Phòng tuyến tỷ đô của Ukraine "bất lực" trước "cuồng phong hỏa lực" của Nga, Kiev tìm cách "lật ngược thế cờ"

Ukraine đã chi gần 1 tỷ euro (hơn 1 tỷ USD) trong năm qua để xây dựng các công sự nhằm ngăn chặn đà tiến công của Nga. Tuy nhiên, khi lực lượng Moscow đang giành quyền kiểm soát thêm lãnh thổ với tốc độ nhanh nhất trong nhiều tháng qua, ngày càng dấy lên lo ngại về việc liệu khoản đầu tư này có thực sự phát huy tác dụng ở những nơi cần thiết nhất, theo Politico.

Ukraine thay đổi chiến lược

Trước sự thay đổi chiến thuật của Nga - sử dụng các đơn vị tấn công nhỏ, được hỗ trợ mạnh mẽ bởi máy bay không người lái - Ukraine đã phải điều chỉnh cách bố trí phòng thủ. Thay vì hệ thống chiến hào dài, tuyến tính, quân đội Ukraine hiện chuyển sang xây dựng các cụm phòng thủ nhỏ, kín đáo, phù hợp hơn với chiến tranh hiện đại.

“Tuyến phòng thủ hiệu quả nhất chỉ nên dành cho một đơn vị nhỏ”, Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, ông Oleksandr Syrskyi, cho biết. Ông mô tả các nhóm chiến hào mới chỉ dài 60 - 70 mét, nhỏ gọn, được trang bị hệ thống bảo vệ chống máy bay không người lái, giúp tránh bị phát hiện từ trên cao.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, ông Rustem Umerov, gọi đây là “phương pháp tiếp cận kỹ thuật thích ứng” nhằm tập trung bảo vệ binh sĩ và phản ứng nhanh trước chiến thuật của đối phương.

Khoản đầu tư khổng lồ nhưng kết quả không như mong đợi

Đầu năm nay, Thủ tướng Denys Shmyhal cho biết chính phủ đã chi 46,2 tỷ hryvnia (tương đương 930 triệu euro) để xây dựng khoảng 3.000 điểm phòng thủ, bao gồm cả những khu vực chưa bị tấn công trực diện.

Dù vậy, theo các nhà phân tích và chính quân đội Ukraine, tiến độ thi công diễn ra không đồng bộ, nhiều nơi bị chậm trễ. Ở Dnipro, công tác xây dựng được thực hiện nhịp nhàng giữa chính quyền địa phương và quân đội, tạo nên ba tuyến phòng thủ kiên cố. Tuy nhiên, tại những khu vực trọng yếu như Sumy và Kharkiv, tình hình lại rối ren, thiếu sự phối hợp.

“Ở Sumy và Kharkiv Oblasts, mọi thứ như một mớ hỗn độn”, ông Roman Pohorilyi, đồng sáng lập nhóm OSINT DeepState, nhận định. Ông cho biết nhiều chiến hào được xây dựng không đúng vị trí, các hàng rào chống tăng bị bỏ dở, và nhiều rào chắn chưa hoàn thiện.

Dù đã chi hàng tỷ, phần lớn công việc xây dựng vẫn phải do binh sĩ trực tiếp thực hiện, thậm chí trong lúc chiến sự diễn ra ác liệt. “Lính Ukraine vẫn phải dùng xẻng để đào tuyến chiến hào đầu tiên ngay trong giao tranh”, ông Syrskyi cho biết.

Quan trọng hơn, nếu không có đủ nhân lực, các công sự dù được thiết kế tối ưu cũng không thể phát huy hiệu quả. “Nếu không có đủ binh sĩ trấn giữ, công sự cũng vô dụng”,  ông nhấn mạnh.

Trả giá vì chậm trễ

Một số đơn vị Ukraine cho rằng họ đã có thêm thời gian để củng cố phòng thủ ở biên giới Sumy, nhưng thời gian đó không được tận dụng triệt để.

“Chúng tôi có thời gian chuẩn bị, nhưng không tận dụng được 100%”, binh sĩ Artem Kariakin nói.

Đến tháng 1, nhiều lưới chống máy bay không người lái mới được lắp đặt, dù khu vực này đã nhiều lần hứng chịu tấn công. Thậm chí, nhiều công sự chỉ được dựng lên sau khi lực lượng Ukraine bắt đầu rút lui, khiến chúng mất đi giá trị chiến lược.

Nga tận dụng khoảng trống phòng thủTrong khi đó, lực lượng Nga liên tục dò tìm và tập trung tấn công vào những vị trí phòng thủ yếu kém. “Họ tìm điểm yếu, phát hiện vấn đề… rồi đột phá”, ông Pohorilyi nói.

Chỉ riêng trong tháng 6, Nga đã kiểm soát được khoảng 500 km² lãnh thổ, đánh dấu tốc độ tiến công nhanh nhất trong nhiều tháng qua, theo số liệu từ DeepState.

Chung quy lại, cách tiếp cận phòng thủ mới của Ukraine được đánh giá phù hợp với bối cảnh chiến tranh hiện đại. Tuy nhiên, sự thiếu nhân lực, quy hoạch rời rạc và tốc độ triển khai chậm đã làm giảm đáng kể hiệu quả của khoản đầu tư gần 1 tỷ euro.

Như một binh sĩ Ukraine chia sẻ, “Thành công cuối cùng vẫn phụ thuộc vào người chỉ huy” và đáng tiếc, sự lãnh đạo này nhiều khi lại đến quá muộn.