim mạch, hoặc tiền sử đau nửa đầu.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nguy cơ đột quỵ ở người sử dụng thuốc tránh thai cao gấp 1,9 lần so với người không sử dụng.

Đồng thời, estrogen cũng làm giảm protein S - một chất ức chế đông máu tự nhiên của cơ thể. Đối với những người mang đột biến gen Factor V Leiden, nguy cơ huyết khối khi dùng thuốc tránh thai có thể tăng gấp 20-30 lần.

Không dừng lại ở đó, thuốc tránh thai còn có thể gây ra hàng loạt tác dụng phụ như rối loạn kinh nguyệt, trầm cảm... ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ.

"Thuốc tránh thai có hiệu quả và giá trị không thể phủ nhận đối với cộng đồng. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc tránh thai cũng tiềm ẩn tăng nguy cơ huyết khối", ThS.BS Đinh Trung Hiếu, Trung tâm Đột quỵ - Bệnh viện Bạch Mai, nhấn mạnh.

Do đó, bác sĩ Hiếu khuyến cáo trong quá trình sử dụng thuốc tránh thai, nếu có biểu hiện bất thường như đau đầu với mức độ tăng dần, đau tăng về đêm, uống thuốc giảm đau không đỡ, đặc biệt nếu xuất hiện các cơn giật cơ bất thường hoặc ý thức không tỉnh táo thì cần đến ngay các cơ sở y tế.

 Đồng quan điểm, TS.BS Nguyễn Thế Anh cũng cho rằng một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng phụ nữ trẻ tuổi bị đột quỵ gia tăng là do lạm dụng thuốc tránh thai.

"Việc sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài hoặc lạm dụng thuốc tránh thai liều cao, đặc biệt là các loại thuốc có chứa estrogen sẽ làm tăng nguy cơ đông máu, tắc mạch máu não, gây đột quỵ", bác sĩ Thế Anh nói.

Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác khiến tình trạng đột quỵ gia tăng ở người trẻ nói chung là do chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.

Cụ thể, chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn, ăn đêm gây rối loạn chuyển hóa, tăng mỡ máu - yếu tố hàng đầu gây đột quỵ.

Tình trạng béo phì, lười vận động và thói quen sử dụng chất kích thích cũng dễ dẫn đến tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, đái tháo đường, đều là các bệnh nền nguy hiểm liên quan đến tai biến mạch máu não.

"Phần lớn những người này thường có tâm lý chủ quan, nghĩ rằng mình không bao giờ bị đột quỵ, do đó không đi kiểm tra sức khoẻ khi có dấu hiệu bất thường, đến khi phát hiện thì đã muộn, bắt đầu có biến chứng", bác sĩ Thế Anh nói.

Việc nhiều người trẻ bị đột quỵ đến bệnh viện khi đã qua thời gian vàng để chữa bệnh để lại rất nhiều hậu quả nặng nề. Bệnh nhân có thể bị rối loạn vận động, yếu/liệt tay chân, ảnh hưởng đi lại vận động, nói khó; viêm loét đường tiết niệu do nằm một chỗ quá lâu, nặng hơn có thể rơi vào tình trạng sống thực vật.

"Về góc độ xã hội, việc người trẻ bị đột quỵ có thể để lại gánh nặng lớn hơn bởi họ đều đang trong độ tuổi lao động", bác sĩ Thế Anh nhận định.

 Để phòng ngừa đột quỵ, những người có yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, rối loạn chuyển hoá, béo phì, đái tháo đường… cần có lối sống khoa học, chế độ ăn uống phù hợp, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, nhiều đường và thực phẩm chế biến sẵn.

Riêng đối với phụ nữ, để sử dụng thuốc tránh thai an toàn, cần kiểm tra sức khỏe định kỳ, lắng nghe tư vấn của bác sĩ trước khi dùng, đặc biệt đối với những người có các yếu tố nguy cơ. Đồng thời, nên tầm soát đột biến gen nếu gia đình có tiền sử rối loạn đông máu; duy trì lối sống lành mạnh, uống đủ nước và tránh nhịn ăn khi sử dụng thuốc tránh thai.