Nguyễn Thanh Mai, học sinh lớp 12 chuyên tiếng Trung của Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội), vừa xuất sắc mang về thành tích lịch sử cho Việt Nam khi trở thành quán quân châu Á và lọt vào top 3 thế giới tại "Nhịp cầu Hán ngữ". Đây là cuộc thi nói tiếng Trung có quy mô lớn nhất thế giới, được tổ chức thường niên cho học sinh, sinh viên quốc tế. Thành tích của Mai cũng là kết quả cao nhất mà một học sinh Việt Nam từng đạt được tại sân chơi danh giá này.
Để có thể đại diện Việt Nam trên đấu trường quốc tế, các thí sinh phải vượt qua vòng thi quốc gia và giành giải cao nhất. Thanh Mai chính là đại diện duy nhất của Việt Nam tranh tài cùng hơn 110 học sinh phổ thông ưu tú đến từ 96 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Nguyễn Thanh Mai, học sinh lớp 12 chuyên tiếng Trung, Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ. Ảnh: VietNamnet
Thông tin trên báo Tuổi trẻ Online, tình yêu của Thanh Mai với tiếng Trung được nhen nhóm từ những ngày thơ ấu, bắt nguồn từ sở thích viết thư pháp của ông ngoại. “Hồi nhỏ, nhìn ông viết, em cảm thấy chữ Hán thật kỳ diệu. Bà và mẹ em cũng rất thích xem phim Trung Quốc. Em thường ngồi xem cùng và dần có cảm tình với ngôn ngữ này”, Mai kể lại.
Lên cấp THCS, Mai quyết định bắt đầu tìm hiểu và theo đuổi tiếng Trung một cách nghiêm túc. Tuy nhiên, hành trình này không hề dễ dàng. Phải đến cuối cấp, nhờ gặp được một cô giáo đầy tâm huyết và truyền cảm hứng, Mai mới thực sự có động lực để đi tiếp. Nữ sinh chia sẻ, đã có rất nhiều lần em muốn bỏ cuộc vì phần viết chữ Hán quá khó. Nhưng chính cô giáo là người đã động viên em: “Nếu đã chọn rồi phải đi đến cùng”. Cô đã luôn sát sao, cùng Mai học từng từ vựng, cấu trúc ngữ pháp.
“Cô đã dạy cho em cách học dễ hiểu hơn. Chữ của Trung Quốc tượng hình, lại nhiều nét, cô thường liên hệ với các câu chuyện liên quan và ý nghĩa của nó để em quen và ghi nhớ lâu hơn”, Mai chia sẻ về phương pháp học hiệu quả trên VietNamnet.
Thanh Mai biểu diễn phần thi tài năng. Ảnh: VietNamnet
Bên cạnh sự chỉ dạy của cô, Mai cũng tự rèn luyện bằng cách chép đi chép lại để nhớ mặt chữ. Khi đã viết thành thạo, em chuyển sang chăm chỉ viết luận để nâng cao khả năng diễn đạt. Dần dần, nỗi sợ với tiếng Trung biến mất. Ngoài ra, việc thần tượng một số nghệ sĩ và yêu thích phim ảnh Trung Quốc cũng là động lực để Mai thường xuyên xem phim, đọc tin tức, biến việc học thành một hình thức giải trí.
Sau khi đỗ vào lớp chuyên tiếng Trung của Trường THPT chuyên Ngoại ngữ, Mai chủ yếu phát huy tinh thần tự học. Nữ sinh đặt ra những mục tiêu cụ thể và từng bước chinh phục, như đạt chứng chỉ HSK 6/6, giành giải Nhất cuộc thi Olympic bậc THPT các môn Ngoại ngữ của Đại học Quốc gia Hà Nội, và cuối cùng là tham gia "Nhịp cầu Hán ngữ". Tại vòng thi quốc gia, Mai đã xuất sắc giành giải quán quân chung cuộc, đồng thời nhận thêm giải Nhất hùng biện và giải Nhất tài năng.
Bước vào cuộc thi thế giới, Thanh Mai phải đối mặt với 3 vòng thi lớn, trong đó mỗi vòng lại bao gồm từ 2 đến 5 vòng thi thành phần như trả lời trắc nghiệm, diễn thuyết, thi tài năng... Em bắt đầu chuẩn bị cho cuộc thi từ đầu tháng 8/2025.
Khi biết chủ đề của phần thi diễn thuyết là "Bay cao cùng ước mơ Hán ngữ", Mai đã chọn kể lại chính câu chuyện của mình, bắt đầu từ nguồn cảm hứng với tiếng Trung khi nhìn ông ngoại viết thư pháp. Em chia sẻ về hành trình từ những bỡ ngỡ ban đầu, nhận ra việc học không hề dễ dàng, cho đến khi quyết tâm theo đuổi và cảm nhận sự kỳ diệu của ngôn ngữ này.
“Nó như một cánh cửa dẫn em tới thế giới - những chân trời lớn và rộng mở hơn”, Mai nói. Trong phần thi tài năng, em thể hiện ca khúc “Ngọn núi lớn” – một bài hát ca ngợi cảnh đẹp mùa xuân và khao khát tình yêu của cô gái người dân tộc Di ở Trung Quốc.
Thanh Mai (bên trái) và quán quân châu Phi, châu Âu, châu Mỹ, châu Đại Dương. Ảnh: Tuổi trẻ Online
Sau hơn một tháng chuẩn bị kỹ lưỡng cùng cô giáo, ngày 12/9, hai cô trò đã bay sang Trung Quốc dự thi. Mai lần lượt vượt qua các đối thủ để lọt vào top 30 (vòng 1), top 15 (vòng 2) và trở thành học sinh Việt Nam đầu tiên giành ngôi vị quán quân châu Á.
Thử thách lớn nhất đến ở vòng chung kết, khi Mai cùng 4 quán quân của các châu lục khác tranh tài. Các phần thi bao gồm kiểm tra kiến thức, tài năng nghệ thuật, hội thoại theo tình huống và hùng biện với chủ đề “Thế giới tương lai” – một chủ đề khó với nhiều khái niệm về khoa học kỹ thuật, AI, tự động hoá.
“Lần đầu tiên em được thử thách giới hạn của bản thân với những phần thi căng thẳng như thế. Khi được xướng tên trong top 3 thế giới, em cảm thấy vô cùng tự hào vì đây cũng là lần đầu Việt Nam bước chân vào vòng chung kết”, Mai xúc động chia sẻ.
Báo VietNamnet dẫn lời cô Chu Minh Ngọc, giáo viên tiếng Trung đã đồng hành cùng Mai từ đầu cấp THPT, nhận xét rằng ngay từ lớp 10, Mai đã bộc lộ khả năng phát âm “chuẩn như người Trung Quốc”, nói lưu loát, phản xạ nhanh và đặc biệt có khả năng làm chủ sân khấu. “Lọt vào vòng chung kết có 5 thí sinh xuất sắc đến từ 5 châu lục là sự vinh dự nhưng cũng là trận chiến cam go. Chỉ được chuẩn bị trong 1,5 ngày ở vòng này, nhưng Mai đã chứng minh bản lĩnh, sự sáng tạo và đạt kết quả đáng tự hào”, cô Ngọc nói.
Với thành tích này, Thanh Mai đã nhận được học bổng 3 năm từ Học viện Khổng Tử để theo học ngành Hán ngữ. Tuy nhiên, nữ sinh tài năng cho biết vẫn đang cân nhắc về con đường tương lai và chia sẻ: “Nếu có cơ hội, em muốn du học tại các đại học hàng đầu Trung Quốc”.