Ồ ạt xả đập theo yêu cầu của Formosa: Sai phạm đã thành hệ thống?

Dường như sai phạm đã trở thành hệ thống khi liên tiếp có những việc làm bất thường xảy ra chỉ trong một thời gian ngắn bất chấp những quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường sống.

Câu chuyện Giám đốc công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh (Hà Tĩnh) lén lút mang bùn bánh được lấy từ khu công nghiệp Formosa vào chôn lấp tại trang trại “bí mật” của mình đã gây chấn động dư luận những ngày qua.

Trong khi người dân còn nghi ngờ, ngoài trang trại được phóng viên báo Người Đưa Tin phát hiện, có thể còn có nhiều điểm gần đó, cũng đã chôn chất thải tương tự và giữa lúc yêu cầu cấp thiết là phải giữ nguyên hiện trạng để phục vụ cho công tác điều tra, kiểm soát thì bất ngờ BQL đập nước thủy lợi Sông Trí, Tàu Voi, thượng nguồn và gần với khu vực chôn chất thải, nhận được “lệnh” cho xả ồ ạt từ 7h sáng ngày 13/7.

Điều đáng nói, theo phản ánh của nhiều hộ dân ở địa phương thì hiện tại người dân ở đây không có nhu cầu về nước cho việc sản xuất nông nghiệp. Hàng năm, phải đến cuối tháng 7, đầu tháng 8, người ta mới cho xả nước đón lũ, nhưng năm nay lại rất khác thường.

Trước sự việc cấp bách này, nhóm PV đã tìm gặp ông Nguyễn Hà Sáng, Trưởng BQL đập Kim Sơn – Sông Trí – Tàu Voi (người trực tiếp quản lý, vận hành 3 đập nước thuộc địa bàn TX Kỳ Anh - PV) . Ông Sáng cho biết: “Đập thượng nguồn sông Trí thuộc sự quản lý của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh, việc trạm tiến hành xả nước là theo chỉ đạo của công ty”. Ngoài đập thượng nguồn Sông Trí, cùng thời điểm, đập Tàu Voi (TX Kỳ Anh) cũng đồng thời nhận lệnh… xả nước.

Sau đó nhóm PV đã liên hệ làm việc với lãnh đạo công ty này. Ông Phan Viết Liệu, Phó Giám đốc Công ty, đã đưa cho chúng tôi Văn bản số 344/TB – TLNHT do chính ông ký ngày 11/7/2016 để lý giải nguyên nhân xả đập. Một trong những căn cứ để xả đập, thể hiện ngay trong văn bản, nhằm đáp ứng yêu cầu nước sinh hoạt cho Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa?

Ngay sau “sự cố” xả đập, một số chuyên gia về thủy lợi, nông nghiệp đều khẳng định, việc xả đập vào thời điểm này là hết sức nguy hiểm. Không ai xả đập đón lũ vào lúc này, nguồn nước đang cần phải được tích trữ phục vụ tưới tiêu. Đặc biệt, việc xả nước đập, không những làm mất hết các vết tích vi phạm môi trường của Formosa và các bên liên quan, nó còn có thể làm lan nguồn độc hại ra diện rộng.

Trao đổi nhanh với PV về vụ việc, luật sư Dương Lê Ước An (Công ty luật TNHH Việt Kim) cho rằng: “Thông tin phản ánh của cơ quan báo chí, người dân là một nguồn tin quan trọng để các cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ những nghi vấn, để tránh hoang mang dư luận.

Trường hợp, có căn cứ cho rằng hành vi xả nước bất thường có liên quan đến việc xóa dấu vết xả thải gây ô nhiễm môi trường thì phải ngăn chặn ngay và có biện pháp xử lý quyết liệt đối với những hành vi sai phạm.

Nếu thông tin là chính xác thì đây quả thực là một sự thật rất đáng lo ngại và việc sai phạm có dấu hiệu hệ thống chứ không đơn giản là trách nhiệm của một vài cá nhân đơn lẻ”, luật sư Dương Lê Ước An cho hay.

Trong khi đó, luật sư Nguyễn Văn Nguyên, Giám đốc công ty luật Hưng Nguyên, Đoàn luật sư TP. Hà Nội thì bày tỏ quan điểm: Từ thông tin báo chí và người dân cung cấp thì theo tôi các cơ quan chức năng cần xác minh việc xả nước của Công ty thủy lợi Nam Hà Tĩnh có thật sự cần thiết đúng thời điểm xả nước đón lũ như đại diện Công ty giải trình hay không? Có hay không việc Công ty thủy lợi Nam Hà Tĩnh xả nước theo Công văn đề nghị của Formosa? Mục đích của việc xả nước là gì? Công ty đã thông báo cho nhân dân vùng chịu ảnh hưởng của xả nước biết hay chưa?

Trường hợp cần thiết thì phải xét nghiệm nước ở hạ nguồn sông Trí nếu có hàm lượng các chất độc hại có liên quan đến nhà máy Formosa thì cần làm rõ và xử lý trách nhiệm tập thể và cá nhân tiếp tay cho Formosa xóa vết tích các chất thải đang bị dư luận và báo chí truyền thông phản ánh.

Nếu có dấu hiệu làm trái quy định, gây thiệt hại cho nhân dân trong vùng hạ lưu và môi trường nguồn nước như phóng viên và nhân dân phản ánh thì cần xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật”, luật sư Nguyễn Văn Nguyên nói thêm.